अस करायला हवे कोर्डे की आईलाही अहो-जाहो करून संबोधा. म्हणजे उद्या एखाद्याची आई-बहीण हवाईसुंदरी असेल तर् तो मुलगा मुलगी तिच्याकडे आदराने बघेल, विरंगुळा, कमीची वागणूक देणार नाही.

काय म्हणता?

हल्ली उपक्रमावर असे विषय चर्चेला घालायची फॅशन वा फॅडच आले आहे. उगाच आपले पिढी वा संस्कृती वा धर्म वा जात वा संस्कार वा .... याचे कधी हि न संपणारे विषय सतत चघळत ठेवायचे...

श्री. कोर्डे , हा विषय चर्चेला येण्यामागची भावना जाणून घ्यायला जास्त आवडेल.

अवांतरः पुर्वी फोन चैनीचे साधन होते. आज त्यामुळे आपण एकमेकांना आदर देत नाही असे वाटते का?

आई,देव,मित्र,राजा यांना एकेरी संबोधन आहे. शिवाजी महाराजांना एकेरी संबोधन हे राजा असल्यामुळे आहे. वडिल हे मित्रासारखे असतील तर एकेरी,पुरुषप्रधानता नको म्हणून एकेरी,इंग्रजीत एकेरी आहे म्हणून एकेरी.

१)वडीलांना फार कमी लोक एकेरी नावाने संबोधतात
२)वडीलांना कसे संबोधावे,हा ज्याचा त्याचा वयक्तिक प्रश्न आहे,पण तरिही सार्वजनिक ठिकाणी तरी मागची पिढी अन आत्ताचीही अहो,काहो,च संबोधन वापरतात.हा आमचा अनूभव आहे..(दारु पिऊन तराट झालेल्या बापाला,मुलगा ये चाल ना भो घरी.असे म्हणतांना आम्ही ऐकले आहे.हे आम्ही नमूद करू इच्छितो.)
३)"ए बाबा", "ए डॅडी", "ए पप्पा", हे आम्ही अजून ऐकलेले नाही.ओ बाबा,ओ डॅडी ,ओ पप्पा असेच ऐकले आहे.
४) काही तरी चर्चा घडवून आणायची हाच चर्चेमागे हेतू दिसतो.पूढे आपल्याकडून चांगले विषय चर्चेला येतील ही अपेक्षा.

आपला स्पष्टवक्ता.
नाना कोंडके.

वडीलांना एकेरी संबोधण्याचा प्रकार सर्वत्र नाही, बहुतांश घरांत वडीलांना अहो-जाहो म्हणूनच संबोधल्या जाते. आता काही लोकांकडे हा प्रकार दिसतो आहे. मात्र हा प्रकार प्रत्येकाचा पारिवारीक आहे असं माझं मत.

एक मात्र खरं की वडीलांचा किंवा कुणाचा ही सार्वजनिक किंवा जाहिर उल्लेख करायचा असल्यास त्यांचा उल्लेख एकेरी न करता बहुमानदर्शक असावा. ही जाहिर वर्तनाची अपेक्षा.

काही मोठे (माझ्या आयुष्यात ज्यांना मोठं स्थान आहे) माझ्या ओळखीचे आहेत ज्यांना आपल्या मुलांनी एकेरीने संबोधावंसं वाटतं. या मागे माझा तर्क असा की, मागच्या पिढी पेक्षा आताची नवीन पिढी आपल्या मुलांच्या जास्त जवळ आहे. मुलांशी मैत्री करण्यामागे हा 'अहो- जाहो' चा दुरावा मधात येत असावा, किंवा या प्रकारामुळे काहिसा औपचारिकपणा वागण्यात येत असावा असे त्यांचे मत असावे. या मागे आपल्या वडीलांची आपल्याला वाटणारी भीती, किंवा त्यांच्या जवळ जायचे असल्यावरही या आदरमिश्रीत दरार्‍याने त्यांच्यापासून दुर राहने झाले असेल, आणि त्याच वेळी आईशी मात्र एकेरीत भरपूर गप्पा करता आल्या असतील तर, असा प्रकार आपल्या मुलांच्या बाबतीत टाळावा असा काहिसा प्रकार असावा. एक मात्र नक्की की असं एकेरी संबोधन जेथे असेल तेथे मुलं वडीलांच्या जास्त जवळ असलेली मी पाहिली आहेत.

यावरून एकेरी संबोधनाने मुलं-पालक जवळ येतात असा माझा शोध नाही तर असं जेथे आहे तेथे अशी जवळीकता मी पाहिली आहे असं माझं अल्प निरिक्षण आहे.

अवांतर : -
पुण्यातील लोकांचं या एकेरीवर भरपूर प्रेम असल्याचं दिसून येतं. सार्वजनिक ठिकाणी कुणाही अपरिचिताला सुध्दा हे लोक एकेरीने संबोधतांनी पाहिलेलं आहे. सर्वात आश्चर्य तेव्हा वाटलं (खरं तर पुण्यातल्या गोष्टींचं आश्चर्य वाटण्याचे दिवस केव्हांच मागे पडलेत.) जेव्हा पुण्यातील दुकाणदार आपल्या गिर्‍हाईकांना एकेरी संबोधतांना पाहिले. अर्थात हा अनुभव मराठी दुकानातीलच आहे. पुण्या व्यतिरिक्त अन्य कुठेही असा प्रकार होत असल्याचे मला माहित नाही. आता पर्यंत विदर्भात, मराठवाड्यात, मुंबई आणि नाशिकातही फिरलोय पण असा अनुभव इतरत्र कुठेच नाही.

नीलकांत

हल्ली बर्‍याच कुटुंबात लहान मुले आपल्या वडिलांना 'ए बाबा, ए पप्पा', असे एकेरी नांवाने संबोधतांना आम्ही पाहातो. लहान मुलांच्या केलेल्या फाजील आणि बाष्कळ लाडामुळे असे होते असे आम्हाला वाटते.

आमचे वैयक्तिक मत विचाराल तर आम्हाला हे अत्यंत चुकीचे वाटते. वडिलांशी 'अहो-जाहो' च्या भाषेतच बोलले पाहिजे असे आमचे मत आहे. आम्ही आमच्या वडिलांना एकेरी नांवाने संबोधले असते तर त्यांनी वेळीच आमचे थोबाड फोडले असते!

असो, गेले बिचारे रामभाऊ! त्यांना आमची विनम्र आदरांजली!

तात्या.

आमचे वैयक्तिक मत विचाराल तर आम्हाला हे अत्यंत चुकीचे वाटते. वडिलांशी 'अहो-जाहो' च्या भाषेतच बोलले पाहिजे असे आमचे मत आहे. आम्ही आमच्या वडिलांना एकेरी नांवाने संबोधले असते तर त्यांनी वेळीच आमचे थोबाड फोडले असते!

सहमत

मी वापरत नाही.

???

काय मत आहे जनतेचं??

प्रश्न जन्माला घालणारा (अभिजित)

आईसाठी एकेरी संबोधन वापरणे जितपत योग्य, वडिलांसाठी वापरणेही तितपत योग्य.

वडिलांना एकेरी नावाने संबोधणे योग्य की अयोग्य याची काही कल्पना नाही.
माझ्याबद्दल सांगायचे तर मी माझ्या वडिलांना 'ए डॅड' अशी हाक मारते व त्यांचा उल्लेख करताना 'माझे बाबा'(माझे डॅड असाही नाही) असा करते.
अशी हाक मारल्यामुळे त्यांच्याबद्दल माझ्या मनांत असलेला आदर किंचितही कमी झाला नाही. पण प्रेम , जवळीक मात्र नक्कीच वाढली. माझ्या मुलांनी माझ्या नवर्‍याला 'ए डॅड' / 'ए पप्पा' अशीच हाक मारलेली मलातरी आवडेल.

लहान मुले लहान असताना आजुबाजूच्या मोठ्या लोकांचे अनुकरण करत असतात. एकतर अनुकरण चालूच असते त्याचबरोबर् त्यांचे आईबाबा त्यांना त्यांच्या मते योग्यायोग्य शिकवत असतात. मुलांची विवेकबुद्धी (चुकीची किंवा बरोबर)विकसित झाल्यावर ते आधीच्या वागण्यात बदल करू शकतात. किंवा ते करतातच. कित्येक बाबा बाबा करणारी लहान् मुलं मोठी झाल्यावर बाबांना घराबाहेर काढतात. आणि दादा दादा करणारी मुलं भाऊबंदकी करतात. कित्येकजण न बोलताही असा काही आधार देतात की आपलंच मन विश्वास ठेवत नाही.

तेव्हा कोण कोणाला कसा बोलावतो (वा संबोधतो) पेक्षा आतून तो खरोखर किती आदर बाळगतो हे महत्त्वाचे. काय?

ए बाबा म्हणून जवळ घेतलं तर ते ओ बाबा म्हणून चुना लावण्यापेक्षा बरंच नाही का? युगानयुगे चालत आलेल्या (यासारख्या काही)परंपरा तेवढ्या जरूरीच्या वा सार्थ नाहीत हे जुन्या लोकांनाही पटतं खरं पण त्याचवेळी ते बदल पचवूही शकत नाहीत. यथाकाल हे सगळं सर्वमान्य किंवा सामान्य बनून् जातं. उदा: मुलींनी मुलांचे कपडे घालणे, उशिरपर्यंत घराबाहेर असणे, मुलांनी केस वाढवणे.

पुरोगामी (अभिजित)

धाकापोटीचा आदर किंवा अंधानुकरणाने साधली जाणारी जवळीक दोन्हीही टोके शेवटी दु:खकारकच.

एकवचनाच्या सुखात आम्ही तरी तृप्त आहोत.

माझी दोन्ही मुले मला "अरे बाबा" म्हणतात.
कधीकधी नावानेही हाक मारतात.

माझ्या वडिलांना मी "अहो बाबा" म्हणतो. त्यांच्या पाठीमागेही.

या दोन्ही गोष्टी मला आवडतात.

त्यात कुणाला गैर वाटत असेल तर वाटो बापडं.
तोंडासमोर अहो-जाहो... पाठीमागे "आमचा म्हातारा" म्हणण्यापेक्षा एकेरी हाक मारलेली परवडली
असे माझे मत आहे.

माझ्या मुलांनी मला काय म्हणावं ते मी ठरवणार किंवा ती ठरवतील.
तुमच्या मुलांनी (असतील तर) तुम्हाला काय म्हणावं ते तुम्ही ठरवावे नाहीतर ती ठरवतीलच. सोप्पय!

ए बाबा काय किंवा ओ बाबा काय प्रेम कधी कमी जास्त होतं का?

आदरार्थी हाक मारणे हे सुसंकृतपणाचे लक्षण आहे यात शंका नाही पण, लागल्या सवरल्यास तोंडी निघणारे पहीले शब्द म्हणजे 'आई ग'.
आईला एकेरी हाक मारताना तिचा अपमान होतो का? समाजात लोक आईला एकेरी हाक मारतात ते तीच्या वात्सल्यापोटी. अहो जगतपित्याला ते अरेतुरे करतात. माझ्या हिशोबी ज्याला तुम्ही हाक मारणार त्याला जर ते संबोधन मान्य असेल आणि त्या हाकेत अवहेलना नसेल तर काहीच हरकत नाही.
ही गोष्ट कौटुंबीक आहे परंतू महाराष्ट्रसंस्कृतीत (समाजात) बस़णारी नाही हे ही खरे, म्हणूनच एकेरी संबोधण्याची हौस ही घरापूरती मर्यादीत राहावी.

हेमंत