पहिले दोन भाग प्रचंड सुंदर. त्या विश्वाचं वर्णन मोहून टाकणारं आहे. नंतरचे भाग फापटपसारा वाढल्यामुळे हळुहळू दर्जा घसरलेले आहेत.

राजेश

द्रौपदीचे सत्त्व माझ्या लाभु दे भाषा-शरीरा
भावनेला येउं दे गा शास्त्र-काट्याची कसोटी

फिलिप पुलमन् ची "डार्क मटीरियल्स ट्रिलजी
फारच सुरस कथा - किशोरवयाच्या उंबरठ्यावर असलेल्या दोन मुलांची गोष्ट. पॉटर मालिकेसारखीच काल्पनिक जग, गुड् वर्सस ईविलचा सामना इ इ, पण नैतिक विश्व अधिक गुंतागुंतीचे, आणि भयानक. नास्तिकाच्या दृष्टीकोनातून क्रिष्चन उगमकथेचा फेरविचार असे काहींनी या मालिकेकडे पाहिले आहे, पण हा तात्त्विक भाग सोडला तरी पात्र आणि एकूण काल्पनिक जग फारच सुंदर आखले आहे. आत्मा/"सोल" या कल्पनेची मस्त हाताळणी.
रोल्ड् डाल् आवडणार्‍या मुलांना आवडेल असे वाटते.

वेळेअभावी जे मांडायचं आहे ते थोडक्यात मांडते. चर्चा वाचून एक प्रश्न पडला.

चिंजंना ही पुस्तके भेट म्हणून द्यायची आहेत का आणि द्यायची असल्यास ११-१२ वर्षांचं हे मूल/मुले कुठे आहे/त? (भारतात/ अमेरिकेत)

मुलांसाठी कोणती पुस्तके निवडावी हा प्रश्न अनेकदा पडतो. त्यांची स्वतःची अशी आवड असते, त्यांच्या आसपासची इतर मुले जे वाचतात ते त्यांना वाचायचे असते (गप्पा मारण्यात, वादविवादांत सहभाग हवा म्हणून) आणि जे प्रचलित आहे ते वाचायचे असते. याच बरोबर, इथे आपली आवड असते म्हणजे पुस्तके खरेदी करून देणार्‍याची, आवडीबरोबरच आपले निकषही असतात. (जसे, ११-१२ वर्षाच्या मुलाने ट्वायलाइट सिरिजचे पहिल्या भागापुढले भाग इतक्यातच वाचू नयेत.)

याशिवाय, ११-१२ वर्षांची मुले स्वतःला टिनएजर्स समजू लागत असतात (निदान मनातल्या मनात ;-) ) त्यांची आवड किंचित वरचढ झालेली असते असा अनुभव आहे.

पुस्तकांची निवड हे सर्व पाहून करावी असे मला वाटते.

११-१२ वर्षांच्या मुलांना आवडतील अशी मी सुचवलेली काही पुस्तके (वेळ मिळेल तशी यादी वाढवेन)

माझ्या अनुभवाप्रमाणे या वयातील मुलांना साय-फाय, ऍडवेंचर आणि थ्रिलर वर्गातली पुस्तके अधिक आवडतात. खालील पुस्तके अमेरिकन मुलांमध्ये विशेष प्रसिद्ध आहेत. शाळेतूनही ती वाचण्यास प्रोत्साहन दिले जाते.

द गिवर
द हंगर गेम, कॅचिंग फायर, मॉकिंग जे (ट्रिलजी)
द आउटसाइडर्स

बर्‍याचदा नवीन/ प्रचलित पुस्तके घेताना सोबत मी क्लासिक पुस्तकेही घेते. घरातच असली की वाचायची इच्छा आपसूक होते.

तूर्तास

१. लुइ कॅरलचे (चार्ल्ज लुटविज डॉसन) च 'ऍलिसेज़ ऍडवेन्चर्ज़ इन द वंडरलँड'.
२. हान्ज़ क्रिश्चन अँडरसनच्या परिकथा.
३. ग्रेट एक्सपेक्टेशन्ज़
४. अरेबियन नाइट्स (सॅनिटाइज़्ड)

कारणीमीमांसा नंतर.
क्लासिक पुस्तकांची आवड | हा धागाही उपयोगी आहे.

"तुझं वाचन किती? तू बोलतोयस किती?"
"तुझा पगार किती? तू बोलतोयस किती?"

हू मूव्हड माय चीझ - फॉर किडस

मोठ्यांचे हे "चेंज मॅनेजमेंट" वरचे पुस्तक गाजलेच आहे. पण लहानांच्या या आवृत्तीमध्ये तीच शिकवण खूप सोपी विशद करून सांगीतली आहे. पुस्तक मस्त आहे. ११-१२ वर्षाच्या वयासाठी योग्य आहे.
_________________________

लाफेटेरिआ हे विनोदी कवितांचे पुस्तक मुलांना खूप आवडते. माझ्या मुलीचे खूप आवडीचे पुस्तक आहे. तिला कवितांची गोडी या पुस्तकामुळे लागली म्हणायला हरकत नाही.

_________________________________________

अतिशय सुंदर आणि माहीतीपूर्ण पुस्तक - गिफ्ट ऑफ ऍन ईगल. मी हे पुस्तक खाली ठेवू शकले नाही. गरुडाचे पिल्लू पाळण्याचे खरे कथानक .... अतिशय रोमांचक.

मुलीला आवडलेले - The Mysterious Benedict Society हे एक पुस्तक आहे (खरी तीन पुस्तके आहेत).
http://www.barnesandnoble.com/s/mysterious-benedict-society-series?store...

मुलीने शाळेत वाचलेले -
The Devil's Arithmetic
by Jane Yolen

तिसरे डायरी ऑफ दी विम्पी किड - मजेशीर आहे. http://www.wimpykid.com/
कदाचित माहिती असेल.

अजून विस्तृत नंतर लिहीन.

अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.अमेरिकेत इंटरनेटवरून सहज मागवता येतील अशी असावीत.

आता गंमत म्हणून वाचतो आहे ते पुस्तक :
जर्नी टु द वेस्ट : द मंकी किंग्ज् अमेझिंग ऍडव्हेन्चर्स् (ऍमॅझॉन दुवा)
भारतात प्रवास केलेला चिनी भिक्खू श्युआन् चा़न्ग (ह्युएन् सांग) यांने जे प्रवासवर्णन लिहिले आहे (पश्चिमेकडील प्रदेशांबाबत आलेख) त्याचे नुसते निमित्त करून या "पश्चिमेकडील प्रवास"मध्ये भन्नाट कपोलकल्पित कथा आहेत.

यातील प्रमुख पात्र भिक्खू श्युआन् चा़न्ग नसून त्यास प्रवासात मदत करणारा शिष्य "माकडांचा राजा" हा आहे. प्रवासातील ठिकाणे निव्वळ कल्पनेतली आहेत. त्यात राक्षस-चेटकिणी-मायावी वादळे वगैरे आहेत.

वरील दुव्यावर मी वाचत आहे ती आवृत्ती/ते भाषांतर आहे. प्रचंड ग्रंथामधून या भाषांतरकाराने निवडलेला भाग तसा संकुचित आहे. अधिक मोठ्या भाषांतराचा ऍमॅझॉन दुवा येथे बघावा. यातील भाषासुद्धा ११-१२ वर्षांच्या मुलामुलींना समजण्यासारखी आहे.

प्रतिसादांबद्दल सर्वांचे आभार. काही पृच्छांची उत्तरं:

चिंजंना ही पुस्तके भेट म्हणून द्यायची आहेत का आणि द्यायची असल्यास ११-१२ वर्षांचं हे मूल/मुले कुठे आहे/त? (भारतात/ अमेरिकेत)

भेट द्यायची आहेत. ज्यांना द्यायची ती मुलं पुण्यात आहेत. पिढ्यानपिढ्या (पेशवाईपासून म्हणायला हरकत नाही!) पुण्यात स्थायिक असणार्‍या घरातल्या उच्चविद्याविभूषित उच्चमध्यमवर्गीय आईवडलांची ही मुलं आहेत. आजी-आजोबा साधी रहाणी - उच्च विचारसरणीच्या पिढीचे, आई-वडील ज्ञानप्रबोधिनीचे आणि मुलं आर्थिक-सामाजिक परिस्थितीनुसार आणि जागतिकीकरणोत्तर परिसरानुसार खूप अमेरिकनाळलेली आहेत.

त्यांची स्वतःची अशी आवड असते, त्यांच्या आसपासची इतर मुले जे वाचतात ते त्यांना वाचायचे असते (गप्पा मारण्यात, वादविवादांत सहभाग हवा म्हणून) आणि जे प्रचलित आहे ते वाचायचे असते. याच बरोबर, इथे आपली आवड असते म्हणजे पुस्तके खरेदी करून देणार्‍याची, आवडीबरोबरच आपले निकषही असतात. (जसे, ११-१२ वर्षाच्या मुलाने ट्वायलाइट सिरिजचे पहिल्या भागापुढले भाग इतक्यातच वाचू नयेत.)

याशिवाय, ११-१२ वर्षांची मुले स्वतःला टिनएजर्स समजू लागत असतात (निदान मनातल्या मनात ;-) ) त्यांची आवड किंचित वरचढ झालेली असते असा अनुभव आहे.

सर्व तंतोतंत लागू होत आहे. भेट देणार्‍या माझी आवड म्हणायची तर ती एवढीच की रंजनमूल्याबरोबर साहित्यमूल्य असावं आणि समकालीन असावं.

हॅरी पॉटर - वाचलेले आहेत. प्रतिक्रिया तळ्यात-मळ्यात होती. म्हणजे आजूबाजूच्या मुलांइतकी हरखून गेलेली नाही पण हॅरी पॉटर अगदी टाकाऊ नाही अशी होती.

जुनी/क्लासिक पुस्तकं - आईवडलांकडून त्यांचाच मारा होतो आहे म्हणून मला ती टाळायची आहेत.
धम्मकलाडूंनी शिफारस केलेली पुस्तकं वाचलेली आहेत.

डायरी ऑफ अ विम्पी किड - मला वाटलं होतं की याचा वयोगट थोडा लहान आहे, पण माहिती वाचून ठरवेन. (मला डिस्फन्क्शनल कुटुंबं आवडतात!) बाकीच्या शिफारशीही रोचक वाटत आहेत. पुन्हा एकदा आभार आणि अजून शिफारशी असतील तर येऊ द्या.

- चिंतातुर जंतू :S)
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" || ५ ||

'लॉर्ड ऑफ द रींग' देखील उत्तम आहे.

माझ्या लहानपणी टोलस्टोय च्या एका पुस्तकातील कथा आठवते 'little match girl', अतिशय उत्तम कथा. (तुम्हाला जुने लेखक नको आहेत हे माहित आहे, तरी एक आठवण म्हणून सांगत आहे)

धाग्यात काहिच मदत करता येत नसल्याने (खरंतर उगाचंच) खट्टु झालो आहे.
माझं वाचन दांडगं नसलं तरी मला नेहमी वाचायला कहितरी लागतं.. त्यामुळे वाचनाशी संबंधित धागा बघुन आनंदाने उघडला.
मात्र अचानक जाणवले की लहान मुलांनी वाचावे असे हॅरी पॉटर सोडल्यास एकही इंग्रजी पुस्तक डोळ्यासमोर येत नाहि :(

या धाग्याच्या निमित्ताने माझ्या वाचनाची एक फार मोठी मर्यादा उघडी पडली. (त्याबद्दल आभार :) )

या वयोगटासाठी मराठी पुस्तकं बरीच माहित आहेत.. मात्र तो चर्चाविषय नाही :(

ऋषिकेश
------------------
कधी कधी तुम्ही काय बोलताय हे तुम्हालाहि कळत नाहि, इतके तुम्ही हुशार आहात का?

ही पुस्तके कोणत्या वयोगटासाठी चालतील, ते मला सांगता येणार नाही. पण फँटसी जॉर मधली मला आवडलेली पुस्तके पुढीलप्रमाणे-

१- द नेव्हरएंडिंग स्टोरी- मायकेल एंडं (मूळ भाषा जर्मन पण इंग्रजी अनुवाद उपलब्ध)- एक्झॉटिक वाटतील अशा यातल्या कल्पना.
२- इंकवर्ल्ड ट्रिलजी- कॉर्निलिया फुंकं (मूळ भाषा जर्मन पण इंग्रजी अनुवाद उपलब्ध)- पुस्तकातली पात्रे खर्‍या जगात येतात अशी भन्नाट कल्पना.
३- द नेम ऑफ धिस बुक इज सिक्रेट- स्युडोनिमस बॉश- नॅरेशन अप्रतिम, हे पुस्तक माझ्या लहानपणी मला वाचायला मिळालं असतं तर, असं वाटून गेलं.
४- बॅटल ऑफ द सन- जिऍनेट विंटरसन. 'टँगलरेक' याचा हा दुसरा भाग आहे, पण ते वाचलेले नाही. या पुस्तकातही फारच वेगळ्या कल्पना आहेत.
५- इन्हेरिटन्स सायकल- क्रिस्टोफर पाओलिनी. ह्या ड्रॅगन्स बद्दलच्या पुस्तकमालिकेतलं पहिलं पुस्तक लिहिताना त्याचा लेखकच खुद्द १५ वर्षांचा होता.

शेरलॉक होम्स, हॅरी पॉटर ही पुस्तके काही वेगळी सुचवायला नकोत.

अर्चना

शेरलॉक होम्स

• रिचमल क्रॉम्प्टन या लेखकाचे Just William Series या नावाने ओळखल्या जाणारे 39 पुस्तकांचा संच (1922-1970) उपलब्ध असल्यास आजही या वयातील मुला-मुलींच्या हाती देणे योग्य ठरेल.
• J. R. R. Tolkien चे लॉर्ड ऑफ द रिंग्स या जाडजूड पुस्तक वाचायच्या अगोदर याच लेखकाचे Hobbit पासून सुरुवात केल्यास मुलं आवडीने वाचतील.
  

सुचवलेली काही पुस्तकं कोपर्‍यावरच्या 'इंडी' दुकानात सापडली. काही मागवली आहेत. याशिवाय इतर काही लेखकांची नावं मिळाली आहेत. त्यांविषयी काही माहिती/मतं मिळाली तर आवडेल.

Noughts & Crosses - Malorie Blackman
Postcards From No Man's Land - Aidan Chambers
The Curious Incident of the Dog in the Night-Time - Mark Haddon
Skellig - David Almond

इतर काही लेखकः
Christine Nöstlinger
Tomi Ungerer
M. E. Kerr (Marijane Meaker)
Beverly Cleary
Nina Bawden

आता मला पडलेला एक मूलभूत प्रश्नः
मंकी किंग आणि विम्पी किड असे एखाददुसरे अपवाद सोडता बाकी बरीचशी पुस्तकं ही फार गडद छटेतली वाटतात ('डार्क'). आनंदी, गंमतशीर, गोड असं फारसं काही आढळत नाही. 'आउटसायडर्स', 'हंगर गेम' किंवा वर माझ्या यादीत असलेली काही पुस्तकं तर ३०-३५ वर्षांपूर्वी प्रौढांसाठीच्या पुस्तकांत गणली गेली असती. याबद्दल हरकत अर्थात नाही (कारण मुलांना ती आवडतात हे वास्तव आहे), पण मग मला असा प्रश्न पडला की मुलांचं जग आता अधिक गडद झालं आहे म्हणून अशी पुस्तकं त्यांना आवडतात का? की त्यांच्या आवडी पूर्वीहून अधिक प्रौढ झाल्या आहेत? की यामागे काही वेगळं कारण आहे? जर वयोगट किंचित खालपर्यंत नेला (८ ते १२ वर्षं) तर काही फरक पडेल का?

असो. पुन्हा एकदा सर्वांचे आभार आणि अजून थोडी हलकीफुलकी पुस्तकं सुचवता आली तर कृपया सुचवावी, ही विनंती.

- चिंतातुर जंतू :S)
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" || ५ ||

"द क्यूरियस इन्सिडन्ट ऑफ द डॉग इन् द नाइटटाईम" हे पुस्तक मी वाचलेले आहे.
पुस्तकात आख्यान सांगणारे पात्र म्हणजे एक ऍस्पर्गर, किंवा त्याहून अधिक गंभीर असा, ऑटिझम असलेला मुलगा आहे. अनेक बाबतीत हा मुलगा हुशार आहे. परंतु अन्य व्यक्तीच्या दृष्टिकोनातून जगाकडे बघण्याचे त्याचे भावनिक इंद्रिय अधू असते. स्वार्थासाठी का होईना, हे कौशल्य आपापसात व्यवहार करताना जरुरीचे असते.

"पण कुत्रा भुंकला नाही, ही बाब विचित्र आहे, कळीची आहे" अशा धर्तीचा शरलॉक होल्म्सच्या एका कथेतील* संवाद आहे. तो या कादंबरीच्या नावाचा संदर्भ आहे.

कुत्रा कोणी मारला त्याच्या रहस्याचा उकल - हे आख्यान सांगणार्‍या पात्राच्या दृष्टीने कादंबरीचे प्रमुख कथानक आहे. पण वडील, आई आणि शेजारी यांच्या वर्तनाचा भावनाशून्य पंचनामा मुलगा देतो. त्याच्या रहस्यभेदाच्या कथानकात सुसंबद्ध असलेले हे तपशील व्यक्तीची आंतरिक प्रेरणा शोधणार्‍या आपल्या दृष्टीने कमालीचे गोंधळलेले वाटतात. तशा आख्यानातून ती तुटक पात्रे भावनांसकट निर्माण करणे, त्यांची आंतरिक प्रेरणा तुकड्यांच्या कोड्यासारखी स्वतःसाठी समजून घ्यायची, हे वाचकाने उकलण्यासाठीचे रहस्य आहे.

११-१२ वर्षांच्या मुलासाठी हे पुस्तक सुयोग्य आहे.

(त्या वयात मी फॉल्कनरचे "द साउंड अँड द फ्यूरी" वाचायचा प्रयत्न केला होता. सपशेल फसलो होतो. त्या अभिजात कादंबरीऐवजी ही वाचायला हवी होती. मग पुढे कधीतरी "साउंड अँड फ्यूरी" उचलायचा प्रयत्न करायला हवा होता.)

*"Is there any point to which you would wish to draw my attention?" "To the curious incident of the dog in the night-time." "The dog did nothing in the night-time." "That was the curious incident," remarked Sherlock Holmes. ("सिल्व्हर ब्लेझ" कथेमधून)

(चिंज : माझ्याकडची प्रत उद्यापर्यंत शोधायचा प्रयत्न करतो.)

मुलांना क्रिकेटचे प्रेम असेल तर वुडहाऊसचे 'माईक' कदाचित आवडावे. मला साधारण १४-१५ च्या वेळी आवडले होते.

-Nile

'वाचु आनंदे' भाग १-४ ही पुस्तके मराठी साहित्याची ओळख करुन देण्यास फार छान आहेत.

एक प्रश्न पडला:
जरी ती मुले कितीही (तथाकथित) 'अमेरिकनाळलेली' असली तरी त्यांना तुम्ही मराठी पुस्तके न देण्याचे कारण काय असावे?
त्यांना मराठी वाचताच येत नाही की त्यांनी मराठी वाचलेले त्यांना (व / किंवा) त्यांच्या घरच्यांना आवडत नाही?

ऋषिकेश
------------------
कधी कधी तुम्ही काय बोलताय हे तुम्हालाहि कळत नाहि, इतके तुम्ही हुशार आहात का?

काही संस्कारक्षम साहीत्य् वाचायचे असेल् तर भारत-भारती ची पुस्तके हिन्दी , इन्ग्रजी आणि मराठीत् देखिल उपलब्द्ध् आहेत्.
या पुस्तकांच्याद्वारे काही महान् भारतीयांची ओळख करुन् देण्यात् आली आहे. ( काही नावे मराठी लोकाना अपरी चीत् आहेत् जसे की.. राणी चेनम्मा, नारायण् गुरु, इत्यादी ) एकूण् ५०० महान् भारतीलय् लोकांची चरित्रे या मालिकेद्वारे उलालब्ध् आहे.
प्रकाशक् बंगळूर् चा आहे.
पुस्तके अमेरीकेत् हवी असतील् तर् - tabhaym@rediffmail.com याना मेल् करा.

धन्यवाद्
-विटेकर्
-------------
आपणांस् आहे मरण / म्हणून राखावे बरवे पण //

आता मला पडलेला एक मूलभूत प्रश्नः
मंकी किंग आणि विम्पी किड असे एखाददुसरे अपवाद सोडता बाकी बरीचशी पुस्तकं ही फार गडद छटेतली वाटतात ('डार्क'). आनंदी, गंमतशीर, गोड असं फारसं काही आढळत नाही. 'आउटसायडर्स', 'हंगर गेम' किंवा वर माझ्या यादीत असलेली काही पुस्तकं तर ३०-३५ वर्षांपूर्वी प्रौढांसाठीच्या पुस्तकांत गणली गेली असती. याबद्दल हरकत अर्थात नाही (कारण मुलांना ती आवडतात हे वास्तव आहे), पण मग मला असा प्रश्न पडला की मुलांचं जग आता अधिक गडद झालं आहे म्हणून अशी पुस्तकं त्यांना आवडतात का? की त्यांच्या आवडी पूर्वीहून अधिक प्रौढ झाल्या आहेत? की यामागे काही वेगळं कारण आहे?

याच विषयावर वॉल स्ट्रीट जर्नल मध्ये काही महिन्यांपूर्वी एक लेख आला होता आणि त्यावर इंग्रजी आंतरजालात प्रतिक्रियांचा खच पडला, असं नुकतंच वाचनात आलं. या धाग्याच्या अनुषंगानं लोकांना ते मुळातून वाचायला कदाचित आवडेल म्हणून काही दुवे देत आहे:
मूळ लेखः डार्कनेस टू व्हिजिबल
गार्डिअनच्या पुस्तक विभागात यावर व्यक्त झालेली काही मतं इथं वाचता येतीलः
http://www.guardian.co.uk/books/2011/jun/07/teen-fiction-accused
http://www.guardian.co.uk/commentisfree/2011/jun/08/teen-fiction-dark-yo...

या संदर्भात ट्विटरवर #YASaves हा टॅग काही काळ 'ट्रेंडिंग' होता. त्यावरही शोध घेता येईल.

- चिंतातुर जंतू :S)
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" || ५ ||