आजी आजोबांच्या वस्तू

ऋषिकेश
August 17, 2008 - 12:10 pm

प्रस्तावना:

हल्लीचं जग हे प्रचंड वेगाने प्रगती करतंय. ही प्रगती गेल्या काही दशकांत तर इतक्या वेगाने झाली की अनेक पूर्वापार वापरण्यात आलेल्या वस्तू हा हा म्हणता नाहीश्या व्हायला लागल्या. लहानपणापासून अनेक पुस्तके वाचायची सवय होती. पुस्तकांमध्ये उल्लेख येणार्‍या वस्तूंपैकी बर्‍याचशा वस्तू कधी ना कधी पाहण्यात अथवा ऐकण्यात आल्या असत. परंतु गेल्या २५ वर्षात परिस्थिती इतकी बदलली की आताच्या लहान मुलाने तिच पुस्तके वाचायला घेतली तर त्याला अनेक शब्द अडतील; काही वस्तू कोणत्या असा प्रश्न पडेल. यातील शब्दसंपदा ही वाचन वाढवून, संदर्भाने वाढेल असे वाटते; परंतु अनेक वस्तू मात्र आता दिसेनाशा झाल्या आहेत. केवळ दोन पिढ्यांनी वापरलेल्या वस्तूंमध्ये आता बराच फरक आहे. ह्या लेखमालेत अश्या "आजी आजोबांनी" वापरलेल्या वस्तूंची माहिती देण्याचा प्रयत्न आहे.

काळाच्या ओघात दुसरा जाणवण्यासारखा बदल झाला तो भाषेत! हल्लीच्या मुलांची भाषा आणि आजी आजोबांची भाषा यात जशी तफावत आहे, तशीच २५ वर्षांपूर्वी लिहिल्या गेलेल्या मुलांच्या साहित्याच्या भाषेतही. हल्लीच्या मुलांना हल्लीच्या शहरी भाषेत माहिती द्यायचा प्रयत्नही या लेखमालेत केला आहे. आजी-आजोबांच्या वस्तूंचा परिचय मुलांना समजेल (आणि कदाचित आवडेल) अश्या भाषेत / शैलीत लिहायचा मानस होता. आता तो कितपत यशस्वी झाला याचं उत्तर बाळगोपाळच देऊ जाणेत.

या लेखमालेत जातं, पाणी तापवायचा बंब यासारख्या रोजच्या वापरातल्या वस्तूंपासून टाईपरायटर, चरखा, शिवणयंत्र अश्या अनेक विषयांवर माहिती आहे. हे लेख अनेक "मोठ्या" वाचकांनी आवडल्याचे आवर्जून कळवलं परंतू अजूनही लहानग्या टार्गेट ऑडियन्सच्या प्रतिक्रियांच्या प्रतीक्षेत आहे.

अनुक्रमणिका

लेखनविषय: दुवे:
 
^ वर