धडा पहिला कुंडलीची ओळख:- गणितात आपण “क्ष” हे नाव घेऊन किंवा सुत्र घेऊन गणिताचे समिकरण सोडवितो त्याच प्रमाणे माणसाच्या जिवणाचे समिकरण सोडवण्यास ज्योतिष पध्दतीत १२ घराचे समिकरण किंवा सुत्र विकाशीत करण्यात आले आहे. कोणते ही मोजमाप करताना परिमाणाची आवश्यकता असते. त्या प्रमाणे ज्योतिषशास्त्रात सुध्दा परिमाणाची आवश्यकता असते. ज्या माननिय लोकांनी ही पध्दत आपल्याला उपलब्द करुन दिली आहे त्याचे आपण ऋणी आहोत. काही समीकरण किंवा योग्य सिध्दांत न मांडल्यामुळे ह्या विद्येवरील समाजामध्ये काही लोकांची श्रध्दा योग्य प्रमाणात बसली नाही. आपण जो हा विषय शिकणार आहोत त्या विषयी माझ्या संत्तगुरु व इतर गुरुवर्या कडुन जे जे प्राप्त झाले आहे ते मी तुम्हाला देण्याचा प्रयत्न करणा आहे.
अभ्यासाला सुरुवात करण्या पुर्वी प्रथम आपण आपल्या भक्तिपुर्वक देवाला किंवा आपण ज्या गोष्टीला अभिवादंन करतात त्याचे स्मरण करुण ज्योतिषशास्त्र या विषयाला सुरुवात करुया. ह्या अभ्यास क्रमात नावाजलेल्या लेखाकाची व प्रकाशकाच्या पुस्तकाचा संदर्भ देण्यात येईल. अधिक माहीती साठी जमल्यास आपण ती विकत घेऊ शकतात. कॊपीराईट मुळे सर्वगोष्टी आपणास येथे देण्यात येणार नाही. ह्या गोष्टी शिकवताना ज्या लेखकांनी किंवा प्रकाशकानी संमती दिली असेल अशा गोष्टी आपणास त्याचा मुळ लेखनाची प्रत उपलब्ध होईल या गोष्टीची नोंद घ्यावी.
पदविच्या परिक्षेसाठी खालील ठकाणी आपण संपर्क करु शकता. माझ्या कडे फ़क्त शिकवणी वर्ग आहे. आपल्या कडुन कोणत्याही प्रकारे शिकवण्याचे मानधन घेतले जाणार नाही. फ़क्त गुरुदक्षिणा म्हणुन आपण कोणलाही गरजु मुलांना किंवा गरिबला औषधासाठी आपल्या ऐपती नुसार माझी गुरुदक्षिणा म्हणुन आपण त्यांना पैसे (नकद) न देता लागणारी वस्तु खरेदी करुन द्यावी हि विनंती.
१. पोस्टाद्वारे ज्योतिष शिक्षण देणारी संस्था “फ़ल ज्योतिष अभ्यास मंडळ/संस्था, पुणे, महाराष्ट्र अध्यक्ष पं विजय श्रीकृष्ण जकातदार दुरध्वनी +91 020 24455826 ( सकाळी १० ते दुपारी ०२ ).
२. फ़लज्योतिष प्रबोधिनी, नाशिक ( सलग्न महराष्ट्र ज्योतिष परिषद, मुबंई ) श्री किरण देशपांडे मो. क्रंमाक 9421507583. श्री श्रीनिवास कृ. रामदास मो.क्रंमाक 09422268321
३. ज्योतिर्विद्या संशोधन मंडळ, नाशिक. (महाराष्ट्र) 0253-2507178 वेळ दुपारी ०२ ते ०७ पर्यंत.

वरिल ठिकाणी मुक्त विद्यापिठाचे प्रवेश सुरु आहे आपण आपल्या जबाबदारी वर प्रवेश घ्यावा. इतर काही संस्थेची माहीती आपणास वेळोवेळी देण्याचा प्रयत्न करीन.

आजचा वर्गातील अभ्यास क्रंमाक १.
कुंडली ओळख, सर्व साधारण मी प्रथम माहीती दिल्या प्रमाणे कुंडलीचे स्वरुप आहे. परंतु काही विभागात वेगवेगळ्या पध्दतीने कुंडली माडण्याते येते. ती कशी असते ते आपण नंरत पाहू. सर्व साधारण लोक चौकोनाला प्राधान्य देतात. प्रथम आपण एक चौकोनाची आखणी करु. त्यां चोकोनाचे चारही कोन एकमेकांना जोडुन आकृतीत दाखवल्या प्रमाणे त्यांच्या चारही रेषेच्या मध्य बिंदु पासुन त्या मध्ये एक चौकोनाची आखणी करुन घेऊ. नेहमी प्रत्येक गोष्टीला परिणामाचे बंधन असते. कुंडली शिकताना मनात येईल असा चौकोन न काढता एका विशिष्ठ मापामध्येच त्याची आखंणी करण्याचे मी आपणास बंधन घालणार आहे. त्यांच बंधनात राहुन आपण ही गोष्ट आत्मसात करावयाची आहे.

सर्वात प्रथम आपल्याला काही साहित्य खरेदि करावे लागेल. त्याची सुची खालील प्रकारे आहे.
१. सफ़ेद पेपर साईज 57 cm X 38 cm किंवा त्यापेक्षा मोठी साईज सुध्दा चालेले पण लाहान नको.
२. फ़ुटपट्टी ( Ruler ), पेन्सिल, रबर,
३. पंचाग ( आपल्या विभागा प्रमाणे )

आकृतीत दाखवल्या प्रमाणे 30 X 30 cm चा चौकोन कागदाच्या मध्यावर आखुन घ्या. व कुंडली तयार करावी आता त्याचे ऎकुन बारा भाग झाले त्यातिल प्रतेक भागाला एक विशेष नाव दिले गेले आहे. पंचागा बद्दल बरीच माहीती नेटवर प्रसिध्द करण्यात आली आहे त्यां मुळे मी ती येथे देत नाही. मीसळपाव ( www.misalpava.com ) वर आपण ती शोधल्यास सापडेल.

बारा घरातील पहिल्या घराला तनु व लग्न स्थान असे संबोधतात. ह्या विभागाचे क्षेत्र ०० ते ३० अंशा पर्यंत विभागले आहे. असे प्रत्येकी ३० अंशाचे १२ भाग म्हणेजे एक काल पुरुषाची कुंडली म्हणून संबोधले जाते. ह्या ३० अंशात कमी जास्त प्रमाणात नक्षत्राची दादागीरी चालते प्रत्येक नक्षत्र हम दो हमारे दो ह्या नियमा नुसार चालते. त्यातिल काही नक्षत्रे दोन घरात ( कुंडलीतील दोन भागात ) आपले हक्क सांगतात तर काही नक्षत्रे फ़क्त २५% हक्काची अंमल बजावणी एका घरात करताना दिसतात व दुस-या घरात ७५% हकाची अंमल बजावणी करतात.

प्रत्येक घराच्या आतमध्ये नऊ खोल्या असतात. त्यातिल प्रत्येक खोलीला एक विशिष्ठ महत्व प्रप्त झाले असते त्यालाच नंवमाश असे म्हणतात. आता आपण १२ पैकी पहिल्या घराची ओळख करु घेवु. ह्या घराचे नामकरण “ मेष “ असे करण्यात आले आहे. याच्या बरोबर तीन नक्षत्राचा सहवास असतो. ती म्हणजे १. अश्विनी १००% २. भरणी १००%, ३. कृतिका २५% ह्याची दादागीरी येथे चालते. त्यांच्या नऊ खोल्यांचे नामकरण चू चे चो ला ली लू ले लो आ अशा प्रकारे केले गेले आहे. प्रतेक खोल्याचे मापे सुध्दा आखुन दिलेली आहेत. पहिले खोली ०० ते ०३.२० अंशा पर्यत २. ०३.२० ते ०६.४० अंश ३. ०६.४० ते १०.०० अंश ४. १०.०० ते १३.२० अंश. ५. १३.२० ते १६.४० अंश ६, १६.४० ते २०.०० अंश. ७. २०.०० ते २३.२० अंश ८. २३.२० ते २६.४० अंश. ९. २६.४० ते ३०.०० अंश अशा प्रकारे त्याचे वाटप झाले आहे. त्या प्रत्येक घारामध्ये एक विशिष्ठ ग्रहाला व राशीना स्थांने वाटुन दिली गेली आहेत. हा सगळा नवांशचा घोळ कुंडली चे वाचन करताना कामाला येतो. पहिल्या घराच्या प्रत्येक खोलीत त्यांचा चरणस्वामी व नवांश राशीचा अधिकार असतो उदा. पहिल्या खोलीत चू कडे चरणस्वामी मंगळ व नवांश राशी मेष. २ चे कडे शुक्र-वृषभ, ३. चो कडे बुध-मिथुन ४. ला कडे चंद्र-कर्क असे अश्विन नक्षत्रा कडे १ ते ४ चरणाचे २५% चे चार भाग दिले आहेत. आत आपण अश्विन नक्षत्राची ओळख करु घेऊ.

अश्विन नक्षत्र :-
पहिले नक्षत्र, याचे क्षेत्र ० अंश ते १३ अंश २० कला मेषराशीत आहे . याचा राशी स्वामी मंगळ असुन ऩक्षत्र स्वामी केतु, योनि अश्व, नाडी आद्य, गण देव, नामाक्षर चू,चे,चो,ला कुंडलीतील घर क्रंमाक १ खोली क्रंमाक १ ते ४ वर आपला अधिकार. वेगवेगळ्या खोलीत वेगवेगळे चांगले किंवा वाईट परिणाम देण्याची क्षमता आलेल्या गोचरीच्या ग्रह पाहुण्याच्या स्वभावा नुसार फ़ळे.

शरीर भाग :- मस्तक आणि मोठया मेंदुच्या कार्यशमतेवर होतो.

नक्षत्रात होणारे रोग :- डॊळ्याला इजा, चक्कर येणे ( मिरगी ), शीतपित्त सर्दि, डोक्याला गंभिर वेदना, विसरणे, पक्षघात, मलेरिया, निद्रानाश, पोटवृध्दी,

नक्षत्राचा स्वभाव:- लोभी, विचारशुन्य, संतापी, संपती विषयी चिंत्ता, घरातील भावडा मध्ये विषेश, मंत्र-तंत्र जाणणारा, ईश्र्वरभक्त, साम्यवादी, दाग-दागिण्याची आवड ( पुण्यातील म.न.से.चा एक आमदार ), वागायला चतुर आणि बोध्दिक, कार्याने प्रतिष्ठित.

व्यवसाय:- कारखाण्यात नोकरी, पोलिस, सेना, चिकित्सा, सर्जरी, तुरुंगात नोकरी, अपराध, न्यायालय, रेल्वे, यंत्र, लोखड, पुस्तक संग्रालय, घोड्याचा व्यापार, पर्यवेक्षक, नेतृत्वप्रधान, प्रतिष्ठित अध्यक्ष.

अश्विनी नक्षत्राची वैशिष्ट्ये वर्ग क्रंमाक दोन मध्ये.