कोणत्याही गोष्टीला दोन बाजू असतात हे गांधीवादी यांच्या लेखावरून मला अगदी पटले.
माझ्या मताप्रमाणे या प्रदर्शनात वैज्ञानिक प्रगती किंवा आय टी क्षेत्रातली प्रगती न दाखवता भारताने आपली सॉफ्ट पॉवर प्रॉजेक्ट करण्याचा एक अप्रतिम प्रयत्न केला आहे. तो किती यशस्वी झाला आहे ते भारताच्या स्टॉलला रोज किती प्रेक्षक भेट देतात या वरून कळते. रोज 25000 च्या वर प्रेक्षक या स्टॉलला भेट देत असतात.
सौदी अरेबियाने केलेला लेझर शो प्रत्यक्षात कोणत्या अमेरिकन किंवा युरोपियन कंपनीने तयार केला होता हे श्री गांधीवादी यांनी शोधून काढावे.
या प्रकारच्या प्रदर्शनांचा मुख्य फायदा हा त्या राष्ट्राची सॉफ्ट पॉवर प्रोपोगेट करण्यासाठी करावयाचा असतो. भारताने या सॉफ्ट पॉवर मधली आपली शक्तीस्थाने म्हणजे बॉलीवूड, खाद्यपदार्थ, हॅंडलूमचे कपडे , योग याच गोष्टी आपल्या पॅव्हिलियनमधून प्रॉजेक्ट केल्या आहेत. संपूर्ण बांबूचे बनवलेले हे पॅव्हिलियन प्रदर्शन संपल्यावर जतन करून दुसरीकडे परत उभारण्याचा निर्णय चिनी सरकारने घेतला आहे. स्वत: चीनचे पॅव्हिलियन सोडले तर दुसर्‍या कोणत्याही देशाला हा बहुमान मिळालेला नाही.संपूर्ण पॅव्हिलियन ग्रीन तंत्रज्ञानावर आहे यात सौर उर्जा, पवन उर्जा, पर्यावरण यावर भर देण्यात आलेला आहे. या पॅव्हिलियनचा मध्यवर्ती घुमट हा 35 मीटर व्यास व 18 मीटर रुंद आहे. छताच्या पॅनेल्समधे 60000 औषधी वनस्पतीसकट निरनिराळ्या वनस्पतींची रोपे लावलेली आहेत.
सॉफ्ट पॉवर आणि शांघायमधले पॅव्हिलियन याच्याबद्दल जास्त माहिती व फोटो आझ्या या ब्लॉगपोस्टवर वाचता येईल. ज्यांना रुची असेल त्यांनी जरूर वाचावे.

चन्द्रशेखर
Learning is not compulsory... neither is survival.

मलातरी गांधीवादींनी दिलेले फोटो बघून भारताचे प्रदर्शन आवडले. जर बनविलेले घुमट हा खरंच बांबुचा असेल तर ते सुंदर स्थापत्य आहे. त्या घुमटाचा घेर व रंगसंगती अतिशय आकर्षक वाटते. आतमधेही अगदी दुग्धक्रांतीपासून ते पुरातन शिलालेखांपर्यंत अनेक विषय नीट मांडलेले दिसले. सामोसे ठेवल्याने अगदी "नाचक्की" होईल हे पटले नाहि.

दुसरी गोष्ट तुमच्या मित्राला अथवा वृत्तपत्रांच्या बातमीदाराला प्रदर्शनात दिलेली माहिती आधीच ओळखीची होती त्यामुळे तेच बघायचा कंटाळा आला असेल किंवा त्यामुळे अति चिकित्सेने दोष दिसले असतील. मात्र परदेशी लोकांसाठी हे सारेच नवे आहे. तेव्हा त्यांना त्यांच्याकडेही असणार्‍या हायटेक गोष्टी दाखवण्यापेक्षा "तेच ते" टाळून खास देशी दुग्धक्रांती, कुटीरोद्योग, भारतातील विविधता त्यांना दाखवणे मला तरी आवडले.

ऋषिकेश
------------------
कधी कधी तुम्ही काय बोलताय हे तुम्हालाहि कळत नाहि, इतके तुम्ही हुशार आहात का?

अनेक फोटो आवडले. धन्यवाद.

अवांतर : त्या शहराचे नाव "शांगहाय" असे लिहावे, असे मला वाटते. (षांगहाय असे त्याहूनही उच्चारानुसारी असते, पण ष-अक्षराने सुरू होणारा शब्द वाचताना ते डोळ्यांना बरे दिसत नाही.)

श्री. चंद्रशेखरजी यांनी त्यांच्या प्रतिसादात व ब्लॉगवर व्यक्त केलेली मतेही विचारात घेतली पाहिजेत.

सहमत. पेट्रोल सोडून आखातात पिण्याचे पाणीही मिळत नाही. इतर सर्व गोष्टी पाश्चिमात्यांकडून घेतलेल्या आहेत.(गगनचुंबी इमारती, आलिशान हॉटेल्स व मोटारी, इ.)
भारतातही बर्‍याच गोष्टी पश्चिमेकडून आल्या आहेत. पण त्या आपल्या म्हणून आपण त्यांचे प्रदर्शन मांडले नाहे हे चांगलेच केले.
'अतिपरिचयात् अवज्ञा' असे होऊन या एक्स्पोतील भारतीय दालन सुमार दर्जाचे वाटले असेल, पण बाहेरच्यांना भारताच्या ज्या गोष्टींचे आकर्षण वाटते, त्या मांडणे ही व्यावहारिकता नाही का?
अर्थातच, या सर्व गोष्टी मी प्रत्यक्ष जरी बघितल्या नसल्या तरी, प्रेझेंटेशन कसे असेल याची कल्पना मी करू शकतो. सरकारी मॅनेजमेंट असल्याने 'पॅकिंग ' थोडे ढिसाळ असेल, पण उठ सूठ भारताचे ते सर्व वाईट व इतरांचे तेव्हढे चांगले अशी मनोवृत्ती कुठेतरी सोडून द्यावी लागेल.
आपल्या गोष्टी कशाही असल्या तरी आपल्याला त्याचा अभिमान पाहिजे(होय, वाईट गोष्टींचासुद्धा!). आपणच आपल्याला नावे ठेवून घेतली तर दुसरे तरी कशाला कौतूक करतील? वाईट गोष्टी आत्म परीक्षण करून आपल्या आपण सुधारूच की. त्या चव्हाट्यावर मांडायची काय गरज.
तुर्तास, हे दालन जसे आहे तसे, त्याला माझा पूर्ण पाठिंबा आणि पुढच्यावेळी अजून चांगले व्यवस्थापित दालन उभे राहील अशी अपेक्षा!!

||वाछितो विजयी होईबा||

मी तुषारशी पुर्णपणे सहमत आहे