सर्वात सामान्य आढळणारी तद्धिते म्हणजे अपत्य/गोत्र सांगणारे शब्द.

पृथेचा पुत्र पार्थ
पंडूच्या कुळातला पांडव

अपत्य अर्थ नसलेली जुनी तद्धित नावे मला शोधून थोडीच सापडली -
पद्म नाभीत असलेला पद्मनाभ (येथे नाभि हा थेट धातू नाही, म्हणून हे कृदन्त नाही, हे तद्धित)
पुरुषोत्तम येथे उत्तम उत्+तम असे तद्धित - धातूपासून नाही आले.

पण देवकीला "नंदवणारा" देवकीनंदन मात्र कृदन्त बरे का! कारण "नन्दन" हे थेट नन्द् धातूपासून साधित झाले आहे.
बाकी अपत्य-अर्थ नसलेली जवळजवळ सगळी प्राचीन नावे कृदन्तच आहेत. त्यात राम, कृष्ण, दुर्योधन, धर्म, सगळे आले.

खास मराठी नावे म्हणावी तर दगडाशी संबंधित दगडू, धोंड्याशी संबंधित धोंडू ही तद्धिते.
वाघ मारणारा वाघमारे कृदन्त (थेट मार- धातूपासून आलेले रूप) - पण हे आडनाव झाले...

तद्धित नाव निषिद्ध केले तर सगळी "अमक्याचे अपत्य" नावे बाद होतील, आणि मुलाला काहीतरी स्वतंत्र ओळख मिळावी असा हेतू असेल.

धनंजय

पाणिनींपासून सुरू झालेल्या परंपरेला त्रिमुनींचे व्याकरण असे म्हणतात.
प्रथम अष्टाध्यायी लिहिणारे पाणिनि-आचार्य (मराठीतही पाणिनी हे ह्रस्व अंती म्हणून उगीच "आचार्य" उपाधी जोडली!)
दुसरे वार्तिके लिहिणारे कात्यायन आचार्य
तिसरे व्याकरणमहाभाष्य लिहिणारे पतञ्जलि-आचार्य

या तिघांपैकी पुढच्या आचार्याला मागच्याच्या चुका सांगण्याचा अधिकार आहे. चुका दाखवणे अशा प्रकारचे - "पाणिनी अमुक नियम म्हणून सांगतात, पण प्रत्यक्षात लोकांमध्ये तमुक ऐकायला मिळते, त्यामुळे नियम 'तमुक' असा मानावा." त्यातल्या त्यात जमल्यास पतंजली कात्यायनांचे दोष काढणेच कसे चुकले, आणि मूळ पाणीनींचेच कसे बरोबर आहे असे समजावून सांगतात.

त्या तीन मुनींच्या शे-दोनशे वर्षांच्या काळात ती भाषा लोकांत सामान्यपणे बोलली जायचे संपले असणार, कारण त्यापुढे "प्रत्यक्षात 'असे' नाही, 'तसे' बोलतात" म्हणून अधिकाराने सांगायची कोणाची हिंमत राहिली नाही. म्हणून पतंजलींचे मत ते सर्वात प्रमाण. पातंजल-योगसूत्रे लिहिणारे पतंजली ते हेच का दुसरे कोणी याबाबत निश्चित काही सांगता येत नाही.

खरे आहे. पण लेख म्हणावा तर मजकूर फारच तोकडा आहे. "चटरफटर" असा सुद्धा लेखनप्रकार सुरू केला पाहिजे!
:-)

उगीच मला इतरांच्या पंक्तीला बसवू नका. मी सामान्यच, फक्त संस्कृती आणि भाषेवर प्रेम करणार्‍यांपैकी. माझ्या लिखाणातल्या कितीतरी त्रुटी दिगम्भांनी दाखवल्या आहेत. मला हरबर्‍याच्या झाडावर चढवून त्यांनी खाली रिकामे राहू नये, ( अधूनमधून झाड हलवावे.)
आत्ताच पहा. दिगम्भांची माहिती मला नवीन आहे.
पाणिनी इ.स.पू ४५०. राम, धर्म, युधिष्ठिर त्यापूर्वीचे. पाणिनी चे व्याकरण 'रामायणा' तसुद्धा पाळले गेले नाही. त्यात अनेक आर्षरूपे आहेत.वाल्मिकी तर आद्यकवी. त्याला स्फुरलेली पहिली काव्यरचना:
मा निषाद प्रतिष्ठाम्‌ त्वमगम: ...यातसुद्धा व्याकरणाची चूक आहे-त्वं गम: हवे होते. पाणिनीनंतर कात्यायनी आणि इ.स.पू १५० मध्ये पतंजली. त्यामुळे पतंजलीने सांगितलेले पुरुषी नावाचे संकेत पूर्वीच्या लोकांना लागू पडतील अशी अपेक्षा बाळगणे अनुचित. देवदत्तसारखाच व्याकरणात पुन्हापुन्हा येणारा माणवक मात्र, प्रथम घोषवर्ण, मधे अर्धस्वर आणि धातूपासून उत्पत्ती हे तिन्ही नियम पाळणारा!
पाणिनीकालीन भाषेत बदल झाल्याने कात्यायनाला पाणिनीच्या सूत्रांवर वार्तिक लिहावे लागले. पाणिनीचे एक तृतीयांश नियम कात्यायनाने सुधारले आणि त्यात भर घातली. पतंजलीचे महाभाष्य तर पाणिनीयसूत्रांची आणि कात्यायनांच्या वार्तिकांची समीक्षा करते. या तिघांनंतरमात्र संस्कृत व्याकरणाची प्रगती झाली नाही. इ.स. ६५१ मध्ये लिहिलेले भर्तृहरीचे वाक्यपदीय, इ.स. ६६२ मध्ये जयादित्य आणि वामनाने लिहिलेली काशिकावृत्ती, इ.स . १६२५ मध्ये प्रसिद्ध झालेला भट्टोजी दीक्षिताची टीका, ही सर्व वर सांगितलेल्या तीन व्याकरणमुनींच्या ग्रंथांवर आधारलेली पुस्तके. - --वाचक्‍नवी