त्याकूणिसा तिथीवरी

हा तिथीचा आकडा आहे काय ??

३ मार्च १९१७ :)
चंद्र् मिथुन राशित, पुनर्वसु नक्षत्र , गुरु मेषेत अश्विनी नक्षत्र, वार शुक्रवार

कोडे सोडवण्याचा प्रकार दिसतो आहे हा, त्यामागे कोणता मुत्सदीपणा आहे, आहे किंवा नाही ह्यात मला काही रस नाही ;).

पण मला कोडे कसे सोडवले हे जाणून घ्यायची इच्छा आहे, कृपया त्यावर अधिक सांगावे.

लहानपणी शब्दचातुर्य कोड्यांचे एक वेड असायचे. त्यातील शब्दांना नेहमीपेक्षा वेगळे अर्थ लावून ती सुटायची. तमाशातले वा कव्वालीतले सवाल जबाब, शब्दकोडी ज्यात ऍनाग्राम असायचे असाच हा प्रकार वाटला.
संवत्सरांना नावे असतात. महिन्यांना राशीनुसार नावे देता येतात (सध्या ती नक्षत्रांवरून दिली आहेत.) इत्यादी करित हे कोडे सुटेल असे वाटते. त्यात मला फारसे गम्य वाटले नाही. पहिल्यांदा मी कुंडली शिकलो तेंव्हा नुसती कुंडली पाहून वर्ष (शनी आणि गुरु ची रास पाहून), तिथी चंद्र-सूर्याचा कोन पाहून, वेळ, महिना सूर्याची रास पाहून सांगत असे. त्याची आठवण झाली.

कोड्याची उकल केली तर बरे होईल. एवीतेवी उत्तर मिळालेच आहे.

या निमित्ताने दिवाळीनंतर लिखाणात आला हे वाचून बरे वाटले. दरम्यान आपण नाडी या विषयावर काही संशोधन केले आहे असे वाचनात आले होते. त्याच वेळी मी हे संशोधन कुठे प्रसिद्ध झाले असे विचारले होते. पण अजून उत्तर मिळाले नाही. कोड्याची उकल मिळाली नाही तरी चालेल, पण या प्रश्नाच्या उत्तराची मी अजून वाट पाहतो आहे.

प्रमोद

त्या संवत्सरी नलनाम कुंभमासी
त्याकूणिसा तिथीवरी उशनावारी
वसुपुन: नक्षत्र गुरुमेषधडी
मिथुनमनी पुढे निळ्या सर्पधन्वी
धन्वेतरी न सांगे सारे ते कलशी

वरील श्लोकात, काही ज्योतिषशास्त्रीय माहिती आहे. जशी संवत्सर नाव- नल, महिना -कुंभ, तिथी-१९, वार-शुक्रवार
नक्षत्र-पुनर्वसु इ.
नल वगैरे संवत्सर ६० वर्षातुन एकदा येत असते. सध्या खर नामक संवत्सर आहे, त्याच्या ३४ वर्षापूर्वी १९७७ ला नल हे संवत्सर होते, तसेच ६० वर्षे आधि १९१७ ला हि होते.
तमिळ कुम्भ महिना १४ फेब्. ते १५ मार्च असा असतो. १४ + १९ तिथी = ३/४ मार्च
श्लोकात शुक्रवार सांगितला आहे, ३ मार्च ला शुक्रवार आहे , तसेच पुनर्वसु नक्षत्र ही आहे...
म्हणुन श्लोकातील तारिख ३ मार्च १९१७ आहे...
ग्रह स्थिति अशी
गुरु- मेष , रवि-कुंभ, चन्द्र-मिथुन ,मंगळ-कुंभ,बुध-मकर,शुक्र-कुंभ, शनी-कर्क,राहु-धनु

फक्त् 'उ' काढावा म्हणजे तो वार हा शनीवार आहे असे दीसते, ३ मार्च १९१७ या दीवशी पहीले महायूध्द सूरू झाले होते.

एक सुधारणा ...

अपेक्षित दिनांक, २ मार्च १९१७ असा आहे.... २ तारखेला शुक्रवार होता, ३ ला शनिवार होता.

श्री. ईश आपटे आणि अन्य मित्रहो,
हैयोंनी दिवाळी अंकात नाडी ग्रंथात तमिळ कूट श्लोक कसे असतात याचा नमुना म्हणून एका तमिळ कूट श्लोकाची मराठीतून बांधणीयुक्त फोड करून गूढ श्लोक म्हणून ओळख करून दिली होती. आपल्या वाचनात ती आली असेल. आपणातील अनेकांना असे शाब्दिक कूट सोडवण्यात रस असल्यास त्या कूटाची ज्योतिष विज्ञानाद्वारा पूर्ण फोड करून देता आली तर वाचायला आवडेल. श्री. आपट्यांनी यात छानच सुरवात केली आहे.

नाडी ग्रंथ तमिळ काव्यात आहेत त्यांचा तितक्याच सुलभरित्या मराठीतून त्याच काव्यवृत्तात मांडणी करण्याचे कसब हैयोंनी दाखवले आहे, त्यावरून मूळ नाडी ग्रंथांतील श्लोकांची रचना करताना महर्षींनी किती काटेकोर रचना केली आहे याचे प्रत्यक्ष प्रमाण मिळाल्याचा आनंद आपणांस घेता यावा. नाडी ग्रंथांना टपल्या-टिचक्यांच्या प्रतिक्रिया देण्यापेक्षा अभ्यासपुर्ण विवेचन केले तर या विषयाला ज्योतिष शास्त्र आहे किंवा नाही या वादावादीपासून दूर ठेऊन काव्यरस ग्रहण करता येईल. या कूट वर्णनावरून जातकाने जन्मस्थल व जन्मवेळ दिलेली नसतादेखील केवळ पट्टीतील माहितीवरुन नवग्रहयुक्त पत्रिका मांडणे शक्य आहे काय? असल्यास ती पत्रिका कशी असेल याची फोड वा उकल केली गेली तर फार चांगले होईल, असे म्हणावेसे वाटते. त्यात जिज्ञासुंनी सहभाग घ्यावा ही विनंती.
नाड़ी ग्रंथ प्रेमी
शशि ओक.
मो.क्र.९८८१९०१०४९

साधारणपणे अशाच एका गूढ वाटणा-या सोप्या प्रश्नाची उकल मी सामान्यज्ञान आणि अनुमान यांच्या आधारावर पण एका त्रिकालज्ञानी बाबाच्या स्टाइलमध्ये कशी केली होती याची मनोरंजक चित्तरकथा खाली दिलेल्या दुव्यांवर वाचता येईल
भूतकालनिवेदन

कुंडलीचा अर्थ

अॅस्ट्रॉनॉमी आणि अॅस्ट्रॉलॉजी या भिन्न विषयावरील माझी मते आणि विचार या कथारूप लेखनात स्पष्ट दिसतात. मी त्या मतांवर ठाम आहे.

श्लोक: मराठी भाषांतरित

त्या संवत्सरी नलनाम कुंभमासी
त्याकूणिसा तिथीवरी उशनावारी
वसुपुन: नक्षत्र गुरुमेषधडी
मिथुनमनी पुढे निळ्या सर्पधन्वी
धन्वेतरी न सांगे सारे ते कलशी

श्लोक: देवनागरीमध्ये लिप्यंतरित

ताऩाण्डु नळवाह कलसत्तिङ्गळ्
तसमॊऩ्बाऩ् तॆय्दियदिल् कवियिऩ्वारम्
मीऩदुम् कीरिडमाय् कुऱुवामैयावि
मिदुऩमदि लाऩ्सिहि विल्लिल्पाम्बु
विल्मेलुम् पिऱर्कलसम् काणुम्कालम्

श्लोक: मूळ तमिळ लिपीमधून

தானாண்டு நளவாக கலசத்திங்கள்
தசமொன்பான் தெய்தியதில் கவியின்வாரம்
மீனதும் கீரிடமாய் குருவாமையாவி
மிதுனமதி நீலான்சிகி வில்லில்பாம்பு
வில்மேலும் பிறர்கலசம் காணும்காலம்

श्लोक: ISO 15919 मध्ये लिप्यंतरित
tāṉāṇṭu naḷavāka kalacattiṅkaḷ
tacamoṉpāṉ teytiyatil kaviyiṉvāram
mīṉatum kīriṭamāy kuruvāmaiyāvi
mituṉamati nīlāṉciki villilpāmpu
vilmēlum piṟarkalacam kāṇumkālam

मित्र हो,
“गूढप्रश्न” धाग्यावर लिहिताना धनंजयांनी सुचवल्यावरून मी हा नविन धागा विणू इच्छितो.
मी जे तेथे लालनिळ्या अक्षरात सुचवले होते की याच श्लोकांचा काव्याच्या अंगाने विचार होऊ शकतो काय ते ही उपक्रमींना विचार करायला सादर करावे.
हैयोंनी उपक्रमच्या दिपावलीच्या अंकात नाडी ग्रंथांच्या श्लोकांचा आधार घेऊन नाडी ग्रंथांतील जन्मदिनांकाची व त्यावेळच्या नवग्रहांच्या स्थितीची मांडणी कशी असते असे दर्शवले होते. त्यांचा त्यावेळी भर गूढप्रश्न करून एकांच्या नाडी ताडपट्टीतून लिहून आलेल्या श्लोकांतून जन्मदिनांक शोधायला विचारकांना प्रवृत्त करावे असा असावा. ईश आपटे यांनी अचुकपणे त्या कूटाचा अन्वयार्थ लावला आणि नागशक्ती यांनी आपल्या विचारांची-अनुभवाची त्यात भर घातली.
मी तमिळ भाषा तज्ज्ञ नाही. मात्र अनेकदा नाडी ग्रंथांच्या पट्यांच्या विविध लेखनाचे नमुने पहायला मिळालेला व्यक्ती आहेत. काही नाडी वाचकांशी बोलताना विविध श्लोकांतील अक्षर व शब्द योजनेतील बारकावे मला सांगण्यात येतात. त्यातील काही मला इथे जाणवले ते असे –
१) नाडी शास्त्री ताडपत्रावरील कूट(गूढ) लिपीतील किंवा हैयो म्हणतात तसे एकाला एक जोडून लिहिण्याच्या शैलीतून जो लेखी मजकूर वहीत लिहून देतात त्याची फोड केली तर लक्षात येते की ताडपत्रावरील सलग लिहिलेला मजकूर वस्तुतः चार ओळींच्या श्लोकांच्या स्वरुपात असतो. आपल्याला नाडीकेंद्रातून दिल्याजाणाऱ्या वहीतून तो मजकूर तीन स्तंभात दिसतो. थोडक्यात एका ओळीत तीन, असे चार ओळीत एकूण १२ शब्द किंवा शब्दसमुह त्यातून एक श्लोक तयार होतो. वरील उदाहरणांत तशा पाच ओळी हैयोंनी सादर केल्या आहेत. त्यावरून त्यातील एक ओळ ही दुसऱ्या श्लोकातील पहिली ओळ असावी.
२) मराठीत किंवा संस्कृतमधे दाम यमक नावाचा एक काव्यालंकार मानतात. त्यात ओवीतील शेवटचा शब्द पुढील ओवीतील पहिला शब्द असा रचलेला असतो की त्यातून एक प्रकारची साखळी तयार होते आणि काव्यातील गेयता वाढते. अनुभवी यावर मराठीतील उदाहरणांसह आणखी भर घालतील.
३) वरील श्लोकाचा अभ्यास करताना जाणवते की पाचव्या ओळीतील पहिले “வில்மே” हे शब्द त्याच्या आधीच्या ओळीच्या शेवटच्या “வில்” या शब्दसमुहाशी साधर्म्य दर्शवतो. तमिळ लिपीचा अभ्यास नसणाऱ्यांनाही जरा सुक्ष्मपणे पाहता ते ध्यानात येईल. हैयोंनी त्याच ओळी देवनागरीतून देऊन आम्हा वाचकांची ऐतीच सोय करून ठेवली आहे. याशिवाय त्या तमिळ अक्षरांचे रोमन अक्षरात ही कसे साधर्म्य सापडते ते त्यामुळे लक्षांत येईल.
४) या सर्वावर कडी म्हणजे हैयोंची जागृत काव्यप्रतिभाशक्ती! नाडी महर्षींनी जो दामयमकाचा काव्यालंकार तमिळमधे गुंफताना साधला तसाच तो हैयोंनी त्याच श्लोकांना मराठीतून सादर करताना वापरला आहे. त्यात त्यांनी धन्वि (धनुष्य या नवव्याराशीतील स्थानात - शनि) या शब्दाला असे चपखलपणे पुढल्या श्लोकाच्या पहिल्या ओळीत धन्वे - धनुस्थानाव्यतिरिक्त न उल्लेखलेले ग्रह कलशराशीत - बसवलेत की ज्याचे नाव ते.
नाडी ग्रंथकर्ते महर्षीं प्रत्येक व्यक्तीच्या कथनासाठी अशा काव्यरचनेचा संकेत पाळतात कि फक्त इथे एक मासला दाखवला आहे म्हणून तेवढाच तो अनुभवायला मिळतो वगैरे गोष्टींची उकल या पुढे अपेक्षित आहे. उपक्रमवर अनेकांनी आपले नाडी ग्रंथ कथन अनुभवले असेल. त्यांना त्यांच्या कथनाची वही व कॅसेट मिळाली असेल त्यांनी आपापल्या वहीतील श्लोकांची रचना वरील संकेतांना धरून केलेली असते कि नाही याचा आपल्या परीने पडताळा घ्यावा ही विनंती.

ही तर फक्त झलक आहे. असे म्हटले तर अतिशयोक्ति ठरणार नाही.