उत्तम विचार. अतिमानवी महत्व दिल्यामुळे अशा लोकांच्या चुका फार मोठ्या वाटतात, त्या अगदी मान्य सुद्धा केल्या जात नाहीत. पण त्यातील त्याच्या माणूसपणाचे "वर्णन" टाळले असते तरी चालले असते असे वाटते.

म्हणजे आधी हृदयपरीवर्तन म्हणायचे, मग "मृत्युदंड मिळालेल्या कोणत्याही व्यक्तीबाबत ख्रिश्चन किंवा हिंदू धर्मसुद्धा तसाच उदार दृष्टिकोन ठेवतात." असे म्हणायचे. वास्तवीक त्यात मृत्युदंड कुठून आला? बरं मग विचारले, "ज्यू , जिप्सी, समलिंगींना मृत्यूदंड देत होता त्या संदर्भात पण उदार दृष्टीकोन आहे का" तर उत्तर मिळणार, "ते ख्रिश्चन धर्माच्या शिकवणीप्रमाणे (एका गालावर थप्पड, इ.) वाटते." मग विचारले की गांधीजी कधीपासून ख्रिश्चन झाले तर म्हणणार, "ख्रिश्चन धर्माची काही तत्त्वे त्यांना आवडली होती." नक्की कुठली तत्वे? "ज्यू , जिप्सी, समलिंगींना मृत्यूदंड देण्याची?"

कोणाच्या हृदयपरिवर्तनाच्या आशेविषयी मी उल्लेख केला? - हिटलरच्या. तर मग, उदार दृष्टिकोनाचा उल्लेख असलेले विधानही हिटलरविषयीच आहे! उगीचच "ज्यू , जिप्सी, समलिंगींना मृत्यूदंड देत होता त्या संदर्भात पण उदार दृष्टीकोन आहे का" हे फिलिबस्टर आहे. दोस्त राष्ट्रांनी हिटलरविरुद्ध पुकारलेले युद्ध हा गांधीजींच्या दृष्टीने हिटलरला ठोठाविण्यात आलेला मृत्युदंड (पक्षी, तो सुधारण्याची काहीही आशा नसल्याचा निर्वाळा) नव्हता? हिटलरने दुष्कृत्ये केली असली तरी त्याचासुद्धा आत्मा पवित्र असल्याचा समज गांधीजींच्या तत्त्वज्ञानाशी सुसंगत नव्हता?

असली उत्तरे जर रिटेंना कोणी दिली असती तर त्यांची बुद्धी काढून त्या व्यक्तींना निर्बुद्ध म्हणले गेले असते अथवा बौद्धीक शृंखलेबद्दल बोलले गेले असते.

होय, तसे केले असतेच. मी मात्र, त्या प्रकारची उत्तरे दिलेली नाहीत.

कसे बरं? असे कुठे लिहीले आहे? ते ब्रिटीशांच्या विरोधातपण असू शकेल कारण त्यावेळेस ब्रिटीशराज होते, जालीयनवाला बागे सहीत अनेक अत्याचार होऊन गेले होते आणि फोडा/झोडा तंत्रामुळे राष्ट्राची फाळणी होण्याची दुश्चिन्हे पण स्पष्ट होऊ लागली होती... म्हणूनच गोळवलकरांनी तुम्ही संदर्भ दिलेल्या वाक्यात, "मुस्लीम" असे कुठे लिहीलेले आहे ते दाखवा मग बोलूयात. हे केवळ कम्युनिस्ट विचारवंतांनी वापरलेले गोबेल्सचे तंत्र आहे आणि त्या जाळ्यात तुमच्यासारखे अनेक विचारवंत/बुद्धीवादी अडकले. कोणी कुठल्यातरी बाबा-बुवाच्या जाळ्यात अडकतो तर कोणी कुठल्यातरी बुद्धिभेदात.

'फॉरेन रेसेस' असे अनेकवचन गोळवलकरांनी वापरले आहे.
त्यांचा द्वेष मुस्लिम आणि ब्रिटिश या दोन्हींच्या विरोधात होता:
"Invidiously the Hindu Religion and Culture are calumniated, Hindus taught to discard as oldfashioned and out of date their noble heritage, and what is worst, their history is distorted and tints they are educated to believe that they never were a Nation, they were no children of the soil, but mere upstarts, having no better right than the Moslems or the British to live in the country, they never were masters of the country but were always, either of the Moghuls or of the British - meek drawers of water and hewers of wood."
"The great patriot, the late Vithal Bhai Patel, expressed his dying wish that his ramains be brought to Hindusthan, his beloved motherland. There is another picture of a so-called "Patriot" Maulana Mohammad Ali, (who also died abroad,) who directed his remains to be taken, not to the land which had fostered him and his forefathers before him, but to the foreign land of Mecca. These two personalities may be taken to represent the Hindu and the Moslem mentality in our country. Love for the country being the first essential of Nationality, it scarcely need be told who is a nationalist and who a foreigner to the National life in Hindusthan. This example strongly substantiates our proposition that in this country the Hindus alone are the Nation and the Moslems and others, if not actually antinational are at least outside the body of the Nation."

सुप्रिम कोर्टाने "it is a way of life, rather than a religion" असे म्हणले आहे. मग तुम्ही ते मान्य करणार, का हिंदू म्हणजे धर्म असे म्हणणार? बरं तेच सुप्रिम कोर्ट जेंव्हा "हिंदू अविभक्त कुटूंब कायदा" वापरते तेंव्हा त्यात हिंदू धर्म/प्रथा वगैरेंचा विचार करत ते पाळणार्‍यांना, पक्षी: वेगळाच अर्थ मानते. तात्पर्य, प्रत्येकजण हिंदू शब्दाचा वेगळा अर्थ काढत आला आहे आणि वेळोवेळी वेगवेगळ्या संदर्भात वेगळा अर्थ वापरतही आला आहे.

धर्म, रिलिजन, वे ऑफ लाईफ हे सारखेच आहेत.

त्यातच हिंदू वंश आला, तो देखील तत्कालीन माहीतीवर आधारीत.

तो माझा प्रॉब्लेम नाही, गोळवलकरांनी हिंदू रेस असा शब्दप्रयोग ज्या अर्थाने वापरला (पक्षी: धर्म, रिलिजन, वे ऑफ लाईफ, ब्ला ब्ला ब्ला) त्याच अर्थाने वंश हा शब्द "The foreign races in Hindusthan ...not even citizen’s rights" या विधानात आहे आणि म्हणूनच तो मुस्लिमांसाठीही लागू आहे.

मला तसे अजिबात वाटत नाही. पण वादासाठी तसे गृहीत धरूया, मग आधी मुस्लीमद्वेष का म्हणत बसलात? आणि आता त्याचे उत्तर नाही म्हणल्यावर एकदम सर्वसमावेशक झालात ते?

गोळवलकरांनी आख्ख्या आयुष्यात कोणाकोणाचा द्वेष केला ते शोधणे हा या उपधाग्याचा हेतू नाही, नव्हता. हिटलरच्या ज्यूद्वेषाला त्यांचे समर्थन असल्याचे कारण त्यांचा मुस्लिमद्वेष असल्याचे माझे प्रतिपादन आहे आणि त्यांचा मुस्लिमद्वेष दाखविणारी अवतरणे मी दिली आहेत. त्या अवतरणांतून इतर कितीही द्वेष सिद्ध होवोत.

चला, "धर्म हा रिलिजनपेक्षा वेगळा असतो" हे तुम्ही मान्य केलेले दिसतयं!

मुळीच नाही! मात्र, तुम्हाला ते तसे वाटते अशा अंदाजाने कंसात पृच्छा केली.

याचा अर्थ हिंदू धर्माबद्दल बोलणे म्हणजे मुस्लीम रिलीजन विरुद्ध बोलणे नसते अथवा कुठल्याच रिलीजन बद्दल बोलणे नसते हे समजणे कठीण जाउ नये. आणि गोळवलकरांची मुसलमान धर्म/धर्मियांबाबत वाक्ये वाचलीत तर ते समजेलही... अर्थात तुम्ही ती वाचली असतील पण येथे दिली तर स्वत:च्याच विरोधात जाणार म्हणून गप्प असाल असे दिसते... असो.

"हिंदू धर्माबद्दल बोलणे म्हणजे मुस्लिम धर्माविरुद्ध बोलणे असतेच असे नाही" हे मान्य आहे.
"धर्म हा रिलिजनपेक्षा वेगळा असतो" हे मान्य मला नसल्यामुळे तुमचा त्यापुढील युक्तिवाद गैरलागू आहे.

आता "ते पुस्तक मुस्लिमद्वेष्टे वाटल्यामुळेच संघाने डिसओन केले ना?" असे आधीचे म्हणणे, हळूच दूर सारून, तुम्ही "वंश आणि संस्कृतीबद्दल" बोलत आहात. नक्की तुमचे म्हणणे काय आहे कारण फारच टोप्या बदलणे चालू आहे.

वंश आणि संस्कृतीबद्दलची त्यांची नेमकी कोणकोणती मते तुम्ही दूर सारत आहात? "'ज्यू जर्मनीचे शत्रू आहेत' हे मत १९३९ साली मान्य करून गोळवलकरांनी मुस्लिमवेगळ्या हिंदुस्थानचे समर्थन केले" असे माझे प्रतिपादन होते. त्यावर, ते पुस्तक दूर सारण्यात आलेले असल्यामुळे दुटप्पीपणा उरला नाही असा तुमचा खुलासा होता. त्यामुळे, 'ज्यू जर्मनीचे शत्रू आहेत' आणि 'मुस्लिम हिंदुस्थानचे शत्रू आहेत' हीच ती "वंश आणि संस्कृतीबद्दल" मते जी तुम्ही डिसओन केलीत असे मला वाटले.

म्हणूनच अजूनही गोळवलकर मुस्लीमद्वेषी होते याच्या समर्थनार्थ सारखे विचारलेले असताना देखील एक वाक्य देऊ शकला नाही आहात हे वास्तव आहे.

मुस्लिम हा शब्द असलेली वाक्ये आता दिली आहेत. आधीच्या वाक्यातील विखार मुस्लिमांसाठी नसल्याचे तुमचे प्रतिपादन या नव्या वाक्यांनी असिद्ध होते.

परत टोपी फिरवत आहात... मी प्रश्न रामकृष्णांच्या संदर्भातच स्पष्टपणे विचारला होता, "पण वादासाठी खरे धरले तरी त्यामुळे त्यांच्याकडे फॉलोअर्स आले असे म्हणायचे आहे का?" त्यावर तुमचे उत्तर होते, "नाही."

1. तो प्रश्न नंतर विचारलात, आधी जो प्रश्न विचारलात त्यात एक डील ऑफर केले होतेत.
2. "नाही" या उत्तराने काय सिद्ध होते? तर, "अनुयायी आकर्षित होण्याचे कारण मासिक पाळीचे दावे नव्हते, अनुयायांना इतर काहीतरी मते आवडली", इतकेच.