उत्सुकतेवर बंदी अजिबातच नाही हो. उलट या प्रश्नांमुळे बर्‍याच खाचाखोचा कळून येतात.

चित्रा

मी spirituality आधी अध्यात्म हा शब्द वापरला आहे, त्यापेक्षा आत्मिक ज्ञान हा जास्त योग्य वाटला.

आत्मिक ज्ञान? बरं बरं! ;)

ज्यांना अधिक योग्य शब्द सुचवता येईल त्यांनी जरूर तो सुचवावा. व्यासांबद्दल प्रश्न मी त्यांना ते नंतर भेटले तेव्हा विचारला (विषय ताजा होता म्हणून). तुम्हाला खरोखरच रस असल्यास :) नवी चर्चा सुरु करावी म्हणते.

हो, बिनधास्त करा! 'आत्मिक ज्ञाना'वर जमलं तर आम्हीही आमचं 'आत्मिक ज्ञान' पाजळू! ;)

भाईकाकांच्या बटाटाच्या चाळीतल्या, 'कोण आत्मू ना? तो एक नंबरचा हलकट माणूस आहे' याची या निमित्ताने आठवण झाली! ;))

सवाई गंधर्व महोत्सव का सुरु केला गेला? आणि तो कोणी केला? सवाई गंधर्वांनीच का? अर्वाचीन काळावरून तुम्हाला या प्राचीन काळातल्या प्रश्नाची उत्तरे देता येऊ शकतील असे वाटते.

माफ करा चित्राजी, पण आपला काहीतरी गैरसमज होतो आहे. सवाईगंधर्व महोत्सव हा सवाईगंधर्वांच्या निधनानंतर त्यांच्या स्मृतिप्रित्यर्थ १९५२ साली आमच्या अण्णांनी पुण्यात सुरू केला. तेव्हा एखाद्याच्या स्मृतिप्रित्यर्थ केला गेलेला कार्यक्रम आणि एखाद्याची गुरुपौर्णिमा यात फरक आहे.

संगीतक्षेत्रात गुरुपौर्णिमा दोन प्रकारे केली जाते. १) शिष्यमंडळी स्वतःहून करतात, २) आणि विशारद/अलंकार हे सांगितिक कोर्सेस शिकवणारे काही गुरू (!) आपलीच गुरुपौर्णिमा आपल्या शिष्यांना करायला सांगतात! याला 'क्लासची गुरुपौर्णिमा!' असा घाऊक शब्द वापरला जातो! ;)

संगीतक्षेत्रात आम्ही असे काही महाभाग पाहिले आहेत की जे वरील (२) प्रमाणे स्वतःच्या शिष्यांकडून स्वतःची गुरुपौर्णिमा करून/करवून घेतात. व्यासांना गुरू मानून जी गुरुपौर्णिमा सुरू केली गेली, ती (१) प्रमाणे की (२) प्रमाणे? एवढंच फक्त आम्हाला भटसाहेबांना विचायारचे होते! ;)

आज जो आपण गुरुपौर्णिमा प्रकार नंबर २ पाहतो, तो व्यासांचाच आदर्श की काय अशीही एक कोकणी शंका सध्या आमच्या मनी घर करून आहे. आता भटसाहेब बोस्टनहून इथे भारतात परतले की त्यांना गाठलेच पाहिजेत! ;)

आपल्याकडची गुरु- शिष्य परंपरा ही फार प्राचीन आहे. व्यास/गुरुपौर्णिमेच्या निमित्ताने ह्या प्रथेला मान्यता दिली जात असेल तर ते चांगलेच आहे

हे मात्र १०० टक्के पटले! शेवटी गुरुपौर्णिमा हा उत्सव महत्वाचा आणि त्याबद्दल आम्ही सगळ्या ९ च्या ९ व्यासमंडळींशी कृतज्ञच राहू! आम्ही आमच्या सांगितिक आयुष्यात काही चांगल्या गुरुपौर्णिमा पाहिल्या आहेत त्याबद्दल यथावकाश इथे लिहूच.

श्री. भट हे बोलताना (तरी) अतिशय सरळ व व्यासंगी वाटले.

अहो आत्मिक ज्ञानाचा अनुभव असलेली मंडळी, आणि त्यावर बोलणारी मंडळी (सहसा!) सरळच असतात. आम्ही भटसाहेबांच्या सरळतेविषयी व व्यासंगाविषयी कुठलिही भयंकर शंका घेतलेली नाही. फक्त 'आम्ही त्यांचे म्हणणे ऑथेंटिक का मानावे?' हे विचारण्यामागे त्यांनी ही विद्या कुठून संपादन केली, हेच आमचे गुरुबंधू श्री युयुत्सू यांच्याप्रमाणे आम्हालाही विचारावेसे वाटले इतकेच! ;)

कृपया राग नसावा!

श्री. भट ह्यांची माहिती तुम्हाला गूगलवर मिळेलच. पण ते वेदाचार्य आहेत, ते त्यांच्या विषयातले तज्ञ आहेत.

कबूऽऽऽल! एकदम कबूल!

बरेच जण विकीपिडीयाचे संदर्भ देताना दिसतात, परंतु त्यापेक्षा भट यांच्याकडून मिळालेली माहिती नक्कीच मी तरी जास्त ऑथेंटिक मानते.

हे मात्र खरं हो! अहो या विकिपिडियावाल्यांनी हैराण करून सोडले आहे! ;)

फक्त जेव्हा कोणीही अधिकारी व्यक्ती काही बोलते तेव्हा निदान त्यात काही तथ्य आहे का ते तपासून बघावे म्हणजे झाले.

अहो तेच तर तपासून बघत होतो.

आजार झाल्यावर डॉक्टरांकडे गेलो की ते एक निदान करतात, ते पटले तर औषध घ्यावे, निदान न पटल्यास दुसर्‍या डॉक्टरांकडून तपासणी करून घ्यावी आणि मगच निष्कर्ष काढावा.

चला, म्हणजे भटसाहेबांनंतर पुन्हा दुसरे डॉक्टर शोधणं आलं! ;)

असो, विस्तृत उत्तराकरता धन्यवाद चित्राजी,

आपला,
तात्याद्वैपायन व्यास.

उपरोक्त प्रतिसादातील माहिती/शंका लक्षात घेता आयत अगर चौरसाला दोन एकरूप भागांमध्ये विभागणार्‍या रेषाखंडास व्यास न म्हणता कर्ण का म्हणतात, असा प्रश्न मला पडला आहे.

शब्दकोशाच्या दुव्याबद्दल आभारी आहे. व्यासांनी वेदाचे संकलन केले तेव्हा त्यांचे विभाजन देखील त्यांनीच केले असा एक संदर्भ वाचनात आला.

येथे पहा

म्हणून हे नाव पडले की काय?