पुढिल आठवणींचा संदर्भ "पूर्वरंग"...पण पुस्तक समोर नसल्याने चु भु द्या घ्या
१) इंडोनेशियन भाषेत पश्चिम दिशेलाच "बारत" म्हणतात
२) इथेही स्त्री ला वनिता म्हटलं जातं
३) मुसलमान देश असला तरी नोटेवर गणपती आहे, शिवाय अगदी मुसलमान घरांच्या दारावरही गणेश कोरलेला आढळतो. मुलांना 'ग्' गणेशाचा शिकवला जातो. (इथे पु.लंचे वाक्य आठवले... 'आपण मात्र धर्मनिरपेक्षतेच्या "भितीने" ग गद्द्याचा करून घेतला आहे :)) " )
४) प्रसिद्ध राजा सुकार्नो (सुकर्ण?) हे नावही तसे संस्कृतोत्भव वाटते. त्यांचीपुत्री मेगावती (मेघावती?) यांचे सध्या शासन आहे (परत चु भु दे घे)

अजून माहिती मिळेल तशी टाकत जाईन

-ऋषिकेश

भाषा इंडोनेशियाची लिपी मात्र दुर्दैवाने चक्क रोमन आहे!
यांनी आपली प्राचीन लिपी सोडून दिली आहे...

आठवणीतले इंडोनेशियन संस्कृतोद्भव शब्द --

उत्तरा = उत्तर दिशा
बूमी = भूमी
बहासा = भाषा
राजा = राजा

नंदन

मराठी साहित्यविषयक अनुदिनी
(http://marathisahitya.blogspot.com)

इंडोनेशियन (बहासा इंडोनेशियन) ही इंडोनेशियाची अधिकृत भाषा आहे. खरंतर ही मलाय भाषेची एक बोली आहे जिला इंडोनेशियन भाषा म्हणून सन १९४५ मध्ये स्वातंत्र्याच्या जाहीरनाम्यात अधिकृतरीत्या स्वीकारले गेले. त्याआधीही १९२८ पासून "इंडोनेशियन युवक प्रतिष्ठान"नुसार त्यास अधिकृत भाषेचा दर्जा दिला होता.

इंडोनेशिया हा जगातील लोकसंख्येच्या दृष्टीने ४था मोठा देश आहे. आणि या देशातील एकूण लोकसंख्येपैकी सहज बहासा बोलणारी जनता जवळ जवळ १००% आहे. त्यामुळे "बहासा इंडोनेशियन" ही जगातील सर्वात जास्त बोलल्या जाणार्‍या भाषांपैकी एक गणली जाते. बरीचशी इंडोनेशियन जनता बहासा इंडोनेशियन बरोबरच इतर स्थानिक बोलीभाषेतही पारंगत असते. मात्र सगळे दस्तऐवज, शिक्षण, पत्रकारिता आणि अधिकृत संभाषणाच्या इतर माध्यमात बहासा इंडोनेशियन हीच भाषा कटाक्षाने वापरण्यात येते. ईस्ट तिमोर या नुकत्याच स्वतंत्र झालेल्या देशातही इंडोनेशियन भाषा ही इंग्रजीबरोबरच दुसरी राष्ट्रभाषा आहे. बर्‍याच जुन्या इंग्रजी दस्तऐवजांमध्ये अजूनही ह्या भाषेचा उल्लेख केवळ "बहासा" असा केलेला आढळेल.

टिपः वरील परिच्छेद विकीवरही चढवले आहे ;)

बरीचशी इंडोनेशियन जनता बहासा इंडोनेशियन बरोबरच इतर स्थानिक बोलीभाषेतही पारंगत असते. मात्र सगळे दस्तऐवज, शिक्षण, पत्रकारिता आणि अधिकृत संभाषणाच्या इतर माध्यमात बहासा इंडोनेशियन हीच भाषा कटाक्षाने वापरण्यात येते.

नाहीतर आपल्याकडे केवळ दुकानाच्या पाट्यांवर मराठी दिसलं पाहिजे म्हटलं तर केवढा आकांडतांडव

-ऋषिकेश

इंडोनेशिया मध्ये कवी नावाची भाषाही होती.
काय पण नाव आहे... पण मेली बिचारी भाषा... सरकारने तीची लिपीच लंपास केल्यावर काय होणार?
तशी ही इंडोनेशियातली खरी प्राचीन भाषा असावी.
या देशातले काव्य याच भाषेत लिहिले गेले म्हणे. नावावरून तरी कवी व संस्कृत भाषेचा जवळचा संबंध आहे असं म्हणायला काही हरकत नाही. या भाषेची आपली लिपी होती. ही लिपी पल्लव या भाषेवरून तयार झाली होती.
या पल्लव भाषे विषयी कुणाला काही माहीती आहे का हो? शिवाय पल्लाव नि संस्कृतचे काय संबंध होते?

आपला

कवी
गुंडोपंत

माहीतीपूर्ण लेख. इंडोनेशियाबद्दल काही (सांस्कृतिक) माहीती होती पण आपण अजूआ।ई जास्त चांगली एकत्रीत/संपादीत केली आहेत.

वर आलेल्या (लेख आणि प्रतिसादातील) माहीती व्यतिरीक्त अजून काही:

1. मुसलमान धर्म आणि हिंदू संस्कृती या एकाचवेळी आत्मसात करून नांदू शकणारा एक देश - कदाचीत सुडोसेक्युलर्स आणि बरखा दत्त सारख्या रीपोर्टर्सना अजून तेथे "फंडींग" मिळत नसावे :)
2. गरूड हे विमानसेवेचे नाव
3. सुकर्णो ह्या नावाचा इतिहासः त्यांच्या वडीलांना (त्यांचे नावपण हिंदूच आहे, पण आत्ता लक्षात नाही) महाभारतातील कर्ण आवडायचा पण त्यातील दुर्गुण आवडत नसत - त्या मुळे त्यांनी नाव सुकर्णो ठेवले - त्यांच्या मुलीचे नाव "सुकर्णोपुत्री"
4. देशाचा "नॅशनल हिरो" : - राम (ऐकीव माहीतीप्रमाणे, चुक असल्यास कृपया सांगावे).

एक प्रश्नः (ज्याच्या उत्तरात असा चांगला विरोधाभास कसा असू शकला याचे उत्तर असावे):

इंडोनेशियात मुस्लीम धर्म हा व्यापारांमुळे आला - पण तो आपलासा करावा असे तेथील बहुसंख्यांना वाटले म्हणून तेथे वाढला की तलवारीच्या जोरावर?

माहीतीपूर्ण लेखाबद्दल धन्यवाद!

इतिहास, भारताशी संबंध, सद्यस्थिती अशी मांडणी आवडली.
राधिका

यातील जावा हे बेट सर्वात मोठे असून त्या बेटावरील लोकांचे देशावर प्रभुत्व आहे

रामायणात किष्किंधाकांडात पूर्वेकडील यवद्विपाचा उल्लेख येतो. हेच जावा बेट असे सांगितले जाते.

यत्नवन्तो यव द्वीपम् सप्त राज्य उपशोभितम् ।
सुवर्ण रूप्यकम् द्वीपम् सुवर्ण आकर मण्डितम् ॥ ४-४०-३०

वर संस्कृतभाषेवर अन्याय झाला असल्यास क्षमस्व. तज्ज्ञांनी सुधारणा करावी.

श्लोकात यव आणि त्याच्या आसपासच्या सात राज्यांचा (बेटांचा) उल्लेख येतो. श्रीविजय या जुन्या राजघराण्याबद्दल मध्यंतरी वाचन केले होते... आता संदर्भ तपासायला हवेत. (थोडक्यात थोडा विसर पडला आहे. :))

बाली या बेटाचे मूळ नाव वालीद्विप असे होते, हे बालीतील काही कोरीव शिलालेखातून कळते.

असो. लेख आवडला.

इंडोनेशियातील काही मूळ नावे नंतर साफ बदलली गेली, एक उदा. जकार्ता

जकार्ताचे पूर्वीचे नाव सुंदकल्प, दुसर्‍या महायुद्धात जपान्यांनी बदलून जकार्ता केले.

सदानंद धुमे हे '९० च्या दशकात व (मला आठवते त्यानुसार गेली तीन वर्षेपर्यंत) अनेक वर्षे फीर('फार इस्टर्न एकॉनॉमिकल रेव्यू') ह्या अत्यंत दर्जेदार मासिकाचे जकार्तामधील वार्ताहर होते. तेव्हाचे त्यांचे लेख म्हणजे तेथील सामाजिक व राजकिय परिस्थितीचे अत्यंत उत्कृष्ट आलेख असत. ह्या दुवावर त्यांचे काही ह्याबद्दलचे लेख दिलेले आहेत त्यावरून कल्पना यावी.

मेगावती सुकार्नोपुत्री २००४ सालापर्यंत इंडोनेशियाच्या राष्ट्रपतिपदावर होत्या. त्यांची कारकीर्द तशी अल्प व सामान्य ठरली. २००४ सालापासून डॉ. सुसिलो युधोयोनो हे तेथील राष्ट्रपति आहेत.

बालीत हिंदू बहुसंख्य आहेत. गेली अनेक वर्षे बाली हे आग्नेय आशियामधील टूरिझमचे एक प्रमुख ठिकाण आहे. टूरिझम हा तेथील प्रमुख व्यवसाय आहे. ह्या निमित्ताने तेथे दररोज रामलीलाचे खेळ दाखवले जातात. भेटल्यावर दोन्ही हात नीट जोडून 'नमस्कार' करण्याची तेथे प्रथा आहे.

वा निनादराव! चांगला उपक्रम हाती घेतलात. दोन महिन्यापूर्वी एका इतिहास संशोधकाची भेट झाली होती. त्यांनी बर्‍याच शिलालेखांचा, मंदिरांचा, चालीरितींचा अभ्यास करुन व इतर संशोधकांना भेटून इंडोनेशिया, कंबोडिया, थायलंड, ब्रम्हदेश व आजूबाजूच्या प्रदेशाचा अभ्यास केला आहे. त्यांच्या मते ज्याप्रकारे आशोकाने भारतात बौद्ध धर्माची सक्ती केली त्याप्रमाणेच इंडोनेशियातील राजांनी सुद्धा मुसलमान धर्माला राजाश्रय देऊन सक्ती केली. त्यांचे एक वाक्य असे होते, "भारत अन इंडोनेशियाच्या मध्ययुगीन इतिहासात एकच घटना अशी घडली ज्यामुळे या दोन देशांची एकमेकांसारखी संस्कृती असूनही त्यानंतर ते दोन्ही देश वेगवेगळ्या सांस्कृतीचे वारसदार ठरले. भारतात शिवाजी झाला अन इंडोनेशियाला ते भाग्य मिळाले नाही."

आता कंबोडिया, थायलंड, ब्रम्हदेश यांचेही लेख येऊ द्यात.

आपला,
(शिवभक्त) भास्कर
आम्ही येथे वसतो.

लेखनाच्या जोडीला नकाशा पण हवा. गूगल -अर्थवरून केलेला इंडोनेशियाचा नकाशा देत आहे. यात भारताची आणि इतर देशांची भौगोलिक रचना दिसून येईल.

अनेक सदस्यांनी या लेखाला महत्वाचे ठरतील असे माहितीचे तुकडे येथे दिले आहेत. बहुतेकांना मी त्यांनी ते तुकडे विकि वर चढवावेत म्हणून विनंती केली आहे. ऋषीकेश ने तर विकि लिखाणाला प्रारंभही केला आहे.
मी तशी विनंती केली कारण ही माहीती त्या त्या सदस्याची आहे. ती तशीच उचलून विकिवर टाकणे मला योग्य वाटले नाही.
मात्र त्याच वेळी जर सदस्यांना काही कारणाने विकि लेखन शक्य नसेल,
आणि सदस्य; ही माहीती मला विकिवर टंकण्यास परवानगी देत असल्यास, मी ती टंकेन.

कृपया तसे कळवा.

आपल्या भरभरून प्रतिसादाबद्दल आभाले आभार मानावे तितके कमीच आहेत.
(मला खरंच अपेक्षा नव्हती इतके येतील अशी...:) )

लेख चांगला आहे आणि मनाला अंतर्मुख करणारा वाटला.

भारताने आपले एक खास विभाग ( स्वतंत्र मंत्री) निर्माण करावा आणि अश्या वेगवेगळ्या देशामध्ये सामंजंस्य आणि सौहार्द होईल याचा प्रयत्न करावा.