शरद उपाध्ये यांचे असेही म्हणणे आहे की त्यांचा कार्यक्रम केवळ ज्योतिषशास्रामूळे निर्माण होणाऱ्या गमतीजमतीवर आधारीत मनोरंजक कार्यक्रम आहे. त्याला शास्रीय आधार नाही.

जन्म नक्षत्र आणि त्यांच्या नाड्या त्यातले दोष वगैरे यावर आमचा काही विश्वास नाही.
जे विधिलिखित असते ते बदलता येत नाही इतकचे आम्हाला समजते. बाकी वैद्यकशास्त्र काय म्हणते वगैरे काही माहिती नाही. शरद उपाध्यांचा कार्यक्रम केवळ मनोरंजन करते असे वाटते. आणि तो कार्यक्रम पाहून मी आनंद लूटतो इतकेच त्यांच्या 'राशीचक्रांचा' आणि आमचा संबंध.

-दिलीप बिरुटे

आजकाल 'नाडी' हा शब्दच ऐकला की भंपकतेचा वास येतो. मग त्या शरिरातल्या नाड्या असोत, नक्षत्रातल्या नाड्या असोत वा विंग कमांडरांच्या नाड्या असोत. सगळे भंपक!

वसुलि
वसंत सुधाकर लिमये

शरीरात वात नाडी कफ नाडी पित्त नाडी असते हे प्रथमच ऐकले. शरीराची कफप्रकृती वगैरे असल्याचे ऐकले होते.

येथे कुणी बी ए एम् एस् असतील तर त्यांच्याकडून खुलासा वाचायला आवडेल. कारण क्लेम फारच रोचक आहे. विशेषतः पतीपत्नीची दोघांची कफनाडी असेल तर संततीत दोष उद्भवतो वगैरे.

नितिन थत्ते
(आय ओवरकम "१० % पेक्षा जास्त रोमन अक्षरे" प्रॉब्लेम बाय रायटिंग धिस वे)

माहिती साठी वाचावे
३०) एकनाड असल्यास रक्तगट एक येतो व संतती होत नाही अथवा अडचणी येतात यात तथ्य काय?
http://mr.upakram.org/node/814
प्रकाश घाटपांडे

इडा पिंगला आणि सुषुम्ना या नावाच्या तीन नाड्यांबद्दल योगात वाचले होते. नावे जरी कठीण असली तरी मला समजलेला अर्थ फार सोपा होता.
आपल्या श्वासोच्छ्वासात कुठली तरी एक नाकपुडी दुसरीपेक्षा जास्त हवा घेते व सोडते. जेव्हा डाव्या (?) नाकपुडीने हवा घेतली सोडली जाते त्यास इडा म्हणतात. पिंगला उजव्याशी संबंधीत आहे. (हे कदाचित उलटेपालटे असू शकते.) सुषुम्नात दोन्ही नाकपुड्यांनी श्वास चालतो. माझ्या आठवणीत सुषुम्ना ही धोकादायक समजली जायची. तसे ती स्थिती फार टिकत नाही.

काही वेळेला इडा तर काही वेळेला पिंगला ही चांगली समजली जाते. (यात खूप मजेदार समजुती आहेत.) मग ही बदलायची कशी? त्यासाठीचा उपायपण सोपा आहे. डावा खांदा वर केला की उजवी नाकपुडी चालु लागते. (थोढ्या वेळाने.) आणि उलटेपालटे. आपण झोपताना डाव्या कुशीवर झोपलो तर थोड्याच वेळात उजवी नाकपुडी कार्यरत होते. (आणि उलटेपालटे.) योगी लोक मग हे साध्य करण्यासाठी कुबडी चा (बसून वापरायची) वापर करतात. आपण खुर्चीची पाठ यासारखी आयुधे वापरून ते करू शकतो.

याचा मुख्य उपयोग म्हणजे नाक जेंव्हा चोंदलेले असते तेंव्हा होतो. हे चोंदणे दूर (बदल) करण्यासाठी नाडी बदल वापर करता येतो.

या नाडीचा आणि नक्षत्रातील नाडीचा काहीही संबंध नसावा. नाडी ग्रंथ (पट्टी) वाचणे याचाही संबंध नसावा. योगात एक नाडीचक्र असते त्याच्याशी याचा संबंध असेल. नाडी बघणे म्हणजे हातावरील रक्तवाहिन्यांची तपासणी याच्याशी देखील या नाडीचा संबंध नाही. कफ, वात व पित्त ह्या प्रकृत्या (पण) आहेत. त्या नाड्या आहेत हे पहिल्यांदाच ऐकतो आहे. अर्थात इतर धाग्यास्वरुप नाड्यांचा याच्याशी काय संबंध हा संशोधनाचा विषय ठरावा.

प्रमोद

खरे तर् हा दुवा थोडा वेगळा आहे. पण् चर्चेला पुढे सुरवात् करण्यापूर्वी जरूर वाचावा असे वाटते. दुवा खाली देत आहे.
विवाहाच्या उत्क्रांतीचा इतिहास