तात्या,

लेखमाला चांगली रंगली आहे. चालू दे! आपला व्यवसायबंधू या नात्याने खात्रीपूर्वक मतभेद नोंदवितो. शेअरबाजार म्हणजे सट्टेबाजीच असे नाही.

विस्तार टाळतो आहे. जगातील प्रत्येक गोष्टच सट्टा आहे असे म्हटले तरच शेअरबाजार हा केवळ सटोडिआंचा दरबार आहे असे म्हणता येईल. अन्यथा नाही.

(अंगठाबहाद्दर) एकलव्य

तात्या मस्तच लिहिलय!
आमचा सोकॉल्ड धर्म(!)राज हा जगातला पहिला सटोडीया होता असं म्हणतात. घरदार, बायको सगळं हारला बिचारा! ;)

आवडलं

' सोकॉल्ड' म्हणणं पण आवडलं !
पुढील भागासोबत
मिसळपावाची खरंच वाट पाह्तोय

आपला
तेजोडिया

~ आता कशाचं करावं बरं मी समर्थन!~

फ्युचर आणि ऑपशन्स, आय पी ओ, इत्यादी काय प्रकार आहेत?

माहितीपूर्ण लेख!
काही शंका :
१. ट्रेडिंग करण्यासाठी काय रिक्वायर्मेंट्स् आहेत?
२. साठी लागणारे भांडवल रोजच्या रोज दलाला कडे द्यावे लागते का? असेल तर कॅश लागते की चेक चालतो ?

------------------------------------------------
कृपया खिडकीतून पत्रं टाकू नयेत.आमटीत पडतात.चव बिघडते.

राज हा जगातला पहिला सटोडीया होता असं म्हणतात. घरदार, बायको सगळं हारला बिचारा! ;)
(विस्ताराने माहिती हवी आहे )

बाजार गप्पांचा दूसरा भाग आवडला,ते सेंन्सेक्स वधारला असे म्हणतात. शेअरबाजाराच्या लेखात याबद्दल माहिती मिळेल काय ?

मिसळ पाव की क्या खबर है;)

हेक्झावेअर टेक (Hexaware Technologies) हा आय टी समभाग आजच्या दिवशी १५६ ते १५७ या किंमतीस आकर्षक आहे.
एका महिन्याचे उद्दिष्ट : रू. १७५
चार महिन्याचे उद्दिष्ट : रू. २००

जयेश्

डे ट्रेडिंग करताना नेमके कोणत्या कंपनीचे समभाग घ्यायचे ते कसं कळतं? म्हणजे कोणता शेअर आज वाढू शकेल हे कसं कळणार? त्यासाठी मार्केट स्टडी व्यतिरिक्त काही अजून गोष्टी आहेत का?
त्याबद्दल दलाल काही सल्ला देतात का?

------------------------------------------------
कृपया खिडकीतून पत्रं टाकू नयेत.आमटीत पडतात.चव बिघडते.

पण त्याकरता सट्ट्याचे, स्टॉपलॉसचे, मार्केट ट्रेन्डचे नियम कडकपणे पाळले पहिजेत.
हा स्टॉपलॉस काय प्रकार आहे? सट्ट्याचेही नियम असतात?

म्हणून तर डब्बावाले लोक प्रचंड पैसा कमावतात. मी स्वत: एकेकाळी डब्बेवाला होतो.

हा डब्बेवाला कोण? आम्हाला ते प्रिन्स् चार्लस् च्या लग्नाला जाणारे टिफिन् कॅरियर्स् माहित आहेत. (उपप्रश्न : तुम्ही किती कमावला? ;))

तात्या, बोटाला धरून शेयरबाजारात फिरवताय.छान वाटतंय. अजून आत जाऊयात.
मासळीबाजारातल्या साधना बहिणीसारखंच थोडं महेन्द्र भावाबद्दलही वाचायला आवडेल.

युयुत्सुराव,

भारतीय बाजाराविषयी बरीच माहिती मिळते आहे. अमेरिकन शेअरबाजाराची तोंडओळख असल्याने दोन्ही ठिकाणची मनात तुलना करताना मजा येतेय.
आम्हाला अमेरिकन शेअरबाजाराची ओळख पण करुन घ्यायला आवडेल.
एखादा लेख त्यावर आला तर वाचनानंद होईल!

तेथे समजा तात्यांसारखे ट्रेडिंग करायचे असेल तर काय करतात?

आपला
(वाचनांकीत)
गुंडोपंत

डे ट्रेडिंग
आता आणखी काय लिहायचे? डे ट्रेडिंगविषयी ह्याविषयीची बक्कळ उलट सुलट माहिती आंतरजालावर आहेच. ती सुजाण आणि उत्सुक वाचकांनी बहुदा पाहिलेली असावी. मी ते येथे देत नाही... जसा वेळ मिळेल त्याप्रमाणे फक्त माझी याकडे बघण्याची भूमिका मांडत जाईन. (प्रतिसाद विस्कळित रूपात येत राहिल्यास क्षमस्व!)

अगदी ग्रीनस्पॅनसारख्या दिग्गजांपासून भल्याभल्यांनी डे ट्रेडिंगला गँबलिंग असेच म्हटले आहे. ट्रेडर्सचा हव्यास पाहता अशी प्रतिक्रिया येणे अगदी स्वाभाविकच आहे. तरीही डे ट्रेडिंग आणि इतर आर्थिक साधनांमधील गुंतवणुक यांत मूलभूत साम्य आहे. कायद्याने या प्रकारावर बंदी न घालण्यामागचे हेच कारण असावे असे म्हणायला हरकत नसावी.

जमाना बदल गया है! कसोटी क्रिकेट हेच काय ते खरे क्रिकेट आणि बाकी सारा निव्वळ नशीबाचा खेळ असे म्हणून नाके मुरडणारे रथीमहारथी शेवटी एक दिवसीय सामन्यांमध्ये रंगून गेले... तसा काहीसा प्रकार येथेही होतो आहे आणि होत राहणार आहे.

डे ट्रेडिंगमध्ये बाजार उघडल्यावर दिवसभरात कधीही पैसा गुंतविला जातो, आणि मात्र बाजार बंद होण्यापूर्वी घेतलेले रोखे (किंवा इतर आर्थिक साधने) विकून टाकणे अपेक्षित आहे.

• वेळ - काही वर्षांपूर्वी तुम्हाला किंवा तुमच्या गुंतवणुक सल्लागाराला काही शेअर्स खरेदी करायचे असतील तर ब्रोकरला फोन करा, किंमत काय चालली आहे ते विचारा, आणि मग खरेदी/ विक्री करा असा प्रकार होता. आज संगणकासमोर बसून काही मिनिटात तुम्हाला समोर दिसते आहे (जवळपास) त्या किंमतीला तुम्ही खरेदी/ विक्री अंमलात आणू शकता.
• किंमत - तसेच ब्रोकरला द्यावी लागणारी दलालीही जास्त होती. आज क्षणाक्षणाला नसेल तरी दिवसादिवसाला हा दर खाली उतरतो आहे. तसेच तुम्ही अधिक पैसे गुंतविलेत तर प्रतिशत दर अगदी नगण्ण म्हणावा इतका कोसळतो.
• माहिती -याच्या वाढत्या उपलब्धतेबद्दल कोणीही काही लिहायची गरज आहे काय? पूर्वी जे बारीकसारीक तपशील फक्त तज्ञांपुरते मर्यादित असायचे ते काय आणि याक्षणी जगात, देशात किंवा बाजारात काय घडते आहे ते पुरविणे हाच एकमेव व्यवसाय असणार्‍या ब्लूमबर्गसारख्या (आता याहू, गूगल याही) अनेक प्रथितयश कंपन्या सेवेसाठी आहेत.
• पैसा - सर्वसामान्य गुंतवणुकदाराकडे दैनदिन गरजांपलिकडे जाउन उरेल इतपत पैसा आलेला आहे. फिक्सड् डिपॉझिट आणि सोने यापलिकडे जाउन इतरत्र हा पैसा स्वतः किंवा कोणामार्फत तरी गुंतवावा अशी मानसिकता वाढते आहे. ह्म्म्म्म्म्... अधिकाधिक लोक पैसे गुंतवित असल्याने कोणालाही या आर्थिक साधनांमध्ये आपले पैसे अडकून राहण्याची भीती वाटत नाही. गंमत नाही पण कधीही विकायचे झाले तर कोणीतरी खरेदी करायला बसलेला आहेच हा विश्वास सर्वसामान्य गुंतवणुकदाराला खूप मोलाचा आहे!!

या आणि अशा कारणांमुळे डे ट्रेडिंगमधील सहभाग वाढतो आहे... आणि वाढतच राहणार आहे. मिनिटामिनिटाला ट्रेडिंग करता येते आणि तरीही दलाली पलिकडे जाउन फायदा उठविता येतो.

जग कसे बदलत आहे ते केवळ समजावून सांगण्यासाठी म्हणून एक उदाहरण -

धीरूभाईमध्ये पैसे गुंतवायचे आहेत. अधिकाधिक नुकसानीची तयारी ५%, फायद्याची अपेक्षा १%.

1. दलाली दर १% : सकाळी उठून धीरूभाई खरेदी करा. किंमत ३%नी कोसळली तर ५% (३% किंमत, १% + १% दलाली) नुकसान स्वीकारून बाहेर पडा. किंमत ३%नी वाढली तर १% (३% किंमत - (१% + १% दलाली)) फायदा पदरात पाडा.
2. दलाली दर ०.५% : सकाळी उठून धीरूभाई खरेदी करा. किंमत ४%नी कोसळली तर ५% (४% किंमत, ०.५% + ०.५% दलाली) नुकसान स्वीकारून बाहेर पडा. किंमत २%नी वाढली तर १% (२% किंमत - (०.५% + ०.५% दलाली)) फायदा पदरात पाडा.

तात्यांचा गुज्जुभाई किंवा येथे शेजारी बसलेला अल्ट्रा कॉन्झर्वेटिव्ह डॉ. (पीचडी) अण्णा या दोघांनाही वाटते धीरूभाई २% ने वर चढण्याची शक्यता ४% नी पडण्यापेक्षा जास्त आहे.... पैसा समोर पडला आहे, फक्त उचलायचाच काय तो बाकी आहे!! आणि हो... त्यांना मूर्खात काढण्याचा मोह थोडावेळ टाळू या.

बाकी पुढचा डे उजाडेल तेव्हा पा(लि)हू...


एकलव्य
October. This is one of the peculiarly dangerous months to speculate in stocks in. The others are July, January, September, April, November, May, March, June, December, August, and February. - Mark Twain

खुलासा - (१) गुंतवणुकीच्या संकल्पना स्वैरपणे मांडलेल्या आहेत. हा शास्त्रशुद्ध प्रबंध नाही. (२) माझी गुंतवणुकीची विचारसरणी आणि येथे मांडलेले विचार या दोन स्वतंत्र गोष्टी आहेत. (३) कोणी कशी गुंतवणूक करावी ह्याचे मार्गदर्शन करणे हा या लेखाचा उद्देश आणि पात्रता नाही.

• एकाच कंपनीचे रोखे खरेदी/ विक्री करणे हीच मला सट्टेबाजी वाटते. काही महिन्यांसाठी येथे पैसे गुंतविणे हा काही तासांपेक्षा गुंतविण्यापेक्षा मोठा जुगार वाटतो.
• खबरीवर पोसलेली असो अथवा अभ्यासावर बेतलेली ... पण एकाच कंपनीत पैसे गुंतविण्याची टीप रसातळाला नेऊ शकते. (फायदाही करू शकते... पण धोका आहे हे उघड्या डोळ्यांनी पाहावे. डे ट्रेडिंग नाही म्हणून निर्धास्त होऊ नये.)
• अनेक कंपन्यामध्ये डायव्हर्सिफिकेशन करून पैसे गुंतविल्यास धोका कमी होतो. स्वतः डारव्हर्सिफिकेशन करणे महाखर्चाचे आणि जिकिरीचे होणार असेल तर इंडेक्स फंडांमध्ये पैसे गुंतवावे.
• मोठमोठे हेज फंड किंवा इन्व्हेस्टमंट ग्रुप्स ह्यांच्या दिमतीला अफाट गणनक्षमता असणारे संगणक, बाजाराशी निमिषार्धात होणारा संपर्क, अब्जावधींची गुंतवणूक क्षमता असते. दलाली नगण्य असते. ०.००१% इतका फायदा झाला तरीही लाखांची भर त्यांच्या तिजोरीत मिनिटामिनिटाला पडत राहते.
  आर्थिक बाजार अधिकाधिक पारदर्शक होतो आहे. "रुपया" मिळविणे अवघड होत चालले आहे. पण म्हणून हार न मानता "चवल्या पावल्या" शिताफीने उचलण्याची यंत्रणा जोरदार कामास लागलेली दिसते आहे.

जाता जाता -
गणिती प्राध्यापकासमोर १०० ची नोट पडली आहे तरीही तो ती उचलत नाही. का?
त्याच्या मनात तर्कशुद्ध विचार चालू आहे. जर खरोखरच १०० ची नोट समोर पडलेली असेल तर कोणीतरी ती आत्तापर्यंत उचलायली हवी. तसे झालेले दिसत नाही... म्हणजे ही नोट खरी नसावी. म्हणजे मी ती उचलायचा प्रयत्न करणे हा मूर्खपणा आहे.
.... हसू नका! प्राध्यापक महाशयांचे विचार १६ आणे खरे आहेत. ... ...
पहा तो समोरचा आठवी पास पोर्‍या ती १०० ची नोट उचलून खिशात टाकतो आहे.

Cheers,
एकलव्य

खुलासा - (१) कोणी कशी गुंतवणूक करावी ह्याचे मार्गदर्शन करणे हा या लेखाचा उद्देश आणि पात्रता नाही. (२) मला जे धोकादायक वा फायदेशीर वाटते तसे ते असते किंवा दुसर्‍याला वाटेलच असे बिलकुल नाही. कालांतराने प्रत्येक गुंतवणुकदाराचा एक पिंड तयार होतो.

एकलव्या,

वेदांतील माहिती संकलित करून त्यात आपले योगदान देणार्‍या व्यक्तीला जर 'व्यास' म्हणत असतील तर आमच्या बाजारगप्पा या लेखमालेला तुझ्याही योगदानाची भर घालून तू इथे जी माहिती संकलित करतो आहेस त्याबद्दल आम्ही तुला कौतुकाने आणि आदरपूर्वक उपक्रमाचा 'तात्याद्वैपायन व्यास' ही पदवी देऊन सन्मानित करत आहोत! ;)

असो! व्यासपुराण पुरे झालं! आता जरा कामधंद्याचं बोलू!

तुझे १/ख आणि २/ख दे दोन्ही प्रतिसाद आवडले. बाजारगप्पांच्या या लेखमालेत तुझाही असाच हातभार लागावा हीच इच्छा...

आपला,
धिरुभाईद्वैपायन तात्या!

--
धन कमाविले कोट्यानुकोटी, संगे न ये रे लंगोटी! ;)

पेपर ट्रेडिंग म्हणजे काय?

------------------------------------------------
कृपया खिडकीतून पत्रं टाकू नयेत.आमटीत पडतात.चव बिघडते.

आज हिन्डाल्कोच्या समभागांमध्ये मला तेजी वाटते आहे. याक्षणी हा समभाग १४६.५ च्या भावात मिळतो आहे. आपण १४४.९५ चा स्टॉपलॉस ठेवून हा समभाग घेऊ शकता.

सदर सौद्यामधून झालेल्या फायदा किंवा तोट्याकरता उपक्रम व्यवस्थापन किंवा तात्या अभ्यंकर जबाबदार नाहीत याची कृपया नोंद घ्यावी..

तात्या.

--
धन कमाविले कोट्यानुकोटी, संगे न ये रे लंगोटी! ;)

राम राम मंडळी,

हिंडाल्कोचा भाव या क्षणी १५१ रुपये इतका सुरू आहे! अरे भाई किसीने कमाया की नही? ;)

आज बाजार उघडल्यापासूनच निफ्टीमध्ये असलेल्या कंपन्यांमध्ये आम्हाला हिडाल्कोत तेजी दिसली. हा समभाग शुक्रवारच्या तुलनेत आज १ टक्का वर उघडला परंतु त्याचा Volume जवळजवळ २० लाख समभागांच्या आसपास होता तेव्हाच आमचे डोळे चमकले!

मंडळी, बाजारात 'व्हॉल्युम' या प्रकाराला अतिशय महत्व आहे हेच यातून आम्हाला सांगायचे आहे. हिंडालोकोची शुक्रवारची बंद किंमत १४१ रुपये इतकी होती. आज हा समभाग १४२.५ च्या भावाला उघडला तो जवळजवळ २० लाखाच्या आसपासच्या व्हॉल्युमने!

याचा अर्थ असा होतो की कुणीतरी बडा मासा (विदेशी संस्था म्हणा, किंवा एखादा देशी फंड म्हणा!) यात आज खेळतो आहे आणि हा समभाग चालवतो आहे. कारण आपण जर हिशेब केला तर साधारण २० लाख गुणीले १४२.५ = २८.५ करोड(!) इतका व्यवहार बाजाराच्या सुरवातीलाच या समभागामध्ये झाला आहे. हे पाहून माझ्यातल्या सटोडियाचे डोळे चमकले (अर्थात, मी मार्जिन कॉल घेऊन सट्टा केला नाही हा भाग वेग़ळा! ;) आणि या साडे अठठावीस करोडच्या समुद्रात मीही उतरायचे ठरवले!

काही विचार -

मंडळी, आपल्याला थोडी विस्तृत माहिती मिळावी या दृष्टीने मी हे सर्व लिहितो आहे एवढंच आपण ध्यानात घ्या.

आता बघा हां मंडळी, कशी गंमत असते ती-

१) आज मी हिंडाल्कोचे १४७ च्या भावाने १५० समभाग खरेदी केले व १५१ च्या भावाला विकले.
२) १४७ प्रमाणे १५० समभाग, म्हणजे माझ्याकडे साधारणपणे २२००० रुपये होते. माझा दलाल मला ८ पट मार्जिन देतो. याचा अर्थ २२०००*८= १७६००० इतक्या रकमेत वास्तविक मला खेळता आले असते!
३) १४७ च्या भावाप्रमाणे १७६००० रुपायात मला जवळजवळ १२०० समभागाचा इन्ट्राडे सौदा करता आला असता आणि प्रतिसमभाग ४ (१५१-१४७) याप्रमाणे ४८०० रुपायांचा फायदाही कमावता आला असता!
४) पण पण.. जर हिंडल्को वाढला नसता आणि घटू लागला असता तर मला १४७-१४४.९५ = रुपये २.०५ = १२००*२.०५ = २४६० रुपायांचा तोटाही सहन करायला लागला असता! आणि माझी त्याकरता मानसिक तयारी नव्हती. त्यामुळे मी ८ पट मार्जिनचा पर्याय उपयोगात आणला नाही! (व कधी आणतही नाही!)
५) १५० समभाग घेऊनदेखील जर हिंडल्को वाढला नसता तरी त्यामुळे माझी रात्रीची झोप उडाली नसती. मी १४४.९५ किंवा अन्य कुठल्याही खालच्या पातळीवर हे समभाग तोट्यात न विकता पूर्ण पैसे देऊन हे समभाग माझ्या ताब्यात घेतले असते!

असो!

या प्रतिसादाच्या सुरवातीला हिंडाल्को १५१ होता. हा प्रतिसाद लिहीत असताना त्याने १५६.४ ची उच्चतम पातळी गाठली आणि सध्या तो ८४००००० लाखांच्या व्हॉल्युमसहीत १५३ च्या भावाल ट्रेड करत आहे!! म्हणजे या क्षणी हिंडाल्कोत साधारण १२८.५ कोटी रुपायांची उलाढाल सुरू आहे. यात कोण कुठला तात्या अभ्यंकर आणि त्याचे ते २२००० रुपये!! ;)

मंडळी, आता बोला! इसको बोलते है शेअरमार्केट! ;)

असो..

आपला,
(धिरुभाईद्वैपायन) तात्या,
दलाल स्ट्रीट, मुंबई - २३.

--
धन कमाविले कोट्यानुकोटी, संगे न ये रे लंगोटी! ;)

मंडळी,

१५६.४ पर्यंत गेलेला हिंडाल्को ठोकला! सध्या त्याचा भाव १५१.३५ सुरू आहे. आपल्या माहितीकरता आम्ही आजच्या दिवसातला आत्तापर्यंतचा तांत्रिक आलेख (टेक्निकल चार्ट) इथे देत आहोत. यावरून आपल्याला साधारणपणे बाजार सुरू असताना एखाद्या समभागाची हालचाल कळू शकते. कळू शकते म्हणण्यापेक्षा डोळ्याला दिसू शकते असं आपण म्हणू! स्टॉपलॉस किंवा टार्गेट या पातळ्या ठरवण्याकरता या आलेखाचा फायदा होऊ शकतो. या सगळ्या गोष्टी 'तांत्रिक विश्लेषण' या सदरात मोडतात, त्याकरता आम्ही बाजारगप्पांचा स्वतंत्र भाग यथावकाश लिहिणारच आहोत.

याला आपण वाटल्यास हिंडाल्कोचा ECG असं म्हणूया! ;)

आपला,
(धिरुभाईद्वैपायन) डॉ. तात्या अभ्यंकर.
दलाल स्ट्रीट, मुंबई - २३.
धन कमाविले कोट्यानुकोटी, संगे न ये रे लंगोटी! ;)

या संकेतस्थळावर कोणत्याही माध्यमातून होणार्‍या लिखाणातील मते, सल्ले, माहिती इ. गोष्टींची जबाबदारी संबंधित लेखकांची आहे आणि या गोष्टींशी उपक्रम व्यवस्थापनाचा संबंध नाही. या गोष्टींच्या सत्यासत्यतेची पडताळणी उपक्रम व्यवस्थापन करत नाही. त्यामुळे इथे उपलब्ध माहितीचा वापर करून कोणताही निर्णय घेण्याशी संबंधित असलेली जोखीम ही संपूर्णपणे निर्णयकर्त्याची राहील. अधिक माहितीसाठी डिस्क्लेमर पाहावे.

आवश्यक असेल तेथे लेखकांनी कृपया अश्या घोषणेचा उपयोग करावा.

राम राम मंडळी,

काल बाजार खूप जोरात गडगडला आणि निफ्टी ४१९८ या भावाला बंद झाला.

काल बाजार बंद झाल्यानंतरच्या निफ्टीच्या तांत्रिक पातळ्या खालील प्रमाणे आहेत -

निफ्टी - ४१९८ (कालचा बंद)

नजीकचा अटकाव - ४३२४
नजीकचा आधार - ४१९१, ४१४१.

बाजाराचे हे गडगडणे असेच सुरू राहिल्यास आणि निफ्टी ४१४१ पातळीच्या खाली दोन तीन दिवसांपेक्षा अधिक काळ बंद राहिल्यास बाजारात अजून मोठी घसरण होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.

पहिल्या आकृतीतला MACD खालच्या दिशेने मान करून आहे. तो जेव्हा खालच्या भागात जातो तेव्हा बाजार किती कोसळतो हे आपल्याला ह्याच आकृतीमधल्या ४२३९ - ३५५४ या घसरणीकडे पाहून लक्षात येईल! ;)

दुसर्‍या आकृतीमधला स्टोचॅसटिक ऑसिलेटर देखील ५० च्या खाली आहे. त्याने तिकडून जोराचा यु टर्न घेतल्यास बाजार सावरला जाईल. पण तो जर आणखी खाली गेला आणि २० च्याही खाली जाऊन घुटमळला तर येत्या काही दिवसात मोठी घसरण निश्चित!

अर्थात, अशी कितीही तांत्रिक विश्लेषणं केली तरी शेवटी 'मार्केट इज ऑलवेज सुप्रीम!' अशीच आमची श्रद्धा आहे! ;)

असो.. बाजार म्हटला की तेजीमंदी चालायचीच! ;)

आपला,
तात्या अभ्यंकर,
दलाल स्ट्रीट, मुंबई - २३.

धन कमाविले कोट्यानुकोटी, संगे न ये रे लंगोटी! ;)