कांही आत्मचरित्रात आत्म जास्त आणि चरित्र थोडे असा प्रकार जास्त आढळतो.
तो टाळून आपल्या आयुष्यात घडलेल्या वळण देणार्‍या घटना (ज्यात ती स्वतः सहभागी नसूही शकेल),
त्यापासून मिळालेला धडा, आयुष्यात आलेल्या जवळच्या/दूरच्या व्यक्ती आणि त्यामुळे आपल्या व्यक्तीमत्त्वात झालेले (योग्य/अयोग्य) बदल
हे प्रांजळपणे मांडावेत.
लेखिकेने तिच्या स्त्रीत्वाचा (या इंडस्ट्रीत) काही फायदा करून घेतला का?/ किंवा त्याचा काही तोटा झाला का?
ती स्त्री नसती तर (म्हणजे पुरुष असती तर) तिला जे यश/अपयश मिळाले त्यावर काही परिणाम झाला असता का?
हेही अभिनिवेश टाळून सांगावे.
तसेच आत्मचरित्र हे रटाळ असू नये, स्वतःवर झालेले अन्याय/अत्याचार (मी मुळात किती चांगला/ली आहे पण समाजामुळे मला काही अयोग्य करणे कसे भाग पडले) यांचे गार्‍हाणे गात बसू नये. या बरोबरच जर काही सनसनाटी लिहायचे असेल तर शक्यतो इतरांची टोपणनावे वापरावीत.
(अर्थातच हे लेखिकेच्या बुद्धीमत्तेच्या/समजेच्या कुवतीवर अवलंबून आहे. अन्यथा हे तिने इतर कुणाकडून तरी व्यवस्थित लिहवून घ्यावे.)

थोडक्यात सांगायचे तर त्या अभिनेत्रीला जराही न ओळखणार्‍या कुणीही ते आत्मचरित्र वाचले/ त्याचे इतर भाषेत केलेले भाषांतर वाचले तरीही ती एक उत्तम कादंबरी वाटावी.(डॉ. झिवागोसारखी.)

मला तरी.

तिने तिला जे योग्य वाटेल ते सांगावं. आवडलं की नाही हे आम्ही (वाचक) नंतर ठरवू.
आत्मचरित्र कस्टमाईज करण्यात काय मजा !

आत्मकथन प्रांजळ हवे, स्वत:च लिहिलेले हवे इतकी(च) माफक अपेक्षा

ऋषिकेश
------------------
धम्मक असेल आपली मते आपली ओळख दाखवून थेट मांडावीत, कायद्याला घाबरून भ्याडासारखे आयडीच्या पदराआड लपु नये

ज्या कारणांनी लोक फिल्मी मॅगझिन्स हाती धरतात त्या कारणानेच बहुतांश लोक अभिनेत्रीचे आत्मचरित्र हाती धरतील. त्यातून सनसनाटी कथानक, गॉसिप्स इ. वाचायलाच लोकांना आवडते असा काही आत्मचरित्रांवरून म्हणता येईल. बहुतेक नट-नट्यांची आत्मचरित्रे झरझर डोळ्याखालून घातली आणि कंटाळा घालवला इतक्याच लायकीची वाटलेली आहेत. ती संग्रही ठेवावी किंवा त्यांची पारायणे करावी अशी नसतात.

तेव्हा, सदर अभिनेत्रीला आत्मचरित्र लिहिण्यापूर्वी त्या पाठचा उद्देश काय हे ठरवता यायला हवा. बुरखे फाडणे, सनसनाटी निर्माण करणे की आपली यशस्वी/ अयशस्वी वाटचाल, सदर क्षेत्रातील फायदे-तोटे, आव्हाने, त्यांना तिने दिलेले तोंड हे उद्देश आहेत हे नेमके करावे. वर नानांनी लिहिल्याप्रमाणे हे करताना एखाद्या उत्तम लेखक/ लेखिकेची मदत घ्यावी, जी या आत्मचरित्राला योग्य शब्दरूप देऊ शकेल.

बहूदा "अभिनेत्री कोण आहे?" ह्यावर उत्तर अवलंबून असावं फरीदा जलालचं आत्मचरित्र वाचवं असं किती जणांना वाटेल? सिल्क स्मिता असेल तर किती जणांना वाटेल हे आपण थोड्या दिवसापुर्वीच पाहिलं. *

तुमच्या प्रश्नाला निरपेक्ष उत्तर मिळेल असं वाटत नाही.

*सिल्क स्मिता/फरीदा जलाल उत्तम अभिनेत्र्या आहेत असं बर्‍याच जणांच म्हणण आहे.

ज्येष्ठ असली तर वेगळ्या गोष्टी वाचायला आवडतील. तिचे अनुभवविश्व मोठे असणार.

नव्या अभिनेत्रीकडे मात्र अनुभवाचा कोष मर्यादित असेल. त्या मर्यादित अनुभवविश्वाला विलक्षण जाणिवेने दाखवणे, ही अपेक्षा असेल.

(सध्या मार्क ट्वेनचे आत्मचरित्र वाचतो आहे (अभिवाचनाची ध्वनिफीत ऐकतो आहे.) त्याच्या सूचनेप्रमाणे त्याच्या मृत्यूनंतर १०० वर्षांनी, २०१० साली, त्याचे प्रकाशन सुरू झाले. त्याचे म्हणणे आहे, की जोवर आपल्या म्हणण्याचा व्यक्तिगत परिणाम होऊ शकणारे लोक जिवंत असतील, तोवर लेखक प्रांजळपणे लिहूच शकत नाही. शिवाय काही केले तरी लेखक स्वतःकडे तटस्थ दृष्टीने बघू शकत नाही. या दुसर्‍या त्रुटीबाबत मात्र त्याला फारसे वाईट वाटत नाही. कारण असे, की लेखक किती का काही लपवू पाहातो, त्या लपवण्याच्या कृतीतून वाचकाला त्याचा स्वभाव कळून येतो.)

एक अभिनेत्री आत्मचरित्र लिहिते आहे, तर तुम्हांला तिच्या आत्मचरित्रात काय ( आणि काय-काय) वाचायला आवडेल?
अभिनेत्री आणि अभिनेता ह्यांच्यात का बरे फरक करावा? अभिनेत्री ज्या काळात, ज्या वातावरणात वावरली किंवा ज्या माणसांशी तिचा संबंध वेगवेगळ्या प्रकारे (म्हणजे दिग्दर्शक, नट-नट्या म्हणून) आला ते सगळे वाचायला आवडेल. ह्याशिवाय तिला काकेमामे किती होते. तिची पार्श्वभूमी काय वगैरे वगैरेही त्यात असतेच. बाकी प्रांजळ आत्मकथन वगैरे बोलायला ठीक आहे. असो. मला 'सांगत्ये ऐका' आवडले होते.

बाकी चं. प्र देशपांडेंनी जे काही सुचवलेय, जसे काही सुचवलेय ते वाचून एखादी अभिनेत्री लिहिणेच थांबवणार नाही ना अशी धास्ती वाटते.
असो. आंतरराष्ट्रीय महिला दिनाच्या सगळ्यांना शुभेच्छा.

"तुझं वाचन किती? तू बोलतोयस किती?"
"तुझा पगार किती? तू बोलतोयस किती?"