एकूणात जगाला भारताची दखल घेण्यावाचून गत्यंतर नाही.
खरे आहे. तुम्ही दिलेला बीबीसीचा दुवा चांगलाच रंगीबेरंगी वाटला- कदाचित भारतासारखाच. एकीकडे बरेच वाटते असे काही वाचले की.

तुम्ही म्हणता तसे भारताचे चित्रण (कधीकधी अचंबित होऊन) ब्रिटीश आणि अमेरिकन प्रसारमाध्यमे करीत असतात. पण हा त्यांच्या साम्राज्यवादाचाच एक पैलू आहे असे काहीसे मला वाटते- दुसर्‍या देशाची माहिती काढणे आणि मग शिरकाव करणे हे अनेक वर्षे ते करीत आले आहेत. दुसरीकडे प्रामाणिकपणे आपल्या पुढच्या पिढ्यांना दुसर्‍या देशांची माहिती मिळून त्यांची घडवणूक करण्याचे कामही हे लोक इमानेइतबारे करीत असतात - भारतात असताना मला नाही आठवत असे दुसर्‍या देशांचे काही वर्णन केलेले कार्यक्रम पाहिल्याचे!

उगवत्या सूर्याला नमस्कार करावा हे तर सामान्यज्ञान झाले आणि त्यांच्याकडे ते (अजूनही) आहे ही आनंदाची गोष्ट आहे.

परदेशी कंपन्यांसाठी भारत ही एक प्रचंड मोठी बाजारपेठ बनली आहे.

हम्म ... खरी गोम इथे आहे. अणुकरारापासून इतर छोट्यामोठ्या गोष्टींमगील 'गवर्निंग डायनॅमिक्स' हेच आहे. जगातील सर्वात मोठी लोकशाही (म्हणजे आकाराने हो!) आणि आतंकवादाने पोळलेला देश म्हणून सहानुभूतीने अमेरिकेने हा करार केला नाही.

वरील सर्व मुद्दे पटतात. अजून एक गोष्ट म्हणजे बीबीसी हिन्दी सेवेने पण त्यांच्या संकेतस्थळावर फाळणिच्या वेळची आणि स्वातंत्र्यपूर्व काळातील दुर्मिळ छायाचित्रे ठेवली आहेत.

त्याच पद्धतीने त्यांनी मे महीन्यात १८५७ च्या स्वातंत्र्य युद्धास १५० वर्षे झाल्या निमित्ताने लखनौला झालेल्या प्रदर्शनातील छायाचित्रे देखील ठेवली होती. ती दुर्मिळ होती म्हणून मी ती जतन केलीत. खालील दुवा बीबीसीचा नाही पण ती छायाचित्रे त्यांच्यामुळे मिळाली:

या छायाचित्रांची माहीती समजण्यासाठी हा दुवा पहा. असा उपक्रम भारतीय माध्यमांनी त्यांच्या संकेत स्थळांवर केल्याचे ऐकीवात नाही

मधे अविनाश धर्माधिकारींची व्याख्याने ऐकत होतो. त्यात त्यांनी कोणकोणत्या ब्रिटीश सनदी अधिकार्‍याने भारतीय संस्कृतीतील कुठल्या लूप्त झालेल्या गोष्टी "येथे नेटिव्हांवर राज्य करायचे आहे" म्हणून अभ्यास करताना शोधल्या यावर आश्चर्यकारक माहीती दिली होती. त्यांची नावे ल़क्षात नाही पण सांगायचा नंतर प्रयत्न करीन. परंतू थोडक्यात मला इतकेच म्हणायचे आहे की इतरांवर राज्य करायचे असले तर त्यांना आधी नीट समजून घेणे महत्वाचे या बाबतीत ब्रिटीशांचा गूण घेण्यासारखा आहे हे आधी माहीत होते पण ते ऐकून जास्तच वाटले... आज ब्रिटीश माध्यमे अशी माहीती गोळा करून ठेवत आहेत उद्या त्याचा उपयोग कसा करायचा हे ठरवतील.. आपण त्यातून काही तरी शिकण्याची गरज आहे असे वाटते.

चर्चा प्रस्ताव, दुवे आणि प्रतिसाद चांगले आहेत.
प्रत्येक गोष्टीची तपशीलवार माहिती काढणे, ती जतन करणे आणि दुसर्‍याला देणे (समान उद्देश असणार्‍या सहकार्‍याला) या गुणांमुळे पाश्चात्य देशांतले लोक हजारो मैल दूर असलेल्या भूभागांवर लिलया संचार करतात, व्यापर करतात आणि प्रसंगी राज्य सुद्धा करतात असे दिसते.

विषय निघाला आहे म्हणून सांगतो. हिमालयात पदभ्रमण करताना, नव्या जागा शोधणे, त्यांचे नकाशे आणि माहिती मिळवणे हे अवघड काम असते. अनेकांना भेटून त्यांचे अनुभव लक्षात घेवून मग थोडी-बहुत माहिती मिळते. एकदा मी स्वतः असा अनुभव घेतला आहे की अश्याच एका पदभ्रमणात मला दोन स्वीस तरुण भेटले. त्यांच्याकडे, त्यांच्या आधी तेथे येवून गेलेल्या स्नेह्यांनी इतके तपशीलवार रेखाटणे आणि नकाशे दिले होते की आश्चर्य वाटावे. फिरताना कोठून कोठले शिखर दिसायला लागेल, आता उभे आहोत ती जागा किती मिनिटे चालल्यावर आली आहे, येथे गुहा-निवारा-पाणी आहे की नाही, इत्यादी अनेक तपशील, जे फक्त आमच्या वाटाड्याला ठावून असतील, ते त्यांच्या टिपणांमध्ये होते आणि ते दोघे चालताना त्यात भर घालत होते. सांगायचा मुद्द इतकाच की अशा पद्धतशीर नोंदी करण्याचा स्वभाव त्यांना अनेक फायदे मिळ्वून देतो.
(वरील प्रतिसाद विषयांतर तर नाही ना अशी आता शंका येत आहे. तसे असल्यास क्षमा असावी.)
--लिखाळ.

नेहमी फॉरिनच्या देशांत टूर चे दौरे करित असल्याने मी मराठी फारसे वाचत नाही :) (वार्‍यावरची वरात-पुल)

हे सगळ आर्थीक आहे हे नव्याने सांगायला नकोच

शिवाय यो यो , हेय बेबी, हाय ड्युड, कूल, हॉट, चिल न करणार्‍या आजच्या शहरी भारतीय पिढीला पण फक्त बीबीसी, सी एन एन च दिसते भारतीय माध्यमे बहूदा दिसत नाहीत त्याचे काय?

तो च्या ह्या दुव्यावरून प्रेरीत होऊन लिहावेसे वाटले ;-)

ह.घ्या. पण विचार करा.

बीबीसी, सी एन एन च दिसते भारतीय माध्यमे बहूदा दिसत नाहीत त्याचे काय?

मला स्वतःला सीएनएन विशेष आवडत नाही, पण नॅशनल जिओग्राफिक, डिस्कव्हरी या परदेशी वाहिन्या आवडतात. आपल्या मतानुसार चांगली भारतीय वाहिनी असेल तर सांगा तीही बघू. इथे झी चॅनेल दिसते पण त्यावरच्या सासूसुना बघवत नाहीत. ;)
प्रतिसादाबद्दल धन्यवाद.

----
L'enfer, c'est les autres -- Jean-Paul Sartre

भारत म्हणजे गांधी, गरिबी आणि ताजमहाल

[ Friday, September 14, 2007 01:49:29 pm]

नवी दिल्ली
मटा ऑनलाइन प्रतिनिधी
भारत म्हटले की पाश्चिमात्यांच्या डोळ्यासमोर काय येते ? तर त्यांच्या मते भारत म्हणजे गांधी, गरिबी आणि ताजमहाल.

भारत आणि पाकिस्तानच्या स्वातंत्र्याला ६० वर्षे पूर्ण झाली. या देशांची जगात काय ओळख आहे, हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न बीबीसीने एक सर्व्हे केला. सामाजिक आणि आर्थिक स्तराच्या आधारावर केलेल्या या सर्व्हेतील रिपोर्टनुसार भारत, गांधी. गरिबी आणि ताजमहाल या तीन गोष्टींसाठी जगभरात ओळखला जातो तर पाकिस्तान न्यूक्लिअर, गरिबी आणि क्रिकेटसाटी जगात ओळखला जातो.

बीबीसीने आंतराराष्ट्रीय कंपनी सेनोवटाच्या सहकार्यांने युरोप, उत्तर आणि दक्षिण अमेरिकी, आशिया तसेच ऑस्ट्रेलिया अशा २० देशांमधल्या सुमारे १२ हजार ६७० लोकांना भारत आणि पाकिस्तानविषयी त्यांचे मत विचारण्यात आले.

फ्रान्स आणि इटालीसारख्या देशांमध्ये भारताला गरिबीत देशांमध्ये सर्वात आघाडीवर असलेला देश असे सांगितले तर पूर्वेकडच्या देशांनी भारत एक आधुनिक देश असल्याचे सांगितले.

ब्रिटन, अमेरिका आणि ऑस्ट्रेलियातली देशांनी भारताची ओळख बॉलिवूड आणि आऊटसोर्सिंगसाठी ओळखला जात असल्याचे सांगितले. तर, अनेक लोकांनी भारतात हिंदू धर्म हा प्रमुख धर्म असून दुस-या स्थानावर बौद्ध धर्म असल्याचे सांगितले.

जावेद-शबानाची मुलाखत घेताना मुलाखतकाराने विचारले, "हल्लीची भारताची प्रचंड आर्थिक वाढ बघता असे म्हटले जाते की येत्या काही वर्षांमध्ये युरोप-अमेरिकेमधून लोक इथे काम शोधण्यासाठी येतील. तुम्हाला काय वाटते?" जावेद त्याच्या खास शैलीमध्ये मंद हसला आणि म्हणाला, "यू आर ऑलरेडी हिअर."

हे मात्र खरे!

प्रतिसादाबद्दल सर्वांचे मनःपूर्वक आभार.

----
L'enfer, c'est les autres -- Jean-Paul Sartre
प्रतिसाद लिहिताना १०% हून अधिक रोमन अक्षरे वापरू नयेत.
प्रतिसाद लिहिताना १०% हून अधिक रोमन अक्षरे वापरू नयेत.
प्रतिसाद लिहिताना १०% हून अधिक रोमन अक्षरे वापरू नयेत.
प्रतिसाद लिहिताना १०% हून अधिक रोमन अक्षरे वापरू नयेत.

१. भारतीय शाळांवरील कार्यक्रमांची मालिका ऑगस्ट संपला तरीही बीबीसीवर अजूनही चालू आहे.
२. कालच ऐकले की पॅरामाउंट, ट्वेंटिएथ सेंच्युरी फॉक्स, सोनी पिक्चर्स यासारखे बडे हॉलीवूड स्टुडिओ बॉलिवूडमध्ये चित्रपट निर्मिती करण्यासाठी उतरत आहेत. भीती एकच आहे, गोर्‍यांनाही शाहरुख आवडायला लागला तर आम्ही क..क..क..कुठे जायचे? :)

----
L'enfer, c'est les autres -- Jean-Paul Sartre