भाग १ व भाग २ मध्ये म्हटल्याप्रमाणे:

• मोठ्या उद्योगांमध्ये अनेक विभाग असतात. प्रत्येक विभागाचा हिशोब/जमाखर्च वगैरे सांभाळायला त्यांचे स्वतःचे सॉफ्टवेअर्स असत. परंतु यात दोन विभागांचा एकमेकांशी संवाद तर नसेच शिवाय एकमेकांकडील आवश्यक विदा उपलब्ध नसल्याने जास्त वेळ जात असे. इ. आर. पी अशी "एक" प्रणाली पुरवते जी अनेक छोट्या सॉफ्टवेअर्सने बनलेली असते.
• समान विदा वापरणारी ही प्रणाली, वेगवेगळ्या "मॉड्युल्स" मध्ये विभागली आहे. विदा संरक्षण हे दोन पातळ्यांवर केले जाते. विदा पातळी व जबाबदारी पातळी. वेगवेगळ्या जबाबदाऱ्यांअंतर्गत वेगवेगळ्या स्तरावर विदा हाताळला जाऊ शकतो.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ई. आर. पी प्रणाली म्हणजे काय व त्यातील ओरॅकल ऍप्लिकेशनमधील मॉड्युल्स व विदा संरक्षण प्रणाली नंतर आपण ओरॅकल ऍप्लिकेशनच्या तांत्रिक संरचनेकडे वळूया. ओरॅकल ऍप्लिकेशनची तांत्रिक जडणघडण ही बहुस्तरीय आणि विविध भागांनी एकत्रित बांधलेली प्रणाली आहे. याच्या खोलात शिरण्या आधी आपण काही प्राथमिक व्याख्या बघूयात

"सर्व्हर" म्हणजे एखादा उद्देश साध्य करण्यासाठी एका यंत्रावर (मशीन) चालणारी प्रक्रिया अथवा प्रक्रियांचा समूह होय. याला बऱ्याचदा सर्विस असेही संबोधले जाते. उदा. एच. टी. टी. पी. सर्व्हर हा एच. टी. टी. पी. संबंधीत विनंत्या ऐकून त्यानुसार प्रक्रिया करतो किंवा फॉर्म्स सर्व्हर ओरॅकल फॉर्म्सकडून आलेल्या विनंत्या ऐकून प्रक्रिया करतो.

स्तर (टिअर) म्हणजे विविध सर्व्हर्सचे/सर्विसेसचे तर्कशुद्ध विभाजन. ह्या सर्विसेस वेगवेगळ्या मशीन्सवर स्वतंत्रपणे / स्वायत्तपणे चालू शकतात अथवा एकमेकांशी संपर्काची त्यांना गरज असू शकते.

स्तर आणि सर्विस/सर्व्हर यांच्या व्याख्या समजल्या नंतर आपण ओरॅकल ऍप्लिकेशनच्या तांत्रिक संरचनेकडे बघूयात. ओरॅकल ऍप्लिकेशन ही त्रिस्तरीय संरचना आहे.

• विदागार स्तर (डेटाबेस टिअर)
• ऍप्लिकेशन स्तर / मध्य स्तर
• डेस्कटॉप स्तर

ही संरचना पुढील चित्रात नीट स्पष्ट होईल

विदागार स्तरावर संपूर्ण विदा व्यवस्थापन होते. ऍप्लिकेशन स्तरावर विविध प्रणाल्या असतात. त्यांचे व्यवस्थापन, त्यांच्या प्रक्रियांवर कंट्रोल आणि त्यांमधील संवाद साधण्याचे काम ह्या स्तरावर होते. डेस्कटॉप स्तरावर न्याहाळकाच्या मदतीने वापर करणाऱ्याला समजेल अश्या पद्धतीने / वापर करणाऱ्याच्या आदेशानुसार विदा मांडला जातो.
प्रत्येक मशीनला जर "नोड" म्हटलं तर अनेक नोडस मिळून जसा एक स्तर तयार होतो तसेच एका नोडवर अनेक स्तर असू शकतात. उदा. विदागार व एखादा ऍप्लिकेशन सर्व्हर एकाच मशीनवर असू शकतात. विविध प्रणाल्या एकाच ऍप्लिकेशन स्तरावर असण्याचा प्रमुख फायदा असा की त्यामुळे प्रत्येक युजरच्या मशीनवर हे सॉफ्टवेअर्स इंस्टॉल करायची गरज नसते.

आता आपण प्रत्येक स्तराचे कार्य अत्यंत थोडक्यात पाहू:
डेस्कटॉप स्तरः
या स्तरावर विदा दोन मुख्य प्रकारे दाखवला जातो. हल्लीच्या नवीन वर्जन्सवर एच. टी. एम. एल. आधारीत तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो तर पारंपरिक "फॉर्म बेस्ड" ऍप्लिकेशनसाठी न्याहाळकात चालणाऱ्या (उघडणाऱ्या) जावा ऍपलेटचा वापर होतो.
या स्तरावर प्रवेश करताना "एक प्रवेश प्रणाली"चा वापर केला जातो. एकदा तुम्ही योग्य परवलीचा शब्द देऊन प्रवेश केला की तुम्हाला असलेल्या जबाबदारीनुसार तुम्ही विदा हाताळू शकता. वेब/फॉर्म्स आधारीत प्रणालीसाठी वेगळे प्रवेश करण्याची गरज नसते.
पारंपरिक फॉर्म्स आधारीत प्रणाली हाताळण्यासाठी फॉर्म्स क्लायंट ऍपेलेट लागतं. त्यात हे फॉर्म्स क्लायंट ऍपेलेट जावा वर्चुअल मशीनवर (जेवीएम) चालणे गरजेचे आहे. यासाठी ओरॅकल ने "जे-इनिशिएटर" नावाची प्रणाली पुरवली आहे. ही प्रणाली फॉर्म्स क्लायंट ऍपेलेटला न्याहाळकाच्या जेवीएम ऐवजी ओरॅकलचे जेवीएम पुरवते. हे जे-इनिशिएटर प्लग-इन अथवा ऍक्टिव्ह एक्स रूपात असते व पारंपरिक प्रणाली वापरायची वेळ येताच वापरकर्त्याला डाउनलोड करायला सांगते.

ऍप्लिकेशन स्तरः
या स्तराला मध्य स्तर असेही म्हणतात. या स्तराची दुहेरी जबाबदारी असते. एक म्हणजे विविध सॉफ्टवेअर्स, प्रणाल्या या स्तरामध्ये असतात त्यांचा योग्य वापर आणि व्यवस्थापन, व दुसरी डेस्कटॉप टीअर आणि विदागारामधील संवादाचे व्यवस्थापन.
यात मुख्यत्वे पुढील सर्विसेस/प्रणाल्या/सर्व्हर्स येतात:

• जाल(वेब) सर्व्हर
• फॉर्म्स सर्व्हर
• समांतर प्रक्रिया व्यवस्थापन सर्व्हर / सर्विस
• रिपोर्ट सर्व्हर
• व्यवस्थापन (ऍडमीन)सर्व्हर
• डिस्कव्हरर सर्व्हर इ. (ऑप्शनल)

यातील प्रत्येक सर्व्हर हा स्वतंत्र अभ्यासाचा (आणि म्हणूनच लेखाचा; ) ) विषय आहे व त्याची व्याप्ती बरीच आहे. तूर्तास इथे मी केवळ समांतर प्रक्रिया व्यवस्थापन सर्व्हर / सर्विस बदल सांगू इच्छितो. कारण कंकरंट प्रोसेसिंग हा ओरॅकल ऍप्लिकेशनचा अविभाज्य व अत्यंत महत्त्वाचा भाग आहे. ज्या प्रक्रिया/रिपोर्ट/आज्ञावल्या चालण्यासाठी वेळ लागतो परंतु वापरकर्त्याची गरज नसते अश्या आज्ञावल्या एकीकडे चालू असतात व दुसरीकडे वापरकर्ता आपले काम चालू ठेवू शकतो. यात काही आज्ञावल्य आपोआप चालवल्या जातात तर काही 'शेड्यूल' करू शकतो.

विदागार स्तरः
नावाप्रमाणे हा स्तर ओरॅकल ऍप्लिकेशनचा संपूर्ण विदा संग्रहित करतो व त्याचे व्यवस्थापन करतो. तसेच विदासंरक्षण, मदत इ. गोष्टीदेखील याच स्तरावर संग्रहित केलेल्या असतात. तपशिलात जायचं तर या स्तरावर वेगवेगळ्या फाइल्स, टेबल्स, इंडेक्सेस, आणि इतर विदागारातील महत्त्वाच्या गोष्टी संरक्षीत असतात.
साधारणतः हा स्तर डेस्कटॉप बरोबर थेट संपर्कात नसतो. ऍप्लिकेशन टीअर या संपर्काचे नियंत्रण करतो.

पुढील भागात आपण काही महत्त्वाच्या मॉड्यूल्सची ओळख करून घेऊ

टीपः या भागात काही भाग पुर्णपणे तांत्रिक शैलीत आहे. परंतु हे अपरिहार्य वाटल्याने शैली तशीच ठेवली आहे. यावरही अभिप्राय कळवावेत.

(क्रमशः)