सत्यमेव जयते बघत नाही मात्र घरगुती हिंसेवर 'रिंग द बेल' च्या निमित्ताने उपक्रमावर एक चर्चा झाल्याचे आठवते.
दुवा शोधुन बघतो
धम्मकलाडू यांनी ती चर्चा आता वर काढली आहे.

ऋषिकेश
------------------
<<स्वाक्षरी निद्रीस्त आहे>>

नवरा-बायकोच्या खाजगी बाबींत नाक सार्वजनिक नाक कशाला खुपसायचे असा उदात्त विचार अनेकांना थांबवतो. इतरांना काही देणेघेणे नसते. मात्र किमान संकेतस्थळावर कुणी घरेलू हिंसेच समर्थन करत असेल तर तिथे इतरांनी धरून झोडपायला (शाब्दिक झोडपणे अभिप्रेत आहे) हवे, असे माझे मत आहे.

"तुझं वाचन किती? तू बोलतोयस किती?"
"तुझा पगार किती? तू बोलतोयस किती?"

चर्चाप्रस्तावात माझे नाव का घेतले आहे?

नितिन थत्ते

शारीरिक, शाब्दिक, वैचारीक आणि भावनिक हिंसेची मात्रा कमी करण्यासाठी प्रबोधन करणे गरजेचे आहे, प्रबोधन कौटुंबिक आणि शालेय स्तरावर झाल्यास ते जास्त परिणामकारक ठरेल असे वाटते, अर्थातच ह्यानंतरही होणार्‍या हिंसेसाठी कायदा व सुव्यवस्था असणे गरजेचे आहे.

घरगुती हिंसाचारावर येथे माझा प्रतिसाद आहे. ही केस प्रत्यक्ष डोळ्यासमोर घडलेली असल्याने आणि माझ्या इमारतीतील सर्वांनी एकजुटीने या कुटुंबाचा निषेध केल्याने एक दुर्घटना टळली असे मला वाटते.

सदर कुटुंबाला त्यांची सून घरात येईपर्यंत लोक "देवमाणसे" समजत. जेव्हा मारहाणीची कुणकुण लागली तेव्हाही लोक विश्वास ठेवायला तयार नव्हते पण मग डोळ्यांदेखत घटना घडू लागल्या तेव्हा सर्व एकत्र झाले. पोलीस आणि समाजसेवक, संस्था वगैरेंची मदत घेऊन ही बाब लोकांनी सोडवली.

परंतु गोष्ट इथेच थांबली नाही. आज या घटनेला ३० वर्षे उलटून गेली. या कुटुंबाला लोकांनी वाळीत टाकलेले आहे. ते अद्याप इमारतीत राहतात. मयताला जाणे हा एक उपचार सोडून लोक त्यांच्याकडे जात नाहीत. त्यांच्या नातेवाईकांनीही संबंध कमी केले आहेत. या कुटुंबाला दिवाभिताप्रमाणे राहावे लागते. त्यांच्या अत्याचाराची पूर्ण किंमत समाजाने चुकवली आहे.

आता प्रश्न राहिला सदर सदस्याचा. त्यांना त्यांची चूक लक्षात येईपर्यंत, आणि येवढीच नव्हे तर इतत्रही (कविता महाजन आणि सत्वशीला सामंत यांच्यावरील टिप्पण्या) त्यांचे लेखन शिष्टाचाराला सोडून असते हे लक्षात आल्याने त्यांच्या कोणत्याही विधानावर मी प्रतिसाद देणार नाही हे मी आधीच ठरवले होते.

ज्या व्यक्तीला घरातल्या बाईचा आदर राखता येत नाही त्याच्यापासून इतर "माणसांनी" दूरच राहिलेले बरे.

आम्ही इतके मुर्दाड झालो आहोत की आम्हाला फरक पडत नाही?

मला असं वाटत नाही. आपण सर्व स्वार्थी आहोत आणि स्वार्थापोटी काही गोष्टींकडे दुर्लक्ष करतो असे वाटते.

एका सर्वेक्षणात भारतातील (सर्वेक्षण केलेल्यांपैकी) पन्नास टक्क्यांहून अधिक स्त्रिया अशा मारहाणीचे समर्थन करतात असे वाचले होते. आता यावर काय बोलणार कपाळ!
सन्जोप राव
हम तुझे वली समझते, जो ना वादाखार होता

घरगुती हिंसा ही गर्हणीय आहेच. तिचे समर्थन तितकेच निंदाजनक.

पण कधीकधी काही स्त्रिया १० वर्षापूर्वीचे ऊकरून वाद घलून कौटुंबिक जीवन ढवळून टाकतात, रात्री नवर्‍याला वाद घालून, भंडावून झोपू देत नाहीत, अक्षरक्षः हिस्टेरीकल वागतात , मानसोपचारतद्न्याकडे नेऊ म्हटले तर "मी वेडी वाटले का?" असा प्रतिवाद करतात, सळो की पळो करून सोडतात हे देखील अक्षम्य गुन्हेच आहेत. शरीरीक हिंसा दिसते, पुरावा राहतो, मेंटल ऍब्युझ दिसत नाही पण मुलांना , घरच्यांना त्रास हा होतोच.

दोन्ही प्रकार तितकेच निंदनीय / दोन्ही प्रकारात मानसोपचाराची आवश्यकता वाटते.

प्रियाली मला नीट् सांगता येत नाही (जे की मला कधीच येत नाही कारण कितपत खाजगी ठेवायचं आणि कितपत व्यक्त व्हायचं हा संभ्रम) पण रावले यांची बाजू नाही घ्यायची पण त्यांनी मांडलेला सिनॅरीओ आहे - की कोणीतरी अतिशय जिद्दीपणा करते आहे.

माझ्या ओळखीतील एक स्त्री नवर्‍याचे डोके दिवसभर खायची, लोळण घ्यायची, महीनोंमहीने अश्रूपात चालू असे, रात्री झोपलेल्या नवर्‍याल चापट् मारून उठवून परत तेच तेच भूतकाळातील चूका ऐकायला लावायची ज्याबद्दल काहीही करता येणे शक्य नव्हते बरं मानसोपचारतद्न्याकडे जाऊ म्हटले तर अडून बसायची. मुले केवीलवाणी होत असत, भेदरून जात असत. अशा बाईशी कसे डील करायचे? नरक बरा असे घर करून ठेवले होते तिच्या मानसिक त्रासाने. नवरा तिच्या नकळत रडायचा मुले वडील रडताना बघून अधिक घाबरून जात. आई मानसिक आजाराने दुरावलेली , वडील हतबल.

मी असे म्हणत नाही की घरगुती हिंसेने प्रश्न सुटला असता पण् अशा वेळी नवर्‍याचा तोल गेला असता तर चूक कोणाची? अशा वेळी हात उगारला काय खून होऊ शकतो. कारण् मोनोटोनस आवाजातील रडकथा, त्या बाईचा रडका आवाज महीनोंमहीने त्या घरात गूंजत होता.... दिवस काय अन रात्र काय. घरातल्यांना झोप नाही ती नाहीच.

मी रजा घेते, बाहेर जायचे आहे. कमी जास्त बोलले असेन तर माफ करा.

>स्वतःच्या कॉम्प्युटरसमोर बसून, अंगाला तोशीस लावण्याची गरज नसताना, गुन्ह्याची कबूली देणार्‍या या प्रतिसादावर आपण कोणीही नाराजी >दाखवली नाही. प्रत्यक्ष आयुष्यात आपला नातेवाईक, मित्र, शेजारी असा गुन्हा करत असताना आपण कशी काय मदत करणार?

रावले यांचे प्रतिसाद मला कधीच वाचावेसे वाटत नाहीत आणि ८०% वेळा मी ते वाचतही नाही. मात्र हा प्रतिसाद वाचूनही उलट लिहीले नव्हते. ते बायकोला मारत होते ही कबुली खरी धरली तेव्हा मला धक्काच बसला. रावले यांनी आईच्या शपथेला मानून बायकोवर हात उगारणे थांबवले ही खरी गोष्ट धरली तर बरे केले. पण त्याला नाराजी दाखवली नाही हे खरे. माणसाला आपली आपण अक्कल आली तर बरे असते, ती रावले यांना आपली आपण आली नाही म्हणून दु:ख करायचे, का आईमुळे का होईना त्यांनी मारणे सोडले ह्याबद्दल आनंद व्यक्त करायचा हे कळले नाही.

नुसता आरडाओरडा, शिव्या देणे हे संकेतस्थळावरच्या बर्‍याचजणांना नवीन नसावे. परक्या किंवा आपल्या कोणाही माणसावर शक्यतो ओरडू नये, किंवा शिव्या दिल्यासारखे, आरोप केल्यासारखे बोलू नये हे झाले साधारण माणसांचे वागणे.
हे बोलणे माझ्यावर कधीतरी शेकेल याचा धोका स्विकारून विचारते की इंटरनेटावरच्या प्रत्येक चुकीच्या गोष्टीला नाराजी दाखवणे हाच एक व्यवसाय उपक्रमींना उरला आहे का? आणि असला तर तो सर्वांनीच सर्वच बाबतीत अंमलात आणला पाहिजे असे नाही का? असो.

प्रत्यक्ष आयुष्यात आपला मित्र, शेजारी, नातेवाईक असा गुन्हा करताना अशा त्रासातून जाणार्‍या लोकांना मदत करण्यासाठी, किंवा अशांना शिक्षा घडवून आणण्यासाठी काहीच प्रश्न येऊ नये.

इंटरनेट युजरने त्या युजरबद्दल लिहिलेली माहिती खरी की खोटी हे कसे ठरवावे? मी रावले यांना मारहाण करताना पाहिले नाही. एकही प्रत्यक्षदर्शी माझ्या परिचयाचा नाही. (किंबहुना त्यांचे खरेच लग्न झाले आहे का हे ही माहित नाही) अशावेळी त्यांनी त्यांचा मुद्दा पटवण्यासाठी त्यांच्या जालीय आयडीने काहिहि लिहिलं तर एका मर्यादेबाहेर उपक्रमींनी काहि करावे असे वाटत नाही.

अर्थात, रावले यांनी ही माहिती आधीही दिल्याचे आठवते (प्रतिसाद शोधण्यात इंटरेस्ट नाही). त्यावेळी उपक्रमींनी नाराजी व्यक्त केल्याचे आठवते. आता दर वेळी तेच ते लिहिण्यात काय हशील असे समजून मी तरी गप्प बसलो. (इतर अनेकांचेही तसेच कारण असावे असा अंदाज आहे)

ऋषिकेश
------------------
<<स्वाक्षरी निद्रीस्त आहे>>

सर्व ज्येष्ठ व श्रेष्ठ उपक्रमींची माफी मागून..

एकंदरच चर्चा वाचून, व चर्चेला लागणारी (आड)वळणे, बिटविन द लाईन्स लिहिलेले इ. जे दिसले, तसेच क्ष वर्षांपूर्वी काय झाले, अन् मग त्यावेळी तुझ्या माहेरचे ते कसे वागले, अन् तुमच्या घरात् हे असेच असते असले संदर्भ, जसे नवराबायकोच्या भांडणात उकरून काढून उगाळले जातात, तशीच इथे उपक्रमावर 'घरगुती (शाब्दिक) हिंसा' सुरू आहे असे माझे एकंदर मत बनले आहे.

तेंव्हा चर्चेचे शीर्षक तरी अत्यंत "Apt" आहे असे म्हणावे लागेल..

लोकहो!

आता प्लीज आवरा...

(घरात नव्याने रहायला आलेला, घरचाच बनू इच्छिणारा) आडकित्ता

सुज्ञ सदस्यांनी आवरते घ्यावे, ही विनंती. म्हणजे मग मला थोडी लुडबुड करायला अवसर मिळेल.