यात् कुठेही अमुकच संकेतस्थळाला चांगले ठरवावे किंवा जुनी भांडणे उकरून् काढावी असा उद्देश् नाही. म्हणूनच "तुम्हाला" काय वाटते हे महत्वाचे आहे. लौकीक अर्थाने काही असो. त्यामुळे अमुक तमु़क् संस्थाळींची तुलना करण्यापेक्षा माझे हे निकष आहेत् म्हणून् मला हे असे वाटते असे लिहलेत् तर् सगळ्यांनाच् त्यातून् शिकता येईल्.

मराठी संकेतस्थळे आठवतील तशी देत आहे:-
सामना
महाराष्ट्र टाइम्स
ईईईई ई ई सकाळ
मराठी गूगल
आटा-दालचे भाव सांगणारे कुठलेही स्थळ (मराठी गंडलं सालं नेमकंख्याच वाक्यात)
तुकाराम.ऑर्ग
मराठी युट्यूब(मराठी/देवनागरी फाँट वापरुन शोधता येते ते यु ट्युब)
मनसे ची वेबसाइट
मराठी विकिपिडिया
मराठी/पुणेरी पाट्यांची संकेतस्थळे

--मनोबा

कुठले मराठी संकेतस्थळ तुम्हाला सध्या आघाडीचे/यशस्वी वाटते? आणि तुमच्या मते ते आघाडीचे किंवा यशस्वी का होऊ शकले? त्यांना कसला धोका आहे?

या प्रश्नांची उत्तरे जाणून नेमकं काय करायचं/ साधायचं आहे?

आघाडी आणि यशस्वी वगैरे असणे हे कायम नसते. वर-खाली, कमी-जास्त हे होतच असते. समीकरणे सतत बदलत असतात. तेव्हा आपल्याला जे रुचते, जे पटते ते आवडते. टिश्यूपेपर संस्कृतीत (ऋषीकेशकडून साभार) ही आवड सतत बदलत असते.

मनोगत हे सगळ्या संकेतस्थळांचे बाप आहे

मनोगत बाप आहे, मायबोली आई आहे, उपक्रम सख्खं मूल आहे आणि मिपा बहुधा सावत्र मूल आहे. ह. घ्या. पण हे नातेसंबंध जाणून काय साधायचे आहे?

असो.

जी काही मराठी संकेतस्थळे आहेत ती माझ्यामते रिकामटेकड्या लोकांचे उद्योग आहेत. हे कोणाचे पोटापाण्याचे व्यवसाय नाहीत. मालक-चालक-संपादक वगैरे हाताशी वेळ आणि काड्या करण्याची इच्छा असल्याने साइट्स चालवत आहेत. त्यांचे साइट्स मोठ्या वगैरे करायचे उद्देश असतीलच असे नाही.

जी काही मराठी संकेतस्थळे आहेत ती माझ्यामते रिकामटेकड्या लोकांचे उद्योग आहेत. हे कोणाचे पोटापाण्याचे व्यवसाय नाहीत. मालक-चालक-संपादक वगैरे हाताशी वेळ आणि काड्या करण्याची इच्छा असल्याने साइट्स चालवत आहेत. त्यांचे साइट्स मोठ्या वगैरे करायचे उद्देश असतीलच असे नाही.

साईट मोठी आणि लहान कशी होते किंवा तिचे लहानपण आणि मोठेपण कशावरुन ठरते हे ठाऊक नाही. वरील विधाने प्रचंड 'ओव्हरसिम्प्लिफाईड' आहेत असे वाटते. 'रिकामटेकड्या लोकांचे उद्योग', 'काड्या करणे' वगैरे शेरेबाजी अनावश्यक वाटते. एखाद्या वैयक्तिक कटू अनुभवाने असे सरसकट सगळ्या संकेतस्थळांना मोडीत काढणे अनाकलनीय वाटते. 'माणसाचे डोके आणि पुस्तक यांची टक्कर होऊन 'ठक्क' असा आवाज झाला तर प्रत्येक वेळी दोष पुस्तकाचाच असतो असे नाही या अर्थाचे एक (आईनस्टाईनचे?) वाक्य आठवले.) अर्थात 'रिकामटेकड्या' वगैरे शब्दांच्या वापरामागे श्लेष असेल तर गोष्ट वेगळी!

सन्जोप राव
अज्ञः सुखमाराध्य: सुखतरमाराध्यते विशेषज्ञः|
ज्ञानलवदुर्विदग्धं ब्रह्माऽपि नरं न रञ्जयति||
( अ़ज्ञान मनुष्याला पटविणे सुकर असते, विशेषज्ञाला पटविणे अधिकच सुकर असते. (पण) थोडक्या ज्ञानाने पंडित बनलेल्याला ब्रह्मदेवसुद्धा काही पटवू शकणार नाही.)

>नेमकं काय करायचं आहे?

कुठले निकष असतात्, त्यातले कुणाला का महत्वाचे वाटतात् हे जाणून् घ्यायची इच्छा आहे. का? मी ज्या कारणाने मधून् मधून् काही नवीन् वाचायला उपक्रमावर् येतो त्याच कारणाने. भले मला सुद्धा रिकामटेकडा म्हटले तर् चालेल.

>आघाडी आणि यशस्वी वगैरे असणे हे कायम नसते. वर-खाली, कमी-जास्त हे होतच असते. समीकरणे सतत बदलत असतात.
म्हणून् सध्या काय समीकरणे आहेत् हे जाणून् घ्यायचे आहे. काही महिन्यांनी हे बदलेल हे मान्य आहे. काही आठवड्यांनी हे बदलावे अश्या वेगाने बदल् मराठी आंतरजालावर् होत असतील् यावर माझा विश्वास नाही.
>पण हे नातेसंबंध जाणून काय साधायचे आहे?
मी कुणाचे तरी वाक्य आठवले तसे संदर्भासाठी दिले होते. विसरुन् जा. ते मह्त्वाचे नाही.

>ती माझ्यामते रिकामटेकड्या लोकांचे उद्योग आहेत.
हरकत् नाही. मग कुणाला रिकामटेकडेपणा जास्त् छान् वापरता येतोय्? एखादा माणूस् जर् कमी वेळात जास्त् आळशीपणा करत असेल् तर् ते पण् मला शिकण्यासारखे वाटते बुवा.

> साईट मोठी आणि लहान कशी होते किंवा तिचे लहानपण आणि मोठेपण कशावरुन ठरते हे ठाऊक नाही.

अगदी मान्य. म्हणून् व्यक्तिसापेक्ष यशाचे निकष जाणून् घ्यायची इच्छा आहे.

रिकामटेकड्या लोकांच्या उद्योगाबद्दल चर्चा करणे म्हणजे तर रिकामटेकडेपणाची हद्दच झाली ब्वॉ! मानला तुम्हाला.

-Nile

मी आजतागायत ८ वर्षे मराठी आंतरजालावर आहे (वेगवेगळ्या सदस्यत्वाने). माझा अनुभव सांगतो.
पूर्वीच्या काळी (म्हणजे साधारण ६ ते ८ वर्षापूर्वी) मनोगत हेच सर्वात आघाडीचे संकेतस्थळ होते. तिथे कविता, लेख, विडंबन यांचा सुकाळ असायचा. अनेक उत्तमोत्तम कवी, लेखक यांची रेलचेल होती. (उदा द्यायचे झाले तर 'माफीचा साक्षीदार', विसोबा, लिखाळ, नंदन इ. इ. ) बाप रे नको त्या जुन्या आठवणी ! त्यानंतर मग उपक्रम नंतर मायबोली, मिसळपाव इ अनेक संकेतस्थळे अस्तित्वात आली. त्यामुळे जुन्या लेखकांचे 'मनोगत' हे पहिले प्रेम आहे हे निश्चित.
माझ्या मते निकष असे आहेत-
१) संकेतस्थळावर काय प्रकारचे लिखाण चालते आणि तिथला साहित्यिक दर्जा काय आहे
२) तिथे किती कंपूबाजी चालते
३) सर्व प्रकारच्या साहित्याला मुक्त द्वार आहे कि नाही
४) चर्चाविषय चावून चावून चोथा झालेले आहेत का
५) एखाद्या चर्चेत किंवा लेखात किती सदस्यांचा सहभाग आहे
६) अवांतर किंवा वैयक्तिक शेरेबाजीला स्थान आहे कि नाही
७) सगळे विषय हाताळले जात आहेत का
८) काही थोड्या लोकांनीच संकेतस्थळाचा ताबा घेतला आहे का (तेच तेच लोक सारखे लेखन करतात)
९) एखाद्या नवीन सदस्याला कशी वागणूक दिली जाते
१०) सदस्य नुसते मनोरंजन म्हणून येतात कि यातून काही निष्पन्न होते (उदा. कट्टा, महत्वाची माहिती देवाण-घेवाण, समाजसेवा, प्रबोधन) इत्यादी.

माझ्या मते प्रत्येक मराठी संकेतस्थळाचा एक बहार काळ असतो आणि मग तो ओसरत जातो, परत काही वेळाने तो परत येतो. पण या सगळयांमध्ये उपक्रम हे आपले संकेतस्थळ आपला वेगळा ठसा जपून आहे हे निश्चित.

कुठले मराठी संकेतस्थळ तुम्हाला सध्या आघाडीचे/यशस्वी वाटते?

ऐलपैल.कॉम

ऋषिकेश
------------------
धम्मक असेल आपली मते आपली ओळख दाखवून थेट मांडावीत, कायद्याला घाबरून भ्याडासारखे आयडीच्या पदराआड लपु नये

मी हे संकेतस्थळ अजून वाचलेले नाही व अनुभव वरून त्याची जी विनाकारण व अवास्तवी जाहिरात केली जाते त्यामुळे ते मला वाचावेसे वाटलेले नाही.
चन्द्रशेखर
Learning is not compulsory... neither is survival.

जरा डाव्या बाजूच्या कॉलमकडे नजर टाकलीत की मी काय म्हणतो ते लक्षात येईल. या संकेतस्थळातील मजकुराची यादी अनुभव वर देण्याचे काय प्रयोजन आहे?
चन्द्रशेखर
Learning is not compulsory... neither is survival.

गेले काही दिवस मी अनुभव नावाच्या एका लेखमालिकेत गुंग आहे. ऐलपैल या संकेतस्थळाला या संकेतस्थळावरून मिळत असलेली प्रसिद्धी मला रुचत नसल्याने त्याबद्दल मी लिहिणारच होतो. परवा आणि काल या बद्दल संधी मिळाल्याने लिहिताना, डोक्यात सतत अनुभव या लेखमालिकेचा विचार चालू असल्याने, अनवधानाने मी उपक्रम ऐवजी अनुभव लिहून गेलो आहे. त्याबद्दल मी सर्व उपक्रम वाचकांची क्षमा मागू इच्छितो.
मात्र ऐलपैल या संकेतस्थळाला येथे दिली जाणारी प्रसिद्धी मला रुचलेली नाही हे मी परत सांगू इच्छितो.
चंद्रशेखर
Learning is not compulsory... neither is survival.