हसावे की रडावे हे कळत नाही. तूर्त हसून घेतो. :)
एक किस्सा म्हणून कोणी सांगीतले असते तर विश्वास बसला नसता. थोडे गुगलले तर आणखी रंजक माहिती मिळते आहे.
"रॉयल एनफिल्ड बुलेट ३५० सीसी" ला गॉड ऑफ इंडिअन बाईक्स असे बाईक कम्युनिटीजमधे संबोधले जाते. ते इतके शब्दशः खरे असेल असे वाटले नव्हते ! अन्य कुठल्या बाईकपेक्षा बुलेटला हा सन्मान मिळाला, याचे त्यातल्या त्यात समाधान वाटते.

बुलेट बाबा की जय हो !!

हा हा! एकदा भेट दिलीपाहिजे या देवस्थानाला!
शेवटी निराकार इश्वरा इतकेच त्याचे सगुण साकार रूप कल्पणार्‍या भारतातच दगड, उखळ याप्रमाणे हे रूपही घडू शकेल यात आश्चर्य वाटले नाही गंमत मात्र जरूर वाटली ;)

ऋषिकेश
------------------
<<स्वाक्षरी निद्रीस्त आहे>>

चालकाचा जीव घेणारी, त्यानंतर आपोआप सुरु होऊन अपघाताच्या ठिकाणी पोहोचणारी, पौर्णिमेला स्टार्ट होणारी आणि दारूचा नैवेद्य मागणारी ही "अघोरी" ;-) बाइक श्रद्धेचा विषय आहे हे वाचून करमणूक झाली. माणूस त्याला जे हवे ते त्या नजरेतून पाहतो हेच खरे.

श्रद्धेचे हे बाजारी स्वरूप आपल्या समाजाला कुठे नेणार आहे, कितपत मानसिक समाधान देणार आहे, कुठल्या अगतिकतेपोटी हा बाजार मांडला जात आहे, या 'दैवी'शक्तीच्या प्रदर्शनाचा अंत कधी होणार आहे (किंवा कधीच होणार नाही) ... अश्या अनेक प्रश्नांची उत्तरं या अत्याधुनिक म्हणवून घेणाऱ्या समाजाला शोधावे लागतील.

खरे आहे. समुपदेशन, विज्ञान, मानसोपचार यांची गरज समाजाला पटत नाही तोवर श्रद्धेला शरण जाण्यासमोर पर्याय दिसत नाही.

१. लेखातील विचार खरंच चिंतनीय आहेत. लेखाचे शीर्षक वगळता लेखातील मतांशी मी पूर्णतः सहमत आहे.

...ही देवळं, देव्हारे,दर्गा,भक्तीपीठं कशामुळे उदयास आल्या, त्यांची भरभराटी कशी झाली, त्यांचा फायदा कुणाला होतो, काळ्या पैशाप्रमाणे हा 'केसरी' पैसा (saffron money) समांतर अर्थ व्यवस्थेचा भाग आहे का...

२. "दर्गा" आणि "केसरी" पैसा (saffron money) ही तुलना पटत नाही.
३. "भगवा दहशतवाद" (Saffron terrorism) सारखे "केसरी पैसा" (saffron money) चे सामान्यीकरण (generalization) होऊ नये असे वाटते.

वामन देशमुख

या इथे विशाल तरुतळी, सुरई एक सुरेची, खावया भाकरी अन् वही कवितेची!

जगात अनेक देश आहेत. त्यात अप्रगत ही देश आहेत तिथे देखील हे अथवा अशा प्रकारचे घडू शकते. अंधश्रद्धेचा मक्ता फक्त आपणच घेतलेला नाही.
प्रकाश घाटपांडे

नुकताच मेक्सिको देशातल्या एका अगदी छोट्या खेड्यात कामानिमित्त गेलो होतो. दोन-पाचशे घरांचं गाव असेल्. गावातील् एकमेव देखणी इमारत म्हणजे एक जुनं चर्च. या वर्षीच त्या चर्चला ४०० वर्षं पूर्ण होताहेत. त्या चर्च मध्यला \\\"जीजस\\\" ची कथा आणि बुलेटबाबाची कथा यांमध्ये एक विलक्षण साम्य आहे, ते असं,

सुमारे शे-दिडशे वर्षांपूर्वी या जीजसची मूर्ती शेजारच्या गावातल्या चर्च मध्ये हलवण्याचा निर्णय या गावकर्‍यांनी घेतला. म्हणून मूर्तीला कसल्यातरी रथावर बसवून हे नेऊ लागले तर काही मैल अंतरावर गेल्यावर यांना लक्षात आले मूर्ती गायब झाली आहे. परत येऊन् पाहतात तर मूर्ती पुन्हा चर्चमध्ये. हाच प्रकार पुन्हा मूर्ती घेऊन् गेल्यावर घडला आणि मग मात्र गावकर्‍यांना विश्वास पटला की हा जीजस खरंच दैवी आहे. त्यानंतर आजूबाजूची पाच पन्नास गावं या गावात येऊन त्या ठराविक दिवशी मोठा उत्सव करतात.

तळटीप: दुहेरी अवतरण चिन्ह टाकले असता \\\\ चिन्ह आपोआप् निर्माण होत आहे.

-Nile

मराठी असे आमुची मायबोली तिला बैसवूं वैभवाच्या शिरी |
***********************************
एका फटफटीला बुलेटबाबा मानून तिची पूजा-अर्चा करणे, आरत्या गाणे, दारूचा नैवेद्य देणे हे सगळे आपल्याला हास्यास्पद वाटते.कारण अशी पूजा आपल्याला अपरिचित आहे. पण शनिशिंगणापूरला जाऊन तिथे शनीचे प्रतीक म्हणून उभ्या केलेल्या दगडाला तेल माखून प्रदक्षिणा घालणे,नमस्कार करणे हे तितकेच हास्यास्पद आणि अडाणीपणाचे आहे.ते परिचयाचे झाल्याने तितकेसे हास्यास्पद वाटत नसावे इतकेच.इथून एकशे चाळीस कोटी किलोमिटर अंतरावर असलेल्या शनीग्रहाचा त्या उभ्या दगडाशी दूरान्वयाने तरी संबंध असू शकेल काय? तो दगड म्हणजे शनिशिंगणापुराला जाणार्‍या श्रद्धाळू शनिभक्तांचे प्रतीक आहे असे म्हणणे अधिक योग्य ठरेल!

केशरी पैशाव्यतिरिक्त असे देव "तयार" करण्यात अनेक फायदे असतात.
१. जिन्याच्या कोपर्‍यात लोक हमखास गुटखे खाऊन थुंकतात. तिथे साईबाबा इ. चे फोटोवाली टाईल लावली तर हे होत नाही.
२. रस्त्यावर अतिक्रमणे करणे. यासाठी एकाद्या झाडावर कुण्या बाबाचा आधी छोटा फोटो, मग मोठा मग तिथे भंडारा असा तो क्रम वाढत असतो. त्याच्या आडोशाने अतिक्रमण सोयीचे होते.
३. वरील प्रमाणे "देऊळ" तयार करण्या आधी, किंवा दरम्यान या ठिकाणच्या कुण्या दुकानदाराला हप्ता बांधून मागितलेला असतो. तो दिला नाही तर व्यवस्थीत रित्या असे देऊळ उत्पन्न करून दुकानात गिर्‍हाईक येणारच नाही अशी व्यवस्था केली जाते.
४. घराच्या जवळपास लोकांनी कचरा फेकून उकिरडा तयार करणे सुरू केले असल्यास वरीलप्रमाणे छोटे देऊळ उत्पन्न करावे. प्रश्न मिटतो.
५. रस्त्यावरचे देव : हे जकात वसूली केल्यासारखे असतात. प्रत्येक घाटात तर हमखास दिसतात. पण मारूती/शनीचा दगड केला, तर भगवे ट्रकवाले, अन् पीर केला तर हिरवे असा बिझिनेस विभागला जातो. मग बुलेटबाबा सारखा "न्यूट्रल" देव केला, तर बिझिनेस जास्त होतो.

यादी बरीच मोठी आहे.
पण, "हे फक्त आपल्याच देशात होते" असे वाटत नाही.

(वरील उपाय क्र. १ व ४ मी स्वत: केलेले आहेत. दवाखान्याच्या आवाराजवळ क्र. ४ केल्याने आजकाल ऑपरेशन सुरू असलेल्या पेशंटचे नातेवाईक "त्या" झाडाखाली हात जोडून बसतात, अन अधून मधून तिथे नारळे फोडणेही सुरू आहे.)

चित्रपट अभिनेत्यांची देवळे हा सुद्धा एक असाच हास्यास्पद आणि बिनडोक प्रकार आहे. भारतात प्रचंड संख्येने असलेल्या एवढ्या सगळ्या बुवा बाबांना भक्तांची कमतरता भासत नाही यात अजिबात नवल नाही.

ही बातमी आजच पाहीली होती - 'थँक्यू , साईबाबा!' 'इस्रो'च्या यशाबद्दल :

तरी या बातमीत काम करून नंतर जम्निनीवर पाय ठेवून रहाण्याच्या उद्देशाने श्रद्धा आहे असे म्हणता येईल.

मात्र कधीकाळी वाचल्याप्रमाणे: महाराष्ट्राचे तत्कालीन मुख्यमंत्री कन्नमवार यांचे अधिकृत शासकीय निवासात निधन झाले. त्यानंतर अशी आवई उठली की कन्नमवारंचा आत्मा तिथे भटकात असतो... आणि मग मुख्यमंत्र्यांचे शासकीय निवासस्थान "वर्षा" झाले तर आधीचे (कन्नमवारांच्या वेळेपर्यंतचे) निवासस्थान, "सह्याद्री" हे अतिथी निवासस्थान केले गेले!

शनीवारवाड्यातून अमावास्येस रात्री "काका मला वाचवा" ऐकायला मिळते म्हणून लहानपणी (मोठ्यांकडून) कायम ऐकले होते. :-)

बाकी लेखातील बुलेट पोलीसस्टेशनवरून आपोआप हलण्याच्या चमत्कारावरून बॉस्टन/केंब्रिजच्या एम आय टी मधील विद्यार्थ्यांनी संपुर्ण पोलीस कारच बिल्डींगच्या टपावर ठेवल्याच्या तसेच तत्सम इतर मस्करीची आठवण झाली: (केवळ prank म्हणून खालील गोष्टी घडल्या होत्या)

वीरराघवन ह्यांची कृती वैज्ञानिक जगतात एक आदर्श म्हणून राबविण्यास घातक आहे ह्याबद्दल सहमत आहे.