'एटीकेट' हे जसे एकवचन आणि अनेकवचन आहे तसेचनेटीकेट हेही आहे. नेटीकेटस् असे काही नसते.
बाकी चालू द्या ( सौजन्यः आजानुकर्ण)
सन्जोप राव
तंग आ चुके है कश्मकशे जिंदगी से हम
ठुकरा न दे जहां को कहीं बेदिली से हम
हम गमजदा है लाये कहां से खुशी के गीत
देंगे वही जो पायेंगे इस जिंदगी से हम

लेखिकेचा माइ न्ड मॅप हा एक स्तुत्य प्रयत्न आहे. परंतु यात लेखकाने काय पथ्ये पाळली पाहिजेत याचा काहीच उल्लेख नाही. ही पथ्ये पाळली तर येणारे प्रतिसाद जास्त कन्स्ट्रक्टिव्ह येतील हे लक्षात घेतले पाहिजे.

1. आपण जे लिहितो (ललित लेखन सोडून) ते सत्य आहे याची खात्री केल्याशिवाय विधाने करू नयेत. नंतर अडचणीत सापडू शकता.

2. अंधश्रद्धा, कर्मकांडे, ज्योतिष यांना प्रोत्साहनपर लेखन करू नये. जालावर असल्या विषयांना खूपच विरोध होतो.
3 काही लेखकांना (मुख्यत्वे लेखिकांना फार जास्त वैयक्तिक गोष्टी जालावर सांगावाशा वाटतात. त्याने फक्त हसू होते. हा प्रकार मी मुख्यत्वे परदेशी स्थायिक लेखकांच्या बाबतीत जास्त करून बघतो. तसेच इतर लेखक किंवा प्रतिसाद देणारे जरी आपले वैयक्तिक चांगले मित्र असले तरी नेटवर त्यांच्याशी औपचारिकता बाळगणे आवश्यक नाहीतर इतरांच्या दृष्टीने हे संभाषण जास्त ऑकवर्ड वाटते. मध्यंतरी दुसर्‍या एका सं.स्थळावर एक विदुषी डिपेन्डन्ट व्हिसा वर अमेरिकेला येणार याबद्दल त्यांच्या मित्र मैत्रिणीत झालेली चर्चा यात भाग घेणर्‍यांच्या दृष्टीने कितीही रोचक असली तरी माझ्यासारख्या अनोळखी व्यक्तीला अत्यंत विचित्र आणि बोअरिंग वाटली होती. अशा गोष्टी खरडवही द्वारे कळवल्या तर जास्त योग्य व्हावे.

आपण स्वत: टीका होईल असे लेखन केल्यावर इतर टीका करतील ती सहन करून घेणे आवश्यक असते.

चन्द्रशेखर
Learning is not compulsory... neither is survival.

माइंडमॅप मध्ये टाकता येतील असे अनेक नोड्स शिल्लक असावेत. आपण आपली किती माहिती बाहेर देतो, इतरांची माहिती किती देतो, आपल्याकडील माहितीचा कसा वापर करतो वगैरे अनेक गोष्टींवर नेटावरील आपली कारकिर्द अवलंबून असते. नेटावर सतत तुमची/इतरांची माहिती बाहेर येत असते. त्या माहितीतून तुम्ही इतरांना (किंवा इतर तुम्हाला) दुखावणारी वक्तव्ये करू शकता, व्यक्तीगत हल्ला करू शकता, अपमान करू शकता, भावना दुखवू शकता, माहितीचा गैरवापर करू शकता वगैरे वगैरे. एकंदरीत, नेटावर वावरणार्‍यांनी कोडगेपणाची चिलखते घालणे बरे ठरते. आपण आपली माहिती किती/कुठे आणि कुणाला देतो यावर आपला अंकुश हवा असे वाटते. तसेच, आपल्या माहितीचा कुणी गैरवापर करत असेल तर त्याला तोंड देणे/ तक्रार करणे वगैरे हिंमतही बाळगणे आवश्यक आहे.

नेटावरील एटिकेट्चे तीन नोड्स करता येतील आणि त्यात नंतर सबनोड्स टाकता येतील.

१. लेखामध्ये लेखकाने पाळण्याचे एटिकेट
२. प्रतिसादकर्त्याने प्रतिसादांत पाळण्याचे एटिकेट
३. इतर (यांत निरोप, खरडवह्या, चॅट, प्रत्यक्ष गाठीभेटी वगैरे)

माझ्या व्यक्तिगत अनुभवानुसार नेट-एटिकेट हे कर्मसिद्धांताशी फारकत घेणारे असतात. ;-)

बाकी, अपमान, व्यक्तिगत हल्ला वगैरेंच्या व्याख्या/पातळी वगैरे ठरवलेली आहे का? लोकांच्या अपमानाच्या, भावनांना ठेचा लागण्याच्या, राग येण्याच्या पातळ्या वेगवेगळ्या असल्याने अशा गोष्टींना वेसण घालण्याचा अधिकार संकेतस्थळाचे धोरणच करू शकते.

एक शंका - उपक्रमावर बायकांची कमी दिसणारी संख्या या गोष्टींशी निगडित असेल काय? :-)

माझ्यामते मध्यंतरी प्रगल्भतेवर वगैरे जी चर्चा झाली होती त्यादृष्टीने ही चर्चा महत्वाची आहे. नेटवर आचरण कसे असावे ह्यासाठी असा 'माइंडमॅप' वगैरे काढावा लागत असेल तर परिस्थीती हाताबाहेर गेलेली आहे. अर्थात हे पाहून मलाही लेखिकेचे कौतुक वाटलेच.

त्या अद्न्यात लेखिकेने अचूक निरीक्शणे छानपणे चित्रबद्ध केली आहेत. मला सगळे मुद्दे रास्त वाटतात. अजून त्यात काही मुद्दे जोडायचे म्हटले तर.

- आपल्या हातून टंकताना काही चूका झाल्या असतील, त्या कुठे-कुठे होतात. हे ध्यानात ठेवावे. पण इतरांनी त्यावर काही भाश्य केले तर मनाला वाईट वाटून घेवून लिहीणं थांबू नये. स्वत:ला ही माफ करता यायला हवे, मग इतरांच्या तशाच प्रकारच्या चूकांकडे खेळकर नजरेने पहाता येते.

- वेळेच्या दृश्टीने सतत संकेतस्थळावर उपस्थित राहू नये. आपले इतरही आयुश्य आहे हे विसरू नये.

- नेहमीच उठसूठ प्रतिसाद देणं टाळावं, सहभाग न घेता, प्रेशक म्हणून उपस्थित रहाण्यातून ही बरेच शिकता येते, मनोरंजन ही होते.

(ह.घ्या. मोड) इतर संकेतस्थळांना किंवा व्यक्तींना हिणवणे उपक्रमाच्या धोरणांत बसत नाही. या धाग्यावर विशिष्ट संकेतस्थळावरील काही दत्तभक्त, काही डिपेन्डन्ट व त्यांच्या मित्रपरिवारास हिणवले जात आहे. हे संपादित व्हावे अशी जाहीर मागणी करत आहे.(/ह.घ्या. मोड)
- चिंतातुर जंतू :S)
"ही जीवांची इतकी गरदी जगात आहे का रास्त |
भरती मूर्खांचीच होत ना?" "एक तूच होसी ज्यास्त" || ५ ||