पाली आणि कोळी पाळलीत तरी झुरळे संपणार नाहीत. कारण हे प्राणी फक्त छोटे कीटक खातात, झुरळे नाहीत. झुरळांकरता बोरिक पावडर उत्तम. सर्व बारकी बारकी झुरळे पळून जातात. तसेच 'स्वीट ड्रीम' किंवा अशाच नावाची एक उदबत्ती असते, ती पेटवून दारेखिडक्या बंद करून घराबाहेर तासभर राहिले की आल्यावर सर्व मोठी झुरळे मरून पडलेली दिसतात. पिवळ्या रंगाच्या छोट्या शंकरपाळ्यासारख्या दिसणार्‍या वड्यांचे एक पाकिट २० रुपयाला मिळते. या वड्या वासहीन असतात. घरात झुरळांच्या वावरण्याच्या क्षेत्रात पेरल्या की आठवडाभरात झुरळे दिसेनाशी होतात. घराचे दरवाजे खिडक्या कायमच्या बंद नसल्या पाहिजेत, तरच परिणाम दिसतो. क्रेझी लाइन्स किंवा अशाच नावाच्या खडूने झुरळे येण्याच्या मार्गावर दुहेरीरेघा मारून ठेवल्या की, झुरळेआणि मुंग्या त्या रेघा ओलांडत तर नाहीतच, पण तसा प्रयत्‍न करताना मरून पडतात. याशिवाय सतत स्प्रे पंपाने औषधाचे फवारे मारत राहिले की झुरळांचे समूळ उच्चाटन होते. मात्र शेजारच्या घरांतून झुरळांची आवक होत नसेल तरच!

झोपलो असताना बरोबर आपल्या डोक्यावर असलेली छतावरील पालही बर्‍याचदा अस्वस्थ करते

'पाल'थे झोपा. ;-)

अभिजित...
ता. कर्‍हाड जि. सातारा.

खिडक्यांना जाळ्या लावून टाका. पाली येणार नाहीत.
झुरळे मात्र जिथे दिसतील तिथे मारा आणि स्वच्छता हा त्यांवर एकच उपाय.

मच्छरदाणीला पर्याय नाही!

गमतीदार प्रतिसाद, आवडला.
कोळ्यांची जाळी सुंदर असतात यात वाद नाही.

निसर्ग परस्परावलंबून आहे हेच खरे... (म्हणून मला झुरळे हवीत असा अर्थ नाही! ;)) )
मी दर दिवाळीला घर रंगवून घेतो, त्यावेळी भरपूर स्वच्छता करतो. म्हणजे सगळे घर १००% रिकामे करून मगच रंगवतो. त्यामुले अनेक नकोसे किटक पळून जातात.
नंतर काही आलेले आगंतुक पाहुणे मात्र राहतात. कोळी काही फारसा त्रास देत नाहीत. (काही भेटायला आलेल्या लोकांच्या चेहेर्‍यावर त्रास दिसतो पण मी तिकडे दुर्लक्ष करतो.

पण मी असे ऐकले आहे की एक विशिष्ट प्रकारचा काळा कोळी विषारी असतो.
याच्या पाठीवर एक लाल ठिपका असतो.
पण हा भारतात सापडत नाही, त्यामुळे काळजी नाही.

असो,
मुळात नैसर्गीक किटक नाशक (म्हणजे किड्यांना खाणारे किडे वगैरे) वापरणे उत्तम आहे. कारण त्यामुळे निसर्गाची लय साधली जाते.
सरडे झुरळे आणि माशा खातात. पण सरडेच कुठे उरले आहेत आता? झुरळे वाढणारच!

मला वाटते की, शक्य असल्यास किटकनाशकांची फवारणी करू नये. किटक नियोजन करावे असे मला वाटते पण जमतेच असे नाही.

किटकशास्त्राचा (एंटेमॉलॉजी?) अभ्यास असलेल्यांची मते महत्वाची...

(जर अगदीच काही शक्य नसेल तर ही 'मी हे पाळलेत' असे म्हणावे. 'माझो औरंगजेब' ही ढेकूण पाळणार्‍या मुलाची मजेदार गोष्ट किशोर मध्ये वाचलेली आठवते... तो ढेकूण पाळतो आणि त्याला औरंगजेब असे नाव देतो...)

आपला
गुंडोपंत

दादर / मुंबईत अशी कोणी किटनाशक फवारणी करते का ते पहायला हवे. बाकी एकदा बळीराजा मासिकात जनावरांच्या अंगावरील गोचिडा जाण्यासाठी तंबाखुच्या पाण्यात गुळ टाकून घट्ट मिश्रण बनवायचे आणि ते उग्र मिश्रण लावल्याने गोचिडा कायमच्या जातात असे वाचल्याचे आठवते. ढेकणांवर असा इलाज करता येईल बहुदा. तंबाखुच्या उग्र वासाने ह्या मिश्रणाला मुंग्या पण लागत नाहीत. (सार्वजनिक ठिकाणी धुम्रपान बंदीने तंबाखु स्वस्त होण्याची पण दाट शक्यता आहे.)

ताई, तुमचे घर आहे का काय हो? चिलटं येतात घरात ती पाहिली आहेत पण रातकिडे? रातकिडे घरात घुसले तर घरात रहायलाच नको की.

घर प्रचंड मोठे आहे आणि राहणारी माणसे दोनच. त्यामुळे असे घडले. पण ते फार वर्षापूर्वी आणि मी लिहिले आहे की ते पाहुणे आले होते. त्याचा अर्थ असा नव्हे की त्यांनी बस्तानच ठोकले.

मला वाटते ह्यापुढे तुम्ही प्रतिसाद लिहिण्यापूर्वी दोनदा विचार करावा (राजीवदादा, नाहीतर पुढच्या वेळी मी पण खवचट प्रतिसाद देईन, मग पळता भूई थोडी होईल हे लक्षात ठेवलेत तर बरे). असो.

ह्यातील बर्‍याचश्या समस्यांवर निसर्गानेच उत्तर दिले. चिलटांच्या पाठोपाठ पाली पण आल्या आणि मला तरी पालींची किळस वाटत नाही. त्या कधी जमिनीवर येत नाहीत. निसर्गाने नेमून दिलेले त्यांचे काम त्या नियमित करतात. मग मी एक मांजर पाळली. तिने झुरळांचा फडशा पाडला.

रातकिडे होते खरे आणि माझे घर महामार्गाशेजारी आहे त्यामुळे रात्रंदिवस वाहनांचा कर्कश्य आवाज येत असतो जोडिला भोपूंचा आणि दिवसातून ३-४ वेळा वाहनांच्या टकरीचा पण आवाज येतो. त्यामुळे रातकिड्यांची किरकिर सुखद वाटली. वाटले, अजुन मुंबईत निसर्ग शिल्लक आहे. पण १-२ दिवसांत ते कुठेतरी गेले खरे.

अजुन एक महत्वाची गोष्ट, मी तिसर्‍या मजल्यावर राहते, आमच्या घराच्या एका खिडकीला लागून ताम्रशिंगीचा विशाल वृक्ष आहे. त्याला पावसाळा संपला की बहर यायला लागतो. त्याच्या मनोहारी पिवळ्या फुलांवर मध चाखायला चिलटं, चतुर, हळद्या, काही छोटे पक्षी आणि खारी येतात. सिमेंटच्या जंगलात राहणार्‍या आम्हा पामरांना हा एक
नेत्र सुखद अनुभव असतो.

क्वचित् त्यातली चिलटं कधी घरातही घुसतात. पण आम्ही त्यांचा द्वेष करत नाही. एखाद्या फळाची फोड घराबाहेर ठेवतो. मग चिलटं आपोआप घराबाहेर जातात.