संपादकांना मनापासून विनंती की उपक्रमवर ज्योतिष या विषयावरील सर्व लिखाण राहू द्यावे. असल्या विषयां वरील मतांचा प्रचार उपक्रमसारख्या माध्यमातून तरी व्हावा, असे प्रामाणिकपणे वाटते.

आपला
गुंडोपंत

वाचा.

ह्या प्रकारचे 'विषय नियंत्रण' अमान्य असल्याचे http://mr.upakram.org/node/1857 येथे बहुमताने पारित करण्यात आलेले आहे. पुनश्च एकवार वाचावे. आपणांस ज्या विषयात रुची आहे त्या विषयावर लेखन करणे हा प्रत्येकाचा नैसर्गिक अधिकार आहे. तिथूनः तात्पर्यः आपणांस काय वाचावयाचे आहे अथवा काय वाचणे टाळावयाचे आहे, तेवढेच आपण ठरवावे. कोणी काय लिहावे, कोणी काय लिहिणे थांबवावे, हे सुचवू नये. मी प्रश्न कुंडली मांडली.. असा निर्णय होणे शक्य दिसत नाही. :) लेख प्रसिद्ध करु नयेत / काढून टाकावेत हे अमान्य. विषय नियंत्रण अमान्य. अधिक माहिती साठी http://mr.upakram.org/node/1065

--
तमिळ्नाट्लेर्न्दु डैर्रक्टा मराट्टिदेडत्तुक्कु वंदु सेट्लान ओरु चिन्नमनिदनिन एळुत्तु यिदु!

हैयो हैयैयो!

लेखनविषय मार्गदर्शनात 'उपक्रम' म्हणते की, ''भाषा, साहित्य आणि संस्कृती याबरोबरच विज्ञान, तंत्रज्ञान , गणित, कला, इतिहास या व यासारख्या इतर विषयांवर मराठीतून लेखन आणि चर्चा व्हावी, या विषयांशी निगडीत समुदाय बनावेत, उपक्रम चालावेत या उद्देशाने या संकेतस्थळाची निर्मिती केली आहे. या संकेतस्थळावर प्राधान्याने माहितीप्रधान लेखन आणि चर्चा व्हावी हा उद्देश आहे'' [पाहा:लेखनविषयक मार्गदर्शन]त्यामुळे 'ज्योतिष' या विषयाचा उल्लेख नसला तरी त्यावर इथे माहितीपूर्ण देवाण-घेवाण / चर्चा होण्यास हरकत नसावी असे वाटते.

-दिलीप बिरुटे

उपक्रम हे खाजगी संकेतस्थळ आहे की कसे ते माहिती नाही. तसे असेत तर इतर काही संकेतस्थळांप्रमाणे मालक ठरवतील ती पूर्व दिशा हे उघडच आहे. मग चर्चा करण्यासारखे काही उरतच नाही.

तसे नसेल तर....

(मी सामान्यपणे ज्योतिष या विषयाच्या विरोधात असलो तरी) सेन्सॉरशिप कुठल्याही प्रकारची असू नये असे मला वाटते.
(देशात लागू असणार्‍या कायद्यांच्या मर्यादेत न बसणारे लेखन सोडून) इतर कोणत्याही प्रकारचे नियंत्रण असू नये. असे नियंत्रण घालायचे म्हटले तर त्याचे योग्य ते जस्टिफिकेशन द्यावे लागेल.

परंतु चंद्रशेखर यांचे मत एका दृष्टीने विचारार्ह आहे. ते म्हणजे एखाद्या गोष्टीची वरवरची माहिती करून देण्यापुरते लेखन असावे. शिक्षणाचा कोर्स (उदा. कुंडली कशी पहावी)येथील लेखनातून चालवू नये. जाहिरातवाचक असू नये. प्रचारात्मक तर असूच नये.

नितिन थत्ते

संपादकांना मनापासून विनंती की उपक्रमवर ज्योतिष या विषयावरील सर्व लिखाण त्वरीत काढून टाकावे.

// आपल्या विषया विषयी मी सहमत //
पंरतु कला म्हणुज जर हा विषय असेल तर आपले ................. काय असेल?

एक कलाकार
संजीव

मागे एका लेखाच्या प्रतिक्रीयेत म्हटल्या प्रमाणे वरील मागणीशी असहमत आहे. मी स्वतः फलज्योतिषाचा समर्थक नसलो तरी त्यावर लेखन येऊ नये असे अजिबात वाटत नाहि.
जोपर्यंत त्याद्वारे स्वतःच्या धंद्याची जाहिरात करत नाहि तोपर्यंत अश्या लेखांना प्रत्यवाय नसावा (अश्याच काय पण उद्या कोणी काळी विद्या, चेटूक वगैरे विषयांवर अभ्यासपूर्ण माहिती देणार असेल तर मी स्वागतच करेन) .. [निदान माझा झगडा कोणाशी आहे.. कीती खोल रुजलेल्या विचारांशी आहे ते तर कळेल]

ऋषिकेश
------------------
भ्रष्टाचार संपविण्याचा सर्वोत्तम आणि सर्वात सोपा(?) उपाय म्हणजे त्यात स्वतः सहभागी न होणे

मराठी असे आमुची मायबोली तिला बैसवूं वैभवाच्या शिरी |
***********************************
प्रत्येकाला अभिव्यक्तिस्वातंत्र्य आहे हे मान्य केल्यावर,तोच युक्तिवाद पुढे नेऊन श्री.चंद्रशेखर यांनी जे मत मांडले आहे त्याचेही समर्थन होतेच.
विषय कोणता याला महत्त्व नसले तरी तो कशा पद्धतीने मांडला आहे,शब्दयोजना योग्य आहे काय?, वाक्यरचना कशी आहे,लेखनदोष किती आहेत याचा विचार अवश्य करायला हवा.उपक्रम स्थळाच्या दर्जाला आणि नावलौकिकाला शोभेल अशाच लेखनाला इथे स्थान मिळायला हवे.
उपक्रमी सदस्यांची एकूण संख्या किती याची कल्पना नाही.एकावेळेस बाराहून अधिक सदस्य उपस्थित असल्याचे कधी दृष्टोत्पत्तीस आले नाही.पणसध्यां पाहुण्यांची संख्य मात्र अनेक वेळां तीन अंकी दिसते.याचे भान ठेवून अगदीच अर्थशून्य असे काही लिखाण गाळणे आवश्यक आहे असे वाटते.योग्य निर्णय घेण्यास उपक्रमकर्ते समर्थ आहेत.

विषय भ्रामक का अभ्रामक हे लोकांना ठरवू द्यावे.

श्री. यनावाला वर म्हणतात "उपक्रम स्थळाच्या दर्जाला आणि नावलौकिकाला शोभेल अशाच लेखनाला इथे स्थान मिळायला हवे.. तो कशा पद्धतीने मांडला आहे,शब्दयोजना योग्य आहे काय?, वाक्यरचना कशी आहे,लेखनदोष किती आहेत याचा विचार अवश्य करायला हवा."

अगदी बरोबर. पण वैज्ञानिक विषयांना वाहिलेल्या जर्नलांमध्येही एखाद्या लेखनात लेखनदोष असले म्हणून लेख "रिजेक्ट" होत नाही. तो सुचवण्यांसहित दुरूस्तीसाठी परत पाठवला जातो.

उपक्रमाचा दर्जा आणि नावलौकिक उत्तम आहेच यात शंकाच नाही. पण हा दर्जा अनेक सदस्यांच्या लेखनाने निश्चित झाला आहे, तसेच उपक्रमाच्या काहीशा "सैल" अशा मार्गदर्शनानेही ठरला आहे. हा दर्जा अधिक वेगळ्या पद्धतीने बदलायचा असल्यास हा सैलपणा सोडून सध्याच्या उपक्रमावर लेखन कुठच्या विषयांवर असावे, कसे असावे याच्या ज्या मार्गदर्शन पद्धती आहेत त्या त्यासाठी अधिक सुनिश्चित/नियंत्रित कराव्या लागतील.

माझ्या या पोस्टचा बराच विपर्यास झालेला दिसतो आहे; कोणाच्याही अभिव्यक्तीवर बंधन आणावे किंवा एखाद्या विषयाचे नियंत्रण करावे हे मला अभिप्रेत नव्हते.
उपक्रमच्या लेखनपर मार्गदर्शनात असे स्पष्ट म्हटलेले आहे की ''भाषा, साहित्य आणि संस्कृती याबरोबरच विज्ञान, तंत्रज्ञान , गणित, कला, इतिहास या व यासारख्या इतर विषयांवर मराठीतून लेखन आणि चर्चा व्हावी, या विषयांशी निगडीत समुदाय बनावेत, उपक्रम चालावेत या उद्देशाने या संकेतस्थळाची निर्मिती केली आहे. या संकेतस्थळावर प्राधान्याने माहितीप्रधान लेखन आणि चर्चा व्हावी हा उद्देश आहे''
यापैकी कोणत्याही विषयाखाली ज्योतिषावरील लेख बसत नसल्याने ते उपक्रमवरून काढून टाकावेत एवढीच विनंती संपादकांना करण्याची माझी इच्छा आहे.
चन्द्रशेखर

कोणता विषय/लेख् अर्थशुन्य आहे हे ठरवायचे कसे ही एक अडचण ठरु शकते. मग एक् समिती बसवा, मग् समिती पक्षपातीपणाचे आरोप सांभाळत् बसा! इ. इ.

यापेक्षा असे लेख ज्यांना सोडुन द्यायची आहेत् त्यांनी सोडुन् द्या. ज्यांना ते चुकीचे वाटतात् त्यांनी त्यावर् टीका करा वगैरे पद्धत् सोपी वाटते.

श्री. चंद्रशेखरजी यांचा फक्त ज्योतिषाला विरोध आहे असा गैरसमज काही लोकांचा झालेला
दिसतो. तसे काही नाही. त्यांनी महाभारत व पुर्वांचल या मालिकांना विरोध दर्शवून स्वाईन फ़्लूची आठवण करून दिली होती.
शरद

ऋषिकेश चा प्रतिसाद मला संतुलित वाटला. समाजात चंद्रशेखर यांच्यासारखे ताणुन धरणारे देखील आवश्यकच आहे. संतुलनाचे महत्व त्यामुळेच निर्माण होते. गुंडोपंताचा 'आपलेपणा' ची अश्रद्धांना देखील 'अनुभुती' कधीतरी आली असेल. बिरुटे सरांचे लिखाण 'भान' देणारे आहे. विद्वानांच्या आखाड्यात जर संवेदनशील लेखनाची कुचंबणा होत असेल तर लोक विद्वानांपासुन लांब पळायला लागतील. विद्वानांनी बौद्धिक दांडगाई करणे हे संसदेत दांडगाई करणार्‍या लोकप्रतिनिधींसारखेच असेल तर 'यांच्यात' आणि 'त्यांच्यात' फरक काय?
संजीव नाईक यांना अस वाटत असणार कि पाहु यात प्रयत्न करुन उपक्रमींना थोडा वेगळा विचार करायला लावण्यात आपण यशस्वी होतो का?
उपक्रमावर उपलब्ध असलेले ज्योतिषाकडे जाण्यापुर्वी....... प्रश्नोत्तरातुन सुसंवाद हे पुस्तक या वैचारिक मंथनातुनच निर्माण झाले आहे. माझ्या माहितीनुसार हे पुस्तक फक्त उपक्रमावर उपलब्ध आहे. माझ्या अंनिसतील काही मित्रांनी कशाला असली पुस्तक लिहुन वेळ श्रम व पैसा वाया घालवायचा? फलज्योतिष हे थोतांडच आहे. असे मत देखील व्यक्त केले होते. मला दुसर्‍या आवृत्तीच्या निमित्ताने जी भुमिका घ्यावी लागली तिचा पुनरुच्चार खाली करीत आहे

आपल्याला जे पटत नाही ते सर्व त्याज्य अशी भूमिका न घेता बहुविध दृष्टिकोणातून या विषयाकडे बघण्याची दृष्टि ही मला माझया ज्योतिष प्रवासातूनच मिळाली. अनेक बुद्धिप्रमाण्यवादी फलज्योतिष विरोधक आपल्या मताशी जो पूर्णत: सहमत नाही तो फलज्योतिष समर्थकच आहे असे मानणारे आहेत. तसेच अनेक फलज्योतिष समर्थक हे आपल्याशी सहमत नसणारा तो विरोधक असे मानणारे आहेत. हे पुस्तक फलज्योतिषाचे समर्थन करते की विरोध असाही प्रश्न काही लोकांना पडला. एखाद्या गोष्टीला समर्थन वा विरोध यो दोनच बाजू नसून चिकित्सा नावाची वेगळी बाजू पण आहे. चिकित्सा ही दोन्ही पातळयांची करावी लागते. फलज्योतिष समर्थक वा विरोधक हे आपापल्या व्यासपीठावरुन एकमेकाविरुद्ध आग्रही मतं मांडत असतात. या दोन्ही भूमिका लोकांना एकाच वेळी ऐकायला मिळाव्यात या हेतूने पहिल्या आवृत्तीचे समारंभपूर्वक प्रकाशन केले. त्यात डॉ.नरेन्द्र दाभोलकर यांनी आपला फलज्योतिष विरोधी आणि ज्योतिषरत्न नंदकिशोर जकातदार यांनी आपली समर्थक भूमिका मांडली. तसेच श्रोत्यांनी विचारलेल्या प्रश्नांची दोघांनीही उत्तरे दिली. उत्तरे पटणे वा न पटणे हा भाग निराळा. पण या निमित्ताने एक विचार प्रक्रिया तर चालू झाली. आतापर्यंत फलज्योतिष हा विषय वा ज्योतिषी ही व्यक्ती केन्द्रबिंदू धरुन विरोध वा समर्थन झाले आहे. हा विषय मुख्यत: ज्योतिषाकडे जाणारी व्यक्ती म्हणजेच जातक यांच्या करता आहे. परंतु यांना केन्द्र बिंदू मानून चिकित्सा केली जात नाही. जातक हा चिकित्सकही बनू शकतो अशी भूमिका मांडताना त्याची मानसिक जडणघडण विचारात घेतली आहे. फलज्योतिष हा श्रद्धेचा विषय झाला की चिकित्सेच्या वाटाच बंद होतात. चिकित्सेला प्रवृत्त करण्यासाठी काही तडजोड करणे ही आवश्यक असते. ती तडजोड म्हणजे जातकाला वेळोवेळी समजून घेण्याचा प्रयत्न करणे.
फलज्योतिषातील समर्थक वा विरोधी मते यातील विविध अंतर्प्रवाह मला जवळून पहायला मिळाले. अत्यंत तटस्थ राहून मी फलज्योतिष चिकित्सा केली आहे असे माझे अजिबात म्हणणे नाही. टीकाकार या नात्याने अंतर्विसंगती मांडायच्या झाल्या तर त्या फलज्योतिषीय परिभाषेत मांडाव्या लागतील. त्या फक्त अभ्यासकांनाच समजतील सर्वसामान्य माणूस चिकित्सेपासून पुन्हा वंचितच राहिल म्हणून तो विषय फलज्योतिषीय पातळीवर फारसा मांडला नाही. चिकित्सा करताना दोन्ही बाजू अभ्यासक या नात्याने समजावून घेताना कधी सुसंगतीतही विसंगती आढळली तर कधी विसंगतीतही सुसंगती आढळली. हेच तर मानवी स्वभावाचे वैशिष्टय आहे. मनुष्य हा काही विवेकवाद, मानवतावाद, बुद्धीप्रामाण्यवाद यांचे प्रोग्रामिंग फीड केलेला जैवरासायनिक यंत्रमानव नव्हे. त्याला केवळ बुद्धी नाही तर भावनाही आहेत हे भान ठेवून चिकित्सा करण्याचा प्रयत्न केला आहे.
दुसऱ्या आवृत्तीच्या निमित्ताने वाचकांना काही अधिक माहिती देण्याचा प्रयत्न केलेला आहे.

प्रकाश घाटपांडे