'संस्कृत' ही अखिल मानवाची भाषा बनवण्याचा उल्लेख किंवा दावा मला तरी कुठे दिसला नाही.

आपण केलेल्या स्पष्टीकरणाबद्दल आम्ही आपले मनापासून आभारी आहोत. खरं म्हणजे आपल्याला शाळेत संस्कृत शिकायला मिळाले आणि त्या ज्ञानावरुन आपण केलेले वरील स्पष्टीकरणाबद्दल आपले आम्हाला कौतुकच आहे. दुर्दैवाने आम्हाला वरील विषयाचा कोणताच गंध नाही. त्यातील कोडे सोडविण्याचा फंदात आम्ही पडत नाही. शिर्षकावरुन आणि निमंत्रणपत्रिकेवरुन एक ढोबळ अर्थ आम्ही घेतला (केवळ शिर्षकावरुन शब्दशः नव्हे ) की संस्कृतचा कुंभमेळा भरत असावा आणि समस्त जनाच्या गळी संस्कृत भाषा उतरविण्याचा प्रयत्न असावा असा अर्थ आम्ही आमच्यापुर्ता अर्थ घेतला. तो विचार आम्ही कोणावरही लादलेला नाही. भव्य शोभायात्रा, संस्कृत विज्ञान प्रदर्शनी, रम्य क्रिडात्सोव, संस्कृतस्य उत्कर्षाय योजनानां चिन्तनम पंन्डितानां मार्गदर्शनम, संस्कृत नाटकम, नुतन पुस्तके प्रदर्शन आणि विक्रीम या वरुन संस्कृत ही अखील मानवाची भाषा बनविण्याची एक प्रयत्न चालू असावा आणि मृत भाषेसाठी असा एक प्रयत्न जो स्तुत्य आहे. असा आम्ही आमच्यासाठी अर्थ घेतला. आमच्या प्रतिसादात आपल्याला कोणता उल्लेख आणि कोणता दावा त्यात दिसतो किंवा तो तसा नाही, याच्याशी आम्हाला कोणतेही कर्तव्य नाही. धन्यवाद !!!

अर्थात माझ्यापेक्षा श्रेष्ठ ज्ञानापुढे मी नमतं घेतो.

आम्हीही श्रेष्ठ ज्ञानापुढे आणि विशेष करुन संस्कृतच्या विद्वानांपुढे तर सतत नमतेच घेतो. :)

>>स्वत:ची पात्रता लक्षात न घेता संस्कृतवर तोंडसुख घेतात.
ऋजू महाराज, आपले म्हणने एकदम खरे आहे. मागे एका आपल्या संस्कृत विषयाच्या चर्चेत आम्ही भरपूर तोंड्सुख घेतले आहे. त्यानंतर वेगवेगळ्या ऋच्या त्याचा अर्थ आमच्या दृष्टीने अशा फाल्तू चर्चेत आम्ही सहभाग घेतला नाही. पुढेही घेणार नाही. संस्कृतवरील चर्चा प्रामाणिकपणे वाचत राहिलो. संस्कृत समजून घेण्याजोगी कोणतीही पात्रता आमच्यात नाही. पण चर्चेत सहभागी होणार्‍या एका जेष्ठ सदस्यांना शुद्धीत राहून प्रतिसाद लिहा असे म्हटल्यामुळे अशा चर्चेत आम्ही सहभागी होत नाही. त्यामुळे कितीही चांगले लिहायचे ठरवून आपल्या सारख्या विद्वानांच्या समोर संस्कृतबद्दल दुदैवाने चांगले लिहिता येत नाही, हा आमचा दोष आहे. राहिला पात्रतेचा प्रश्न, संस्कृत ही भाषा कधीही माझ्या आजूबाजूला बोलल्या गेली नाही. त्यामुळे संस्कृत कधी शिकावी वाटली नाही, तिच्याविषयी कोणतीही ओढ नाही. पुढेही शिकणार नाही. ती भाषा येत नसल्यामुळे कोणत्याही संभाषणात अडचण निर्माण होत नाही. ती भाषा शिकण्याचा प्रयत्नही करणार नाही असे वाटते.

>> जर ते संस्कृतचा इतकाच तिरस्कार करत असतील तर पुढील ३ महिने त्यांनी मराठी बोलताना आणि लिहिताना एकाही संस्कृत शब्दाचा वापर करू नये. उदा. धन्यवाद, अखिल, मानव, अर्थ इ.

अहो, महाशय, आपण जर संस्कृतचे अभ्यासक असाल तर सांगतांना अतिशय आनंद होत आहे की, कोणतीही भाषा जशाच तशी कधी कायम राहात नाही. म्हणून् आपण जो संस्कृत शब्द सोडून इतर शब्द लिहायचा आग्रह करत आहात तो प्रकार फारच हास्यास्पद आहे. त्याचे कारण असे की, कोणत्याही भाषेत कमीत कमी दोनशे वर्षात अनेक शब्दांसहीत अनेक बदल होत असतात. त्यामुळे आपण उल्लेख केलेले शब्द हे संस्कृतच आहेत,असावेत हा गैरसमज काढून टाकावा. उदाहरणच सांगायचे झाले तर 'देवा' याबद्दल 'देवासः ' देवौ:' याबद्दल 'देवेभि' अशी रुपे आपणास वैदिक काळातच दिसतील याचाच अर्थ कोणत्याही भाषेतील शब्द हे सतत बदलत असतात तेव्हा हे शब्द् सोडून दुसरे शब्द लिहावे, असा आग्रह धरणे मला तरी मोठा विनोद वाटतो.

>>पुढील ३ महिने संस्कृतचा गांभीर्याने झपाटून अभ्यास करावा आणि त्या नंतरच ह्या विभागात अभ्यासपूर्ण प्रतिसाद लिहावेत.

हा हा हा :) संस्कृत या विषयावर झपाटून अभ्यास करण्याची आम्हाला गरज वाटत नाही . मृत भाषेवर गांभिर्यपूर्ण लिहावे असे आम्हाला स्वप्नातही वाटत नाही. तेव्हा त्याच्यावर अभ्यासपूर्ण प्रतिसाद लिहिण्याचा प्रश्नच उरत नाही. तेव्हा आपण म्हणत असाल तर यापुढे आम्ही या विभागात प्रतिसादच लिहिणार नाही. आपण मात्र संस्कृत व्यतिरिक्त उपक्रमवरील लेखांना मनापासून दाद द्यायला विसरु नका, हेही सांगावेसे वाटते.

वाचून मस्त वाटले. अफगाणीस्थानातसुद्धा काही संस्कृत शिलालेख मिळाल्याचे स्मरते.

*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*

संस्कृतस्य महिमवर्णनेन नास्ति साधितम् । सततसंभाषणेन तस्य जीवनं स्थिरम् ।।