डार्विन दशावतारांच्या आधी होऊन गेला आणि त्याची कॉपी मारून दशावतार तयार केले वगैरे?

साम्य आहे त्याबद्दल नवल वाटल्यास ठीक. पण यावरून प्राचीन भारतात उत्क्रांतीचा शोध डार्विनच्या आधीच लागला होता असा निष्कर्ष काढल्यास ते मात्र चूक.

साम्य असण्याच्या कारणांवर मत द्यायचे सोडून आपल्याला अपेक्षित मतांवर चर्चा व्हावी यासाठीच हा प्रतिसाद दिला गेला आहे असे वाटते. मग नवल तरी वाटणे ठीक का आहे?

अभिजित...
पाण्याची खोली तपासून तर उड्या कोणीही मारेल..जो न बघता उडी मारतो त्याचेच डोके फुटते. ;-)

१] मनोगतमधील लेख मी वाचला नव्हता. सर्व साधारण वाचन असणाऱ्या कोणालाही या दोन
गोष्टींमधील साम्य लक्षात येण्याजोगे आहे. मी कोणताही नविन शोध लावल्याचा दावा करत
नाही.

कोणतेही वाचन पूरक होण्यासाठी उपलब्ध माहितीचे दुवे देणे ही उपक्रमावरील सर्वसामान्य पद्धत आहे. त्याप्रमाणे मी दुवा दिला. त्यात आपण शोध लावले असे सांगण्याचा हेतू नाही. मनोगतावरील लेख अनेकांनी वाचलेला नसेल त्यांना कदाचित ही चर्चा पाहून तो लेख वाचण्याची इच्छा होऊ शकेल. तसेच, चर्चाप्रस्तावक जेव्हा चर्चा टाकतो तेव्हा त्याला प्रतिसाद देणारे सदस्य हे केवळ त्याच्याशीच संवाद साधत असतात असे मानण्याचे कारण दिसत नाही. हा दुवा केवळ चर्चाप्रस्तावकासाठी दिलेला नसून या चर्चेवर टिचकी मारणार्‍या सर्वांसाठी दिलेला आहे.

शरद नमस्कार!

आपल्याला जसे हे एक साम्य दिसते तसे मलाही प्रश्न होते. सगळ्याच गोष्टींची उत्तरे सापडत नसतात.

महर्षी व्यासांच्या आधी या भारत देशात विविध भागात विखूरलेल्या र्‍हूषी मूनींकडे शिष्य परंपरेने आणि पिताकडून मूलाकडे विविध ज्ञान कवितेच्या माध्यमात होते. हे सर्व गूढ ज्ञान अनेंक र्‍हूषींकडे जरी मोखोद्गत होते तरीही त्यात बराचसा भाग ईतिहासाचा, काही भाग ज्योतिषास्त्राचा तर काही भाग आर्युवेदाचा असा तर काही भाग कुंडलिनी जागृत करणार्‍या योगविद्येचा होता. हे एकत्रित माहीती व्यासांनी एका ठिकाणी आणून संकलित केली. त्यातून त्यांनी चार वेद व काही ग्रंथ लिहिले.

हे सर्व ज्ञान सर्वसामान्य जनतेपर्यंत पोहचावे त्याचा प्रसार व्हावा या उद्देशांने त्यांनी त्यांना त्याकाळात जसे पटले तसे जोडून दशावताराची संकल्पना मांडली असावी. त्यामूळे गूढ ज्ञान व ईतिहास व एक गोष्ट असे मिश्रण झाले होते. ह्या पृथ्वीवर जेव्हां फक्त पाणिच पाणि होते तेव्हा निसर्गाने पहिला जीव पाण्यातच प्रकट झाला. तो सूष्म जीव म्हणजे मासा नव्हे. पण जेंव्हा सामान्य जनतेपर्यंत निसर्गाच/ विष्णूचं विराट रूप पोहचवायचं तर त्याला समजेल असंच उदाहरण द्यायला हवं. म्हणून पहिला जीव 'मासा' म्हणजे जलचर प्राणि. त्या नंतर उभयचर, जमिनीवर चालणारे, व ह्या विकासातून शेवटचा प्राणि - मानव. मानव म्हणजेच - वामन. पण त्या काळात नियतीच्या मनात काही वेगळेच होते म्हणून जे जसे लिखाण स्फूरत गेले तस तसे व्यासांनी लिहीले. कारण तो काळ बदलला होता. व्यासांच्या मते कलयुग सुरू झाले होते. त्यांच्या लिखाणातून 'भक्तियोग' जन्माला यावा हिच नियतिची ईच्छा असावी. आणि त्यातूनच महाभारत व त्यानंतर रामायण रचले गेले.

वामन म्हणजेच मानव हाच विष्णुचा, 'अव्यक्त प्रकृति' चा प्रकट झालेले शेवटचे रूप. ह्या रुपात शाररीक बदल होणार कि नाही हे आता सांगता येत नाही. परंतू मानवाची ईच्छा आकांक्षा दिवसेंदिवस वाढत जाण्यातूनच माणूसपण व त्यानंतर माणूस खाणारी वृत्ति वाढत जाईल असं दर्शविणारी सांकेतिक रुप दशावतारातून सांगण्यात आली असावीत. पण तसं थेट सांगण योग्य नव्हतं. नसावं. त्यांचा क्रम ही नियतीनेच बिघडवला असावा. राम वा कृष्ण हि ऐतिहासिक माणसेच. गीता व्यासांनीच रचली असावी.

आपण ज्या बारा राशीं ची चिन्हं पाहतो. मग भले त्याला चंद्र राशी म्हणो वा सुर्य राशी म्हणो. पण त्यांना जी चिन्हं दिली गेली आहेत त्यात एक वेगळेपण जाणवते. त्यातील काही राशी कुंभ, कन्या, मिथुन, तुला, धनु, सिंह वेगळे अर्थ दाखवितात. कुंभ अमृताचा संकेत दाखवते, कन्या कुमारी तरूणीचे, मिथुन -प्रणयक्रिडेचे, तर तुला - अर्धनारिनटेश्वराचे, धनू - जनावरात माणसाचे परिवर्तन (क्लोनिंगमूळे किंवा मानवाचा जनावरांशी शरिरसंबंध ठेवण्यातून जन्माला येणार्‍या जीवांचे ) होण्याचे व शेवटी सिंह - नृसिंह.

असो. हा सर्व माझ्या कल्पनांचा विस्तार आहे.

'ह्या माफ़क अपेक्षेप्रमाणे नविन प्रतिसाद मिळतील काय?' असं आपणं लिहिलं म्हणून लिहावसं वाटलं.