लाडकी लेक ही माझी पहिली वहिली
भाग्येच तियेच्या सून आपुली झाली
मी पदर पसरते जन्म दायीनी आई
सांभाळ करावा हीच विनवणी पाई

ओटीत घातली मुलगी विहीणबाई....

आभार : गुगल

बरं पण आता गाणं नक्की झालं ... "ओटीत घातली मुलगी विहिणबाई" ... तर चाल ठुमरीसारखी वाटतेय का? "ओरिजिनल" ठुमरी काय असेल?

जगन्नाथबुवा,

चाल ठुमरीसारखी वाटते का, यापेक्षा बाज ठुमरीसारखा वाटतो का, हे विचारणं माझ्या मते अधिक योग्य. कारण कोणतीही 'चाल' ही सुरावटीवरून ठरते. 'ओटीत घातली मुलगी विहीणबाई, सांभाळ करावा..' यात या ओळीत मंद्र पंचमापासून मध्यातल्या मध्यमापर्यंतचे सर्व शुद्ध स्वर आहेत. याच सुरवटीमध्ये एखादी ठुमरीही बसू शकते. (कदाचित आपण म्हणता त्याप्रमाणे या सुरावटीमध्ये एखादी ठुमरी असेलही.)

'ओटीत घातली मुलगी विहीणबाई, सांभाळ करावा.. ' या ओळीत शुद्ध मध्यमाचे प्राबल्य बरेच आहे त्यामुळे मूर्च्छना पद्धतीनुसार 'सांभाळ करावा हीच विनवणी..' ही ओळ मध्यमातील वाटू शकते. आणि बर्‍याचश्या ठुमर्‍याही मध्यमात गायल्या जातात त्यामुळेच कदाचित आपल्याला हे गाणं ठुमरीवजा वाटू शकतं/वाटलं असेल.

मला विचाराल तर हे गाणं मला ठुमरीसारखं वाटत नाही. माझ्यामते हे एक प्रवाही भावगीतच आहे. आपण कृपया या गाण्याची लय लक्षात घ्यावी. ही लय प्रवाही आहे. सर्वसाधारणपणे ठुमरी ही ठाय लयीतली असते. त्यामुळे लयीचा विचार करताही मला हे गाणं ठुमरीवजा, ठुमरीसदृश वाटत नाही. (चूभूद्याघ्या)

जाता जाता अवांतर -

ठुमरी-दादर्‍याबद्दल बुजुर्ग मंडळींचा नजरीया किती सुंदर आहे पहा..

ठुमरी म्हणजे बुजुर्गांच्या मते 'नदीकिनारी ओल्या वस्रानिशी नुकतीच स्नान करून उभी असलेली स्त्री' आणि दादरा म्हणजे दर्द!

सो जगन्नाथ भैय्या, 'ठुमरी जब चलती है, तो उसका दादरा बन जाता है!' ऐसे हमारे बुजुर्ग केहेते है!;)

आपला,
(गाण्याखाण्यातला, आणि बनारसी ठुमरीतला!) तात्या.

--
संत तात्याबा मिसळपाव डॉट कॉम सुरू करण्याच्या संदर्भात येत्या सोमवारी पुण्याला जाऊन काही महत्वाच्या मंडळींची भेट घेणार आहेत! ;)

गुंडोपंत,
हा जर खडूसपणा असेल तर इथले अर्ध्याहून अधिक सभासद अधुन मधुन हा खडूसपणा करतच असतात. ह्या सगळ्या खडूसपणाच्या मुळाशी उपक्रम रावांची अस्पष्ट धोरणे आणि त्याची लहरी अंमलबजावणी आहे. आम्ही आता ह्यावर भाष्य करणे टाळायाचे ठरवले आहे परंतु राहवले गेले नाही म्हणून टग्या रावांची खालील वाक्ये देत आहे. हे संकेत स्थळ सुरू झाल्यावर काही दिवसातच मांडलेला टग्या दादांचा अंदाज किती खरा ठरला पहा.

नियमांची / धोरणांची अंमलबजावणी सुसूत्रपणे व्हावी ही अपेक्षा आहेच - नाहीतर "असे लेख चालतात मग कवितांनी/चारोळ्यांनी/विडंबनांनीच काय घोडे मारले आहे?" छापाचे वाद सनातन राहतील.

हे संकेतस्थळ काही उद्दिष्टांनी बनवलेले आहे, ज्यासाठी काही धोरणे ठरवलेली आहेत [जे ठीकच आहे!], असे असताना, अशी धोरणे अर्धवट विचारांतून बनणे हे हितावह नाही. नाहीतर असे वाद उफाळतच राहतील, चालकांना अशा वादांना सदैव तोंड देतच बसावे लागेल, आणि इतर काही करायला त्यांना वेळ उरणार नाही. [उलटपक्षी, अशा वादांना तोंड न देण्याचे धोरण स्वीकारल्यास जी चूक इतरत्र करण्यात आली होती - या स्थळाची पारदर्शकता नाहीशी होऊन त्याची लोकप्रियता कमी व्हायला वेळ लागणार नाही - याचाही अनुभव आपण इतरत्र घेतला आहेच!]
- टग्या

ऐहिकराव्,
कशाला खडूसपणा करताय?

खडूसपणा असू देत की. मराठी साईटच आहे ना? पण त्याच्यात सदर "खडूस"ची अक्कल चमकली पाहिजे. मग तो दारू खाऊन बडबडला तरी चालेल. पण ही असली ऐहिकसारखी नको तिथे फाल्तुगिरी पचकायची कामं नकोत. कंसें?

"खूप प्रसिद्ध गायिका आहेत. काय बरं त्यांच नाव... हां आठवलं, लता मंगेशकर"
नुसते मंगेशकर म्हणता तर नेमक्या कोण? असा गहन प्रश्न उरला असता.

लता मंगेशकर म्हणजे कोण रे भाऊ?