आजपर्यंत ज्या काही मोजक्या मराठी संकेतस्थळांचा मी अनुभव घेतला त्या पैकी कुठल्याही संकेतस्थळावर जाहीरात आढळली नाही. कुणी पैसेही मागितले नाहीत. मग या संकेतस्थळांचे अर्थकारण चालते तरी कसे? ह्या प्रश्नाबद्दल प्रस्तावित चर्चेतून नक्कीच माहीतीत भर पडेल. अर्थात या माहीतीचा उपयोग अजून काही नवीन संकेतस्थळे तयार व्हायलाही होऊ शकेल.

आपलाही एखादा कंपू करता येईल :)

संकेतस्थळांचे मालक/चालक हे काही सदस्यांकडून पैसे घेत असतात काय?

नसल्यास बघा.

असे सदस्य असल्यावर मालकांना संकेतस्थळे चालवण्याची चिंता नसावी. बाकी सविस्तर नंतर.

छान!! चांगला विषय आहे. आम्हाला सुद्धा थोडी फार माहिती मिळेल.
मला वाटतं की इतर कोणतेही संकेतस्थळ उभे करुन चालवायला जेवढा खर्च येईल तितकाच मराठी संकेतस्थळासाठी यावा. खर्च किती येतो यासाठी अनेक मुद्दे विचारात घ्यावे लागलील. ढोबळ मानाने, संकेतस्थळाचे नाव आणि वेबस्पेस याचा ठराविक कालखंडासाठीचा खर्च हा मुख्य खर्च. या पुढे संकेतस्थळ उभारणीसाठी एखादा जर स्वतः त्यातला तज्ञ असेल तर फुकट. पण व्यावसायिक लोकांकडून करुन घेतल्यास तो खर्च किती असावा याची कल्पना नाही. तज्ञ लोकांच्या प्रतिसादामधून बरिच माहिती मिळेल असे वाटते.

संकेतस्थळ काढण्यासाठी पैसे हे आवश्यक आहेतच पण त्याच बरोबर त्या प्रणालीची पुर्ण माहीती असलेली चांगली हा बोनस ठरु शकतो.

१. एकादे संकेतस्थळ चालू करण्यासाठी कंमीत कमी ५ हजार ते जवळ ५०००० / ७०००० हजर पर्यंत वार्षिक खर्च येतो. हा खर्च तुमचे डोमेन नेम / होस्टींग व तुम्हाला हव्या असलेल्या सुविधेनुसार ठरतो. डेडिकेटेड सर्वर घेतला तर खर्च वाढतच जातो कारण एक-एक प्रणाली साठी देखील पैसे मोजावे लागतात.

२. पैसे घालूनच संकेतस्थळ चालू होऊ शकते संकेतस्थळातून कुठल्याही प्रकारचे उत्पन्न न घेता फक्त स्वसेवा ( स्वार्थ, माझा आहे स्वार्थ उगाच स्वार्थाला देशभक्ती, राष्ट्रभक्ती अथवा भाषा भक्तीचे नाव देण्यापेक्षा हे बरं) करण्यासाठीच चालवले गेले तर व्यापारिक दृष्ट्या हा तोट्याचा धंदा आहे ;)

३. फुकट असून सदस्यांचे येवढे नखरे चालतात तेथे जर विकत (पैसे देऊन्) जर हे सदस्य झाले तर मालकाची तिरडी उचलायला जास्त वेळ लागणार नाही ;)

४. जाहीराती मिळत नाहीत ! अथवा जाहिराती मिळवण्यासाठी जी पॅरेलल व्यवस्था उभी करावी लागते ई खर्चिक तसेच वेळ खाऊ असते त्यामुळे जाहीरातीच्या मागे जवळ जवळ कुठलेही मराठी संकेतस्थळ पडल्ले नाही.

५. युवाअड्डाच्या वेळी मी जाहीराती घेतल्या होत्या व महिन्याची कमाई ३००-५०० रु. होत होती देखील् पण् नियमितपणा नाही व जाहिरात देण्यार्‍या कंपण्या ( गुगल / आय बिब्बो इत्यादी) तुमचा पैसा तुमच्या नकळत खाऊन देखील टाकतात नियमांचे कारण देऊन् हे देखील् शिकलो.

६. एखादे संकेतस्थळ चालणे व तानंतर ते विकले जाणे ह्यातूनच तुम्हाला तुमचा पैसा बाहेर कढाता येतो. माझे शब्द हे मी विकलेले माझे पहिले संकेतस्थळ त्यांने चांगली कमाई करुन् दिली होती त्यामुळेच मी चारपाच नवीन संकेतस्थळे काढू शकलो, काही चालतात काही बंद पडतात, धंदा म्हणाले की सगळेच आले त्यात. त्यामुळे नो वरी, जस्ट बी हॅप्पी !

७. तुमच्याकडे सखोल माहीती असल्याशिवाय संकेतस्थळाच्या धंद्यात पडून नये ही खास सुचना, दुसर्‍याच्या खांद्यावर ठेऊन चालवलेली गोळी व्यवस्थीतच आपले टार्गेट पुर्ण् करेल असे खुप कमी वेळा घडते.

८. संकेतस्थळाचे अर्थकारण हे वेगगेगळ्या व्यक्तीचे वेगवेगळ्या स्वभावानुसार ठरते. जसे उपक्रम, मिपा सारखी संकेतस्थळ कमी ऍप्ल्लीकेशनस वापरतात व मनोगत , मीम सारखी संकेतस्थळे जास्त ऍप्लिकेशनवर भर देतात त्यामुळे लागणारी जागा / बॅन्डविडथ / बॅक अप / php , sql, myspl, scripts ह्यावर जास्त पैसा लागतो.

९. जागा घेताना जवळ जवळ १०० जागी शोध घेऊनच मग घ्यावी फक्त स्वस्त आहे म्हणून् घेऊ नये, नंतर् प्रचंड मनस्ताप होतो.

१०. बेस्ट ऑफ लक् ;)

राज जैन
*********
"हज़ारों ख्वाहिशें ऐसी की हर ख्वाहिश पे दम निकले,
बहुत निकले मेरे अरमान लेकिन फिर भी कम निकले । "

आणि हो एक राहीले,
जमेल तेवढे सदस्यांबरोबर व्यवस्थित राहावे सारखे सारखे मालकी हक्क गाजवू नये सदस्य संकेतस्थळासाठी कधीच येत नाही सदस्य येतो तो चार घटका मनोरंजन करुन् घेण्यासाठी / करण्यासाठी, आपले अनुभव आपली कल्पना पब्लिक समोर मांडण्यासाठी, त्यामुळे ढवळाढ्वळ करु नये.

जमेल तेवढे सर्व निर्णय सदस्यांच्यावरच सोपवावेत, जेणे करुन वाद त्यावेळीच / तेथेच संपतील.
सदस्यांना मोकळिक द्यावी ९९% द्यावी पण १% आपले अधिकार आहेत हे दाखवून देत राहावे जेणे करुन वातावरण खेळीमेळीचे राहील व पोषक राहील.

टिआरपी हा सर्वात मोठा मुद्दा आहे, व टिआरपी वाढवण्यासाठी आचरट चाळे करण्यापेक्षा जर भरीव लेखन् केले तर् चांगले जेणे करुन सदस्य कमी असू देत पण येणार्‍या प्रत्येक वाचकास काही ना काही नवीन मिळत राहील.

नवीन प्रकारच्या संपर्क साधनांचा व्यवस्थित वापर करुन कोणाला ही न दुखवता तुम्ही आपल्या संकेतस्थळाची जाहिरात करु शकता जसे फेसबुक / ऑर्कुट / टिव्टर् / इन्.कॉम् अश्या संकेतस्थळावर्..

खुप् स्कोप् आहे मराठी संकेतस्थळासांठी कारण् फक्त ५००० च मेंबर आहेत सध्या जे इकडे तिकडे मराठी संकेतस्थळावर् फिरत असतात म्हणजे टोटल् मराठी भाषिकांच्या १% पण् नाही त्यामुळे नवनवीन लोकांपर्यंत संकेतस्थळ पोहचवणे हे सर्वात अवघड कार्य करावेच लागेल.

* मी मागे सुचना केली होती माझे शब्दच्या वेळी तीच परत करतो जेवढी मराठी संकेतस्थळे आहेत त्यांनी वेब रिंग प्रमाणे काम केले तर नक्कीच सर्व संकेतस्थळांना / वाचकांना / लेखकांना त्याचा फायदा होईल पण आपल्या मराठी माणसाचा स्वभाव गुण् आडवा येतो ना :) मिळून् कार्य करणे जसे आपल्या रक्तातच नाही... :(

असो.

बदल होतील, जुने जाईल नवीन येत राहील्... परिवर्तन होत राहतं !

राज जैन
*********
"हज़ारों ख्वाहिशें ऐसी की हर ख्वाहिश पे दम निकले,
बहुत निकले मेरे अरमान लेकिन फिर भी कम निकले । "

अमुक शेअर इतक्याला झाला तमुक शेअर इतका होईल असे काही संकेतस्थळांवर सांगून सदस्यांचे पैसे बुडवण्याचे/लाटण्याचे प्रकारही चालतात असे ऐकून आहे. सट्टेबाजीला/जुगाराला (अप्रत्यक्ष) प्रोत्साहन देणारी असली आवाहने टाळणेही महत्वाचे.
(सावध) बेसनलाडू

१) एखादे मराठी संकेतस्थळ सुरू करायचे म्हटल्यास सुरवातीला कमीतकमी किती खर्च येतो आणि त्या खर्चात कुठल्या गोष्टींचा समावेश असतो?

माझे संकेतस्थळ नाही त्यामुळे कल्पना नाही.

२) ते मराठी संकेतस्थळ चालू स्थितीत ठेवण्यासाठी दरसाल कमीतकमी किती खर्च येऊ शकतो येतो आणि खर्चात कुठल्या गोष्टींचा समावेश असतो.

माहित नाही.

३) संकेतस्थळांचे मालक/चालक हे काही सदस्यांकडून पैसे घेत असतात काय?

वर उत्तर दिलेले आहे. तशाप्रकारची फसवणूक कोणाही चालकाकडून होऊ नये असे वाटते. संकेतस्थळांचे सदस्यत्व घेताना अशा गोष्टींची काळजी आता घ्यावी लागेल.

४) संकेतस्थळांच्या सदस्यांकडून शुल्क आकारण्यात यायला हवे काय?

हे त्या चालकावर अवलंबून आहे.

५) जाहिराती घ्यायला हव्यात काय? घेतल्यास त्यातून किती महसूल मिळू शकतो.

जोपर्यंत डोकेदुखी ठरत नाहीत तोपर्यंत जाहीराती घेण्यास हरकत नसावी पण मराठी संकेतस्थळ सदस्य अमुक जाहीरात का? तमुक जाहीरात का? यावर धांगडधिंगा घालण्याचा संभव आहे.

सदर चर्चा ज्या लेखाकडे निर्देश करते आहे तो लेख आताच वाचला. सदर लेख केवळ श्री. धनंजय यांनी लिहिला आहे म्हणून माझी या घटनेच्या सत्यतेबाबत खात्री पटू शकली. दुसऱ्या कोणी लिहिला असता तर विश्वास ठेवणे कदाचित अवघड गेले असते.

मागील एकदोन दिवस यासंदर्भातील काही कुणकुण कानावर आली होती, मात्र या घटनेस तथाकथित जबाबदार व्यक्तीशी पटत नसले/ संकेतस्थळीय मतभेद असले तरी ती व्यक्ती या स्वरुपाची फसवणूक या माध्यमातून करु शकेल असे वाटले नव्हते. या फसवणुकीसाठी वापरलेली काही कारणे वाचून फारच वाईट वाटले. एखाद्याच्या माणुसकीचा अशा पद्धतीने गैरफायदा घेतला तर माणुसकीवरील एकंदर समाजाचा विश्वासच उडेल याची भीती वाटते.

बाकी गुंतवणूक म्हणून पैसे देणाऱ्यांनी काही प्राथमिक खबरदाऱ्या घेणे नेहमीच आवश्यक असते. जगात असे अनेक प्रकार घडलेले असूनही सुशिक्षित लोकांकडून अशा चुका होतात याचे आश्चर्य वाटते.

(मराठी) संकेतस्थळे केवळ 'स्वतःची हौस' म्हणून काढायची. पदरचे पैसे आणि वेळ खर्च करुन सदस्यांना बागडायला मैदान :)

आमचेच बघा ना - 'कुठे काय' मधून आम्हाला कसला फायदा? उलट पदरचेच् पैसे जातायत पण माझी तक्रार नाही, मला आनंद मिळतोय (आणि परवडतय) तोपर्यंत चालवायचे.

'मायबोली' - एवढ्या वर्षांनी (साधारण १० च्या वर) आत्ता आत्ता 'ब्रेक ईव्हन्' होत असेल.